ความรู้เพื่อชีวิต : คอกวัว KM
เมื่อผมไปหาซื้อวัวจากเครือข่าย เพื่อนำมาเลี้ยง ผมพบสิ่งที่ไม่น่าเชื่อ ก็คือ คอกวัวชาวบ้านทุกแห่ง จะมีขนาดเล็กมาก พอดีกับวัวยืนเต็มคอก ถ้าจะนอนก็คงลำบากในการจัดหลบหลีกกันเองของวัวในคอก ยิ่งไปกว่านั้น ทุกคอกจะแฉะเละเป็นโคลน ถ้าจะนอนก็คงต้องนอนในโคลน ถ้าเป็นควายก็คงไม่เท่าไหร่ (ผมคิดแทนควาย) เพราะชอบนอนปลักโคลนอยู่แล้ว
ผมนึกสงสารวัวที่คงต้องยืนทั้งคืน หรือต้องนอนในขี้ตม แต่ผมก็นึกไม่ออกว่าปัญหาคืออะไร แล้วจะแก้อย่างไร
พอถามเจ้าของวัว ว่าทำไมจึงเป็นเช่นนั้น ก็ได้คำตอบแบบเดาไว้ได้ก่อนเลยคือ ไม่มีทุนทำคอกใหญ่ ซึ่งผมก็เชื่อไว้ก่อนระดับหนึ่ง แต่ก็ไม่หยุดคิดว่าใช่ไม่ใช่
พอผมมาทำคอกวัวของตนเอง จึงเริ่มมีคำตอบที่แท้จริงว่า ไม่ใช่อยู่ที่ทุน แต่อยู่ที่การจัดการคอกวัว ผมจึงเรียกคอกว่าของผมว่า คอกวัว KM
คอกวัว KM มีอะไรต่างจากคอกวัวชาวบ้านบ้างครับ
ประเด็นแรก ผมเข้าใจตามประสาเด็กเลี้ยงวัวเก่าว่า วัวไม่ชอบแฉะ ผมก็ทำร่องน้ำรอบคอก และเอาดินถมพื้นคอกวัว ทำให้น้ำฝนไม่มีโอกาสไหลเข้าไปแฉะเป็นขี้โคลนในคอก
ประเด็นที่สอง มูลวัวที่ทำให้แฉะในคอกนั้น ใช้วิธีกวาดออกไปทำปุ๋ยหมักข้างๆคอกทุกเช้า พื้นคอกจะแห้งตลอด มีโอกาสแฉะน้อยมาก
ประเด็นที่สาม หลังคาที่มุงสังกะสี ทำให้สูงเพื่อระบายความร้อน และใช้เก็บฟาง ใต้หลังคา เป็นทั้งที่เก็บของและกันความร้อนไปในขณะเดียวกัน
ประเด็นที่สี่ การให้วัวกินน้ำนอกบริเวณคอก จะลดโอกาสที่จะทำให้คอกแฉะได้อีกชั้นหนึ่ง
ประเด็นที่ห้า การใช้ถังพลาสติก ๒๐๐ ลิตรผ่าครึ่งเป็นรางอาหาร ทำให้ให้อาหารสัตว์ได้ทุกรูปแบบ ทั้งชิ้นเล็กชิ้นใหญ้ ฟาง เมล็ดข้าวได้ทุกอย่าง และสามารถปรับสูงต่ำตามขนาดวัวได้ง่าย เพราะมีน้ำหนักเบา
ประเด็นที่หก ฟางกองบนคอก นำลงมาให้วัวกินแบบแทบไม่ต้องออกแรง
ประเด็นที่เจ็ด น้ำทีไหลจากรอบคอกวัว(ที่น่าจะมีเศษปุ๋ยหมักปนด้วย) จะไหลลงแปลงหญ้าข้างคอกได้โดยตรง เป็นการใส่ปุ๋ยหญ้าโดยไม่ต้องออกแรงเพิ่ม
ประเด็นที่แปด ทำบ่อน้ำไว้ใกล้คอกวัว จัดการน้ำให้วัวได้ง่าย
ประเด็นที่เก้า ทำที่ให้ควายนอน (บวก)อยู่ในแปลงหญ้า ดูแลได้ง่าย
ประเด็นที่สิบ ทำคอกติดทางเข้า หันรางหญ้าเข้าหาทางเข้า ง่ายต่อการจัดการ
