คูถภาณีสูตร ... ผู้พูด 3 แบบ


"คูถภาณีสูตร (ผู้พูด 3 แบบ)"

ขอนอบน้อมด้วยเศียรเกล้าแด่ พระผู้มีพระภาค อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ธรรมะรับอรุณ ณ บ้านเย็นยิ้ม
วันจันทร์ที่ 31 ตุลาคม 2559

Image result for คูถภาณี
ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกนี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๓ จำพวกเป็นไฉน คือ

บุคคลที่พูดถ้อยคำเหม็นเหมือนคูถ ๑
บุคคลที่พูดถ้อยคำหอมเหมือนดอกไม้ ๑
บุคคลที่พูดถ้อยคำหวานปานน้ำผึ้ง ๑

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลผู้พูดถ้อยคำเหม็น เหมือนคูถเป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ ไปในสภาก็ดี ไปในบริษัทก็ดี ไปในท่ามกลางหมู่ญาติก็ดี ไปในท่ามกลางเสนาก็ดี ไปในท่ามกลางราชสกุลก็ดี ถูกเขาอ้างเป็นพยาน ถามว่า แน่ะบุรุษผู้เจริญ ท่านรู้อย่างใด จงกล่าวอย่างนั้น เขาไม่รู้ก็กล่าวว่ารู้ หรือรู้ก็กล่าวว่าไม่รู้ ไม่เห็น กล่าวว่าเห็น หรือเห็นกล่าวว่าไม่เห็น แกล้งกล่าวเท็จทั้งที่รู้ เพราะเหตุแห่งตน เพราะเหตุแห่งคนอื่น หรือเพราะเห็นแก่อามิสเล็กน้อย ด้วยประการฉะนี้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บุคคลผู้พูดด้วยถ้อยคำเหม็นเหมือนคูถ

ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้พูดด้วยถ้อยคำหอม เหมือนดอกไม้เป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ ไปในสภาก็ดี ไปในบริษัทก็ดี ไปในท่ามกลางหมู่ญาติก็ดี ไปในท่ามกลางเสนาก็ดี ไปในท่ามกลางราชสกุลก็ดี ถูกเขาอ้างเป็นพยาน ถามว่า แน่ะบุรุษผู้เจริญ ท่านรู้อย่างใด จงกล่าวอย่างนั้น เขาเมื่อไม่รู้กล่าวว่าไม่รู้ หรือเมื่อรู้ก็กล่าวว่ารู้ เมื่อไม่เห็นก็กล่าวว่าไม่เห็น หรือเมื่อเห็นก็กล่าวว่าเห็น ย่อมไม่แกล้งกล่าวเท็จทั้งที่รู้ เพราะเหตุแห่งตน เพราะเหตุแห่งคนอื่น หรือเพราะเห็นแก่อามิสเล็กน้อย ด้วยประการฉะนี้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บุคคลพูดถ้อยคำหอมเหมือนดอกไม้

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลผู้พูดถ้อยคำหวาน ปานน้ำผึ้งเป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้ละคำหยาบ เว้นขาดจากคำหยาบ พูดแต่วาจาที่ไม่มีโทษ เสนาะโสต เป็นที่รักจับหัวใจ เป็นวาจาชาวเมือง เป็นถ้อยคำที่ชนเป็นอันมาก พอใจ ชอบใจ ดูกรภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บุคคลผู้พูดถ้อยคำหวานปานน้ำผึ้ง ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกนี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก ฯ

จากพุทธพจน์ดังกล่าว ผู้เขียนอธิบายขยายความได้ว่า

(๑) ผู้พูดแบบแรกนั้นถูกจัดว่าเป็นผู้พูดภาษาคูถหรืออุจจาระ (คูถภาณี) เพราะเป็นบุคคลที่พูดคำบิดเบือน คำโป้ปด คำเท็จ คำไม่จริง

(๒) ผู้พูดแบบที่สองนั้นถูกจัดว่าเป็นผู้พูดภาษาดอกไม้ (ปุปฺผภาณี) เพราะเป็นบุคคลที่พูดความจริงไม่บิดเบือน ไม่พูดคำโป้ปด ไม่พูดคำเท็จ

(๓) ผู้พูดแบบที่สามนั้นถูกจัดว่าเป็นผู้พูดภาษาน้ำผึ้ง (มธุภาณี) เพราะเป็นบุคคลที่พูดความจริงไพเราะจับใจ เป็นผู้ละเว้นคำหยาบ

--------------------------------

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๐ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๒ อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต

รูปภาพจากอินเทอร์เน็ต
...
ธรรมะรักษา วิปัสสนาคุ้มครองค่ะ
อจ.พิณจ์ทอง แมนสุมิตร์ชัย (ฉัตรนะรัชต์)

ขอน้อมอุทิศถวายบุญกุศล เป็นพระราชกุศลแด่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ

หมายเลขบันทึก: 619004เขียนเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2016 20:04 น. ()แก้ไขเมื่อ 8 ธันวาคม 2016 10:51 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท