ฝันเมื่อคืนเกี่ยวกับ "สัมมนาวิชาการนานาชาติคืออะไร?"

บางที คนเราคร่ำเคร่งครุ่นคิดเรื่องอะไรมากไป ก็เก็บไปนอนฝัน ในความคิดแบบพุทธที่พระเทศน์กันบ่อยๆ บอกว่า สาเหตุของการฝันนั้นมี ๔ อย่าง ที่น่าแปลกคือ มีอยู่ ๒ เรื่องที่ระบุว่า กรรมในอดีตและเทวดาดลใจ อย่างไรก็ตาม ถ้ามองในลักษณะแบบ "พอจะน่าเชื่ออยู่บ้าง" จะมีอยู่สองเรื่องที่เป็นไปได้กับสาเหตุของฝันคือ จิตนิวรณ์ กับ ธาตุกำเริบ

ความฝันเมื่อคืนที่จะบันทึกต่อไปนี้ น่าจะเป็นเรื่องของ ๒ อย่างหลังนั้นมากกว่า คือ ผมฝันว่า มีการนัดคุยกันอย่างไม่ได้นัดหมายในห้องหนึ่ง น่าจะเป็นห้องเรียน แต่ไม่มีเก้าอี้ ผู้มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประมาณ ๒๐ คน ล้อมวงนั่งบนพื้นห้อง ที่จำได้มีอยู่สองคณะ หนึ่งในนั้นคือ คณะศิลปศาสตร์ และจำหน้าอาจารย์ได้คนหนึ่ง (คนนี้ ผมไม่เคยคุยกันมาก่อน หากแต่เห็นท่านเดินมาจากห้องน้ำครั้งหนึ่ง จึงน่าจะเป็นภาพติดตา) เรามีการตั้งประเด็นว่า "อะไรคือความเป็นนานาชาติ ในการจัดประชุมหรือสัมมนา" มีการเถียงกันว่า งานที่เราจะส่งตีพิมพ์ในวารสารการประชุม/สัมมนานั้นต้องเป็นภาษาอังกฤษ อาจารย์ท่านหนึ่งยืนยันว่า ต้องแปลงภาษาเดิมของตนให้เป็นภาษาอังกฤษเท่านั้น เพราะถือว่าเป็นภาษากลางที่สื่อทั่วถึงกันได้ ผมเสนอความเห็นว่า ควรตีพิมพ์เป็นภาษาใดภาษาหนึ่งที่เป็นภาษาพื้นฐานของคนๆนั้น เพราะถ้าแปลงเป็นภาษาอังกฤษทั้งหมดจะเป็นนานาชาติได้อย่างไร กรณีที่แปลงเป็นภาษาอังกฤษทั้งหมด น่าจะเป็น "เอกชาติ" มากกว่า "นานาชาติ" เพราะคำว่า "นานา" หมายถึง "ต่างๆ" ดังนั้น "นานาชาติ" จึงเป็น "ชาติต่างๆ" คำถามคือ "อะไรที่แสดงถึงความเป็นชาติของชาติต่างๆ" สิ่งที่แสดงถึงความเป็นชาติของชาติต่างๆอันหนึ่งคือ "วัฒนธรรมทางภาษา" ที่แต่ละชาติมีเป็นของตน ดังนั้น ในวาระสารการประชุมจึงควรมีหลากหลายภาษาที่แสดงถึงความเป็นวัฒนธรรมของชาติมารวมในที่เดียวกัน เราจึงเห็นความ "ต่างๆ" ของแต่ละชาติในพื้นที่เดียวกัน อาจารย์ท่านหนึ่ง (ในฝันนั้นแหละ) โต้ว่า ถ้าอย่างนั้น จะสื่อถึงกันได้อย่างไร ผมให้ความเห็นว่า "อาจมีข้อจำกัดในเรื่องนี้ กรณีที่เราไม่รู้ภาษาของบางชาติ แต่ก็เป็นไปได้ ในคราวสัมมนา เรายังคงเสนอด้วยภาษาของชาติๆนั้น และมีการแปลรวบความโดยผู้เชี่ยวชาญอีกทีหนึ่ง แน่นอนอาจเป็นความยุ่งยาก แต่ก็แสดงให้เห็นถึงลีลาทางวัฒนธรรมภาษาของแต่ละชาติ .... ฝันไปจบลงเมื่อเราแยกย้ายกันไปทำภาระกิจ

เข้าใจว่า ฝันนี้เกิดจาก ๑) กินมากไป เพราะเมื่อวานไปเที่ยวทะเลชายหาดสิงหนครกับญาติๆ ห่อข้าวไปกินกันริมหาด ปล่อยเด็กๆ เล่นน้ำทะเลกัน กลับมาถึงบ้าน อาหารเหลือเยอะ ก็กินอีก ในภาวะความอ้วนครอบงำ เมื่ออิ่มก็เริ่มง่วงและหลับไป ๒) กำลังหาทางตีพิมพ์บทความในวารสาร หากเป็นวารสารนานาชาติ อาจจำเป็นต้องจ้างเพื่อนแปล เพราะไม่คิดว่า ศักยภาพทางภาษาต่างประเทศจะเป็นศักยภาพเด่นของตัวเอง เกิดพลาดไปอาจทำให้การสื่อสารผิดพลาด แต่ก็นั่นแหละ ว่าจ้างเพื่อนแปลให้ก็ไม่แน่ว่าเพื่อนจะเข้าใจภาษาของเราหรือไม่ เพราะในทฤษฎีเกมส์ภาษาของ Ludwig Wittgenstein แต่ละเกมส์มีภาษาของตนเอง แต่ละคนมีภาษาของตน ....

อยากมีชีวิตท่ามกลางสังคม ก็ว่ากันไปตามที่สังคมเขาต้องการ