ขยะล้นเมืองแก้ได้ ด้วยจิตสำนึกคน “เนินธงชัย”

          “ขยะ” ถือเป็นปัญหาระดับชาติ แต่ละปีประเทศไทยมีขยะมูลฝอยมากว่า 27 ล้านตัน และเพิ่มสูงขึ้นในทุกปี ซึ่งรัฐบาลได้ยกเป็นวาระแห่งชาติที่ทุกภาคส่วนต้องช่วยกันแก้ปัญหาขยะล้นเมืองให้สำเร็จ โดยให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) เป็นผู้ดำเนินการในพื้นที่ของตนเอง

            อย่างไรก็ตามแม้ว่าหลายที่ โดยเฉพาะ อปท.ขนาดใหญ่ จะมีการจัดสร้างสถานที่กำจัดขยะ เพื่อขจัดการขยะทั้งของตนเองและพื้นที่อปท.อื่นๆ มาร่วมด้วย แต่ก็ยังมีปัญหาด้านการดำเนินการทั้งเรื่องงบประมาณ บุคลากร งบประมาณและค่าธรรมเนียม ทำให้ขยะ ยังเป็นเป็นปัญหาที่แก้ไม่ตกสักที

            หากรอการจัดการจากภาครัฐและท้องถิ่น ไม่อาจทำให้ปัญหาขยะล้นเมืองลดลงได้ ดังนั้นภาคประชาชนจึงต้องช่วยกัน  มีจิตสำนึกร่วมกัน ไม่ปล่อยให้เป็นภาระหน้าที่ของคนอื่น ช่วยกันจากคนเป็นสองคน แล้วขยายไปเป็นคนจำนวนมาก ปัญหาขยะที่เคยมากมากมายก็จะลดลงในเร็ววัน

            ดังเช่นชุมชนบ้านเนินธงชัย ต.นายายอาม อ.นายายอาม จ.จันทบุรี ที่คนในชุมชนต่างตระหนักและมีจิตสำนึกร่วมกันในการช่วยเทศบาลแก้ปัญหา เมื่อทุกหลังคารกเรือนช่วยกันคัดแยกอย่างเป็นระบบ มีรายได้จากการขายขยะ และที่สำคัญบ้านเรือน ชุมชน สะอาดสะอ้าน น่าอยู่ น่าอาศัย

            นายชิงธง สรรค์วงศ์ ชาวชุมชนบ้านเนินธงชัย กล่าวว่า บ้านเนินธงชัย เป็นชุมชนริมถนนสุขุมวิท แต่ละวันมีรถสัญจรเป็นจำนวนมาก มีทั้งร้านค้า บ้านเรือน สถานประกอบการ และสวนผลไม้ ทำให้มีปริมาณขยะเป็นจำนวนมาก และยังไม่มีการจัดเก็บขยะที่ถูกต้อง นอกจากจะล้นถังขยะแล้ว ยังทิ้งเรี่ยราด ขณะเดียวกันชาวบ้านที่อยู่ในสวน รถเก็บขยะก็เข้าไม่ถึง เจ้าของสวนก็จะหาวิธีกำจัดกันเอง รวมไปถึงขยะอันตรายอีกด้วย ชาวบ้านจึงอยากแก้ปัญหานี้ จึงได้เข้าร่วมโครงการ “การจัดการขยะในชุมชน” ของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เพื่อสร้างจิตสำนึกให้ทุกคนหันมาคัดแยกขยะอย่างจริงจัง

            เริ่มต้นจากการทำประชาคม ตั้งคณะกรรมการทำงาน พร้อมทั้งชี้แจงให้ชาวบ้านรับทราบถึงสิ่งที่กำลังจะทำ จากนั้นมีการจัดอบรมการคัดแยกขยะเพื่อสร้างรายได้ให้ครัวเรือน ส่วนขยะเปียกหรือเศษอาหารก็ให้ทำเป็นปุ๋ยหมัก น้ำหมัก นำไปใช้กับสวนผลไม้

            “ขยะท่วมบ้านท่วมเมือง เราจะปล่อยให้เป็นภาระของเทศบาลไม่ได้ ต้องเริ่มจัดการขยะในบ้านเราซึ่งเป็นต้นทางก่อนเป็นลำดับแรก อันไหนขายได้ก็เก็บรวบรวมไว้ขาย ส่วนขยะเปียกก็ให้เอาไปทำปุ๋ยหมัก น้ำหมักไว้ใช้ไม่ต้องพึ่งสารเคมี จะเหลือจริงๆ คือ ขยะอันตรายที่จะให้เป็นภาระของเทศบาลนำไปกำจัด เราต้องช่วยกันทำให้ขยะเหลือน้อยที่สุดก่อนออกจากบ้านเรา ถ้าทุกครอบครัวรับผิดชอบร่วมกัน และทั้งประเทศช่วยกัน ขยะที่ล้นเมืองล้นประเทศก็จะลดลงอย่างแน่นอน” นายชิงธง ในฐานะแกนนำชุมชนบ้านเนินธงชัย กล่าว

