ชีวิตที่พอเพียง 3196. สดุดีบิดาแห่งขบวนการคุณภาพสถานพยาบาล

สรพ. จัดทำหนังสือ ครูคุณภาพกับกระบวนการ HA เป็นที่ระลึกเนื่องในโอกาสที่ นพ. อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล พ้นหน้าที่ผู้อำนวยการ สรพ.  และเนื่องในโอกาสได้รับพระราชทานปริญญาบัตรกิตติมศักดิ์จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่   ผมได้รับเชิญให้เขียนมงคลกถา ลงในหนังสือเล่มนี้

จึงนำข้อเขียนมาเผยแพร่ต่อ ดังนี้

 

อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล  บิดาแห่งขบวนการคุณภาพสถานพยาบาล

 

วิจารณ์ พานิช

................

 

 

หนังสือ “ครูคุณภาพกับกระบวนการ HA” เล่มนี้จัดทำขึ้นในโอกาสที่คุณหมออนุวัฒน์ ศุภชุติกุลออกจากการดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน)    และได้รับพระราชทานปริญญากิตติมศักดิ์จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่    เป็นการจัดทำหนังสือประวัติของ “ขบวนการคุณภาพสถานพยาบาล” (HA Movement) ของประเทศไทย ในช่วงเวลา ๒๕ ปี ที่คุณหมออนุวัฒน์ทุ่มเทชีวิตบุกเบิกงานนี้ให้แก่ประเทศไทย    ถือเป็นหนังสือเนื่องในวาระอันเป็นมงคล

คุณูปการของคุณหมออนุวัฒน์และขบวนการคุณภาพสถานพยาบาล ไม่ได้มีเฉพาะต่อวงการด้านสุขภาพเท่านั้น    แต่ยังมีคุณค่าต่อ วงการพัฒนาคุณภาพ ในภาพรวมของประเทศ    ดังมีตัวอย่างหน่วยงานระดับประเทศที่ตั้งขึ้นมาดูแลคุณภาพด้านการศึกษา พร้อมๆ กันกับที่คุณหมออนุวัฒน์ริเริ่มขบวนการคุณภาพขึ้นตอนทำงานที่ สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.)    แต่หน่วยงานด้านคุณภาพการศึกษาดำเนินการผิดทาง    เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้คุณภาพการศึกษาของประเทศตกต่ำอย่างที่เห็น

ด้วยภาวะผู้นำของคุณหมออนุวัฒน์ พรพ. (สำนักงานพัฒนาและรับรองคุณภาพสถานพยาบาล – ชื่อในขณะนั้น)    จึงเดินถูกทาง คือใช้การพัฒนานำ การประเมินและรับรองตาม    และใช้กระบวนการต่างๆ สารพัดรูปแบบ ทำให้สถานพยาบาลเองเป็นผู้ริเริ่มหรือผู้นำการพัฒนาคุณภาพ    ทำให้เกิดกระแสความภาคภูมิใจของบุคลากรในระบบสุขภาพ  และของโรงพยาบาลหรือสถานบริการสุขภาพ ที่ได้เข้าร่วมเป็นผู้นำขับเคลื่อนระบบคุณภาพสถานพยาบาลของประเทศ    

ภายใต้การริเริ่มและภาวะผู้นำของคุณหมออนุวัฒน์ สถานพยาบาลเป็นเจ้าของระบบคุณภาพสถานพยาบาล  และเป็นผู้พัฒนา (หรือร่วมกันพัฒนา) ระบบคุณภาพอย่างต่อเนื่องไม่หยุดยั้งตั้งแต่ต้นเมื่อ ๒๕ ปีที่แล้ว จนถึงปัจจุบัน   และเนื่องจากวัฒนธรรมคุณภาพได้รับการสถาปนาแล้วอย่างมั่นคงในระบบสุขภาพไทย    จึงมั่นใจได้ว่า ขบวนการคุณภาพของระบบสุขภาพไทยจะเจริญก้าวหน้าต่อไปในอนาคตอย่างไม่หยุดยั้ง

เพราะได้ ดีเอ็นเอ ดี    

บุคคลผู้ให้ ดีเอ็นเอ จึงสมควรได้ชื่อว่า บิดา

ผมถือว่า คุณหมออนุวัฒน์ ศุภชุติกุล เป็นบิดาแห่งขบวนการคุณภาพสถานพยาบาล    เป็นผู้ทำให้ระบบคุณภาพสถานพยาบาลเป็นระบบที่เรียนรู้ (Learning Systems)    

ระบบที่เรียนรู้, องค์กรที่เรียนรู้ (Learning Organization), บุคคลเรียนรู้ (Learning Person)  มีลักษณะสำคัญคือ มีการเรียนรู้จากการทำงานประจำ    และเรียนรู้จากสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป    มีกลไกรับรู้และหาความหมายจากการสัมผัสสิ่งที่ตนเผชิญ ทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว    สิ่งที่รู้ตัวได้ยากหรือจับสัญญาณไม่ได้ ก็มีเครื่องมือหรือกลไกช่วยเหลือการรับรู้   

เราจะเห็นว่า สรพ. มีสารพัดกลไกช่วยเหลือสถานพยาบาลและบุคลากรในระบบ ให้ได้รับรู้และเรียนรู้สถานการณ์ทั้งภายในและภายนอกองค์กร    

ในความเห็นของผม ลักษณะสำคัญที่สุดของระบบที่เรียนรู้  องค์กรที่เรียนรู้ และบุคคลเรียนรู้ คือการมีเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่ เหนือผลประโยชน์ของตัวเอง (Transcendental Purpose)    ขบวนการคุณภาพสถานพยาบาลของไทย ดำเนินการโดยสร้างและใช้พลังของเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่นี้ ... ประโยชน์ของเพื่อนมนุษย์ ทั้งที่เจ็บป่วย และที่ต้องการสุขภาพดี    โดยมีคุณหมออนุวัฒน์ ศุภชุติกุล ทำหน้าที่จัดการระบบเป็นเวลา ๒๕ ปี หรือหนึ่งในสี่ศตวรรษ    และยังจะแสดงบทบาทนี้ต่อไป  ในฐานะผู้นำโดยธรรมชาติ ไม่ต้องมีตำแหน่ง

ขอแสดงคารวะต่อ บิดาแห่งขบวนการคุณภาพสถานพยาบาล ... อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล ... ผู้พัฒนาขบวนการคุณภาพสถานพยาบาลด้วยพลังเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่ เหนือผลประโยชน์ของตนเอง

วิจารณ์ พานิช

๒ พฤษภาคม ๒๕๖๑

 

ผมเคยเขียนชื่อชม นพ. อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล ในบันทึกชุด คนดีวันละคน ที่นี่

วิจารณ์ พานิช

๒ พ.ค. ๖๑