ไตรยางศ์

ไตรยางศ์ หมายถึง การแบ่งตัวพยัญชนะออกเป็น ๓ หมู่ คือ อักษรสูง อักษรกลาง และอักษรต่ำ ตามความแตกต่างกันในการผันวรรณยุกต์ ดังนี้

• อักษรสูง หมายถึง ตัวพยัญชนะที่มีพื้นเสียงเป็นเสียงจัตวา มี ๑๑ ตัว ได้แก่ ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห
• อักษรกลาง หมายถึง ตัวพยัญชนะที่มีพื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ มี ๙ ตัว ได้แก่ ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ
• อักษรต่ำ หมายถึง ตัวพยัญชนะที่มีพื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ มี ๒๔ ตัว แบ่งออกเป็น อักษรต่ำคู่ และ อักษรต่ำเดี่ยว ดังนี้

- อักษรต่ำเดี่ยว หมายถึง อักษรต่ำที่ไม่มีเสียงคู่กับอักษรสูง มี ๑๐ ตัว ได้แก่ ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ
- อักษรต่ำคู่ หมายถึง อักษรต่ำที่มีเสียงคู่กับอักษรสูง มี ๑๔ ตัว ได้แก่ ค ฅ ฆ ช ฌ ซ ฑ ฒ ท ธ พ ภ ฟ ฮ

** วิธีท่องจำ
อักษรสูง : ผีฝากถุงข้าวสารให้ฉัน
อักษรกลาง : ไก่จิกเด็กตายบนปากโอ่ง
อักษรต่ำเดี่ยว : งูใหญ่นอนอยู่ ณ ริมวัดโมฬีโลก
อักษรต่ำคู่ : พ่อค้าฟันทองซื้อช้างฮ่อ