ระลึกถึงเสด็จกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์
วันที่ 19 ธันวาคมของทุกปี เป็นวันคล้ายวันประสูติของพลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ หรือที่ชาวจังหวัดชุมพรเรียกพระองค์ว่า "เสด็จเตี่ย" ซึ่งปีนี้เวียนมาครบรอบปีที่ 137 ปี ประชาชนชาวจังหวัดชุมพรถือเป็นวันสำคัญวันหนึ่งที่ระลึกถึงพระองค์ท่านและจัดพิธีเทิดพระเกียรติพระองค์ท่านตลอดมา
ศาลเสด็จในกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ในพื้นที่จังหวัดชุมพรได้สร้างไว้หลายแห่งด้วยกัน ประกอบด้วย พื้นที่บริเวณบ้านหาดทรายรี ตำบลหาดทรายรี อำเภอเมือง พื้นที่บริเวณบ้านหัวเขาถ่าน ตำบลท่าหิน อำเภอสวี (ตามภาพ) พื้นที่บริเวณหาดอรุโณทัย ตำบลปากตะโก และบริเวณริมถนนเพชรเกษม ทางเข้าเมืองชุมพร บริเวณบ้านเขาพาง อำเภอเมือง
สำหรับในปีนี้ การจัดงานมีความยิ่งใหญ่และแปลกตากว่าทุกปี เพราะจัดให้มีการรำถวายในริ้วขบวนแห่ และพิธีเปิดงาน โดยนางรำจัดแต่งกายสวยงามสีแดง (เป็นสีประจำพระองค์)
ขอเล่าถึงประวัติพลเรือเอกพระเจ้าวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ กันซักหน่อย พระองค์ทรงเป็นพระเจ้าลูกยาเธอในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 นับลำดับราชสกุลวงศ์เป็นองค์ที่ 28 เป็นพระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์ที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาโหมด ธิดาเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) ผู้บัญชาการทหารเรือวังหลวง มีพระนามเดิมว่าพระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ ประสูติในพระมหาราชวัง เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม พุทธศักราช 2423 ตรงกับวันอาทิตย์ แรม 3 ค่ำ เดือนอ้าย ปีมะโรง จุลศักราช 1242
เมื่อมีพระชนมายุได้ 13 พรรษา ได้เสด็จไปศึกษาวิชาทหารเรือ ณ ประเทศอังกฤษ และกลับมารับราชการที่กองทัพเรือประเทศไทย และกองทัพเรือได้ถวายนามพระองค์ท่านเป็น "พระบิดาของทหารเรือไทย"
พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ทรงสนใจวิชาการแพทย์แผนไทย และได้รักษาโรคด้วยสมุนไพรให้กับประชาชนให้หายจากโรคภัยไข้เจ็บในขณะนั้น จนได้รับขนานพระนามว่า "หมอพร" ด้านการดนตรี พระองค์มีพระปรีชาสามารถในการนิพนธ์เพลงปลุกใจให้มีความรักชาติ เช่น เพลงดอกประดู่ เพลงเดินหน้า เพลงดาบของชาติ เป็นต้น เพลงปลุกใจของพระองค์ถือเป็นเพลงที่มีอายุยืนยาวมากที่สุดเพลงหนึ่งในประวัติศาสตร์ชาติไทย และมีการขับร้องจนถึงทุกวันนี้
พระองค์ทรงทุ่มเทพระวรกายและพระสติปัญญา ตรากตรำในการทำงานด้วยความมุ่งมั่น เพื่อประโยชน์ของประเทศชาติ และประชาชน ทำให้ประชวรด้วยโรคภายใน จึงทรงลาออกจากราชการและเสด็จไปประทับรักษา ณ ชายทะเลปากน้ำจังหวัดชุมพร ทรงประชวรเป็นไข้หวัดและสิ้นพระชนม์ ณ หาดทรายรี จังหวัดชุมพร เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม 2466 ด้วยพระชันษาเพียง 44 พรรษา
ถึงแม้ว่า พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ จะสิ้นพระชนม์ไปเป็นเวลา 94 ปี แล้วก็ตาม แต่พระกรณียกิจของพระองค์นั้น ทรงเป็นแบบอย่างของการปลูกฝังความรัก หวงแหนในอธิปไตย ความกล้าหาย และเสียสละ ที่สถิตในดวงใจของคนไทยทั้งชาติสืบไป
อัญเชิญพระคาถา เวลาสักการะ พลเรือเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์
ประชาชนนิยมสักการะพระองค์ ด้วยดอกกุหลาบสีแดง ถวายประทัด หรือการยิงปืนถวาย
ทหารยิงสลุตถวาย จำนวน 19 นัด