            ขณะที่ นางดวงเดือน ศรีเสริม แกนนำคนสำคัญบ้านเนินธงชัยอีกหนึ่งราย กล่าวเสริมอีกว่า เราได้คัดเลือกครอบครัวตัวอย่างจำนวน 10 ครัวเรือนเพื่อให้เป็นแบบอย่างแก่เพื่อนๆ ในชุมชน เขาจะได้มองเห็นความสำคัญและเกิดแรงจูงใจคัดแยกขยะ และจัดการขยะให้ถูกวิธี อย่างขวดพลาสติกหรือขยะแห้งอื่นๆ ก็ให้เก็บรวบรวมไว้ ขยะเปียกแทนที่จะทิ้งเรี่ยราด หรือใส่ไปเน่าเหม็นในถังขยะรวม ก็ให้ใส่แยกใส่ถังขุดหลุมฝังวางไว้ในดิน มีฝาปิด ป้องกันแมลง หรือหมาคุ้ยเขี่ย ซึ่งอาจจะก่อให้เกิดเชื้อโรคต่างๆ ได้ ส่วนคนที่อยู่ในไร่สวนแล้วรถขยะเข้าไม่ถึงก็ให้ทำเตาเผาจัดการขยะด้วยตัวเอง เศษไม้กิ่งไม้ก็เอามาเผาเป็นถ่านไว้ใช้ในครัวเรือน

            “เมื่อก่อนขยะเรี่ยราดในซอกในซอย แต่เดี๋ยวนี้ไม่มีแล้ว เพราะทุกคนรู้ว่า “ขยะเป็นเงิน” ก็เก็บไว้ขายกันหมด เฉลี่ยแล้วแต่ละครัวเรือนเอาขยะไปขายได้เดือนละไม่น้อย”นางดวงเดือน บอก

            การมีจิตสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมในการจัดการขยะของชาวชุมชนบ้านเนินธงชัยยังช่วยเทศบาลตำบลนายายอามประหยัดค่าใช้จ่ายในการกำจัดขยะ ทำให้มีงบประมาณเพิ่มขึ้นสามารถเอาไปพัฒนาในด้านอื่นๆ

            นายกษิดิ์เดช จันทร์แสง พัฒนาชุมชนเทศบาลตำบลนายายอาม กล่าวว่า บ้านเนินธงชัย เป็น 1 ใน 7 ชุมชน ที่เทศบาลตำบลนายายอามรับผิดชอบอยู่ โดยเรื่องขยะ ถือเป็นนโยบายสำคัญของผู้บริหารที่ต้องการแก้ไขอย่างจริงจัง เพราะทางเทศบาลไม่มีที่จัดเก็บขยะเป็นของตัวเอง จะต้องขนไปทิ้งที่ อ.มะขาม ทำให้ต้องเสียค่าใช้จ่ายทั้งค่าน้ำมันรถ และค่าธรรมเนียมในการกำจัดมากถึง 5-7 หมื่นบาทต่อเดือน

            ทางเทศบาลนายายอามพยายามส่งเสริมให้ทุกชุมชนช่วยกันคัดแยกขยะ ดังเช่น ชุมชนบ้านเนินธงชัย ซึ่งเป็นพื้นที่นำร่อง เมื่อขยะเริ่มลดลง ก็จะมีการเก็บคืนถังขยะ และลดวันจัดเก็บจากเดิมที่รถขยะจะออกเก็บทุกวันก็จะเป็น 3 วันต่อสัปดาห์ ขยะเปียกอย่างพวกเศษผักในตลาดก็ให้แม่ค้ากองไว้ต่างหากแล้วเทศบาลจะไปเก็บมาใส่โคนต้นไม้ภายในเขตเทศบาล ซึ่งหลังจากชุมชนบ้านเนินธงชัยเริ่มดำเนินการมาระยะหนึ่ง พบว่าปริมาณขยะลดลง ค่าใช้จ่ายก็ลดลงอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งถ้าทุกๆ ชุมชนช่วยกันแบบนี้ นอกจากเทศบาลจะสะอาดและไม่มีปัญหาขยะแล้ว สามารถนำงบประมาณที่เหลือไปใช้ในด้านอื่นๆ ได้ด้วย   

          หากทุกชุมชนตระหนักและมีจิตสำนึกร่วมกันในหน้าที่ของตัวเองไม่โยนภาระให้กับภาครัฐ ดังเช่น ที่ชาวชุมชนบ้านเนินธงชัยกำลังทำอยู่นี้ การแก้ปัญหาขยะล้นเมืองก็จะลดลง และนี่คือ วิธีการที่ได้ผลและยั่งยืน โดยที่ภาครัฐไม่ต้องลงทุนให้สูญเสียงบประมาณมหาศาลโดยเปล่าประโยชน์

[ยายธี]

”..ไม่ใช้..ทุกสิ่ง ที่จะเป็น ขยะ..(ที่ไม่ย่อย สลายได้ ด้วยตนเอง)..”..ห้ามนำเข้า..ตำบล…เริ่มตั้งแต่ หมู่บ้านท้องถิ่น..น่าจะเป็นทางออกที่..ประหยัด “ขยะ ได้..ในที่สุด…(พลาสติค)..”