ประเด็นที่สิบเอ็ด เลี้ยงไก่ในคอกวัวไว้จิกกินเห็บ หมัด และเหาของวัว ไม่ต้องฉีดยาฆ่าเห็บวัว และไก่ยังเขี่ยให้ขี้วัวกระจาย ทำให้แห้งเร็วขึ้นอีก
ประเด็นที่สิบสอง ปลูกต้นไม้บังแดดให้คอกวัว ได้ทั้งร่ม และไม้ใช้สอย
และยังมีที่จะปรับไปเรื่อยๆ อีกหลายอย่าง เมื่อข้อมูลพอสมควรแล้วจะมาเพิ่มเติมอีกทีครับ สำหรับใครที่จะเยี่ยมชมคอกวัว KM ก็ที่เดียวกับแปลงนาผมนั่นแหละครับ
ขอบคุณที่สนใจครับ
ความเห็น (11)
โหเป็นเรื่องน่าสนใจมากครับอาจารย์แค่เรื่องคอกวัวคอกควายมีหลายอย่างที่อาจารย์เขียนออกมาให้อ่านและเข้าใจง่าย มีเรื่องนิดหน่อยที่อยากเขียนต่อจากอาจารย์
- เรื่องทุนของการทำคอกวัวควาย เรื่องนี้เป็นเรื่องจริงอยู่ด้วยนะครับอย่างน้อยก็ประสบการณ์ของผม ผมได้จำใต้ถุนบ้านตามี วัวและควายนอน(แต่แยกโซน) ตาไม่สร้างคอกใหม่เพราะเปลืองเงิน ทำใต้ถุนบ้านซึ่งมีอยู่แล้วไม่ต้องซื้อสังกะสีใหม่
เสียดายตอนที่เลี้ยงส่ง ดร.แมรี่ไม่ได้คุยกับอาจารย์ในเรื่องเหล่านี้เลย วันหลังน่าจะได้ปรึกาอาจารย์หลายอย่าง จะแวะมาอ่านนะครับ
คุณออด
ขอบคุณครับที่สนใจแลกเปลี่ยน
เรื่องทุนก็ใช่ครับแต่สำคัญกว่าทุนคือความรู้ในการจัดการนะครับ
ถ้าผมไม่ลงมือทำเอง ความรู้ผมก็ติดกับอยู่ที่คำพูดของชาวบ้าน แล้วเราจะพัฒนาต่อได้อย่างไร อันนี้คือประเด็นสำคัญครับ
หลังจากผมมาทำนา เลี้ยงวัว แล้วได้ความรู้มากกว่าเดิมเยอะเลยครับ
ดรัณภพ กุรานา
ขอบคุณครับ
ถามแบบตอบยากมาก เพราะผมไม่รู้สภาพน้ำ ดิน ฝน
แต่ที่น้อยน่าจะต้องเกี่ยวให้กินครับ และใช้หญ้าที่ให้ผลผลิตสูงๆ แต่ไม่ทนการแทะเล็ม ก็ได้
จะให้ดีไปดูแปลงหญ้า และคอกวัวในพื้นที่จะชัดเจนกว่าครับ
ทำงานเยอะแบบนี้ อย่าลืมดูแล รักษา สุขภาพด้วยนะคะ "พ่อครู"
ระลึกถึงเสมอ
แก้มแหม่ม
ขอบคุณครับที่เป็นห่วง ยังพอไปได้ครับ
มามทานทาทาน
เริ่มคิดเลี้ยงวัวครับ
อาจารย์น่าจะลงรูปให้ดูด้วยนะคะ
ณรงค์ศักดิ์ ศรีจันทราทร
เป็นทบความที่ให้ประโยชน์มากๆ เลยครับ อาจารย์ครับ ขอบคุณมากจริงๆ ดีสำหรับมือใหม่หัดเลี้ยง ครับ
อุทัย ฐานโอภาส
ผมมีปัญหาเรื่องคอกวัวครับ ใครมีวิธีที่ดาเหมาะบอกด้วย คือ คอกผมเป็นพื้นคอนกรีต กว้าง*ยาว 20*36 ผมแบ่งคอกเป็นสองคอก มีที่หลบฝนและรางให้อาหารสองฝั่ง หลังคากันฝนได้ยาว 5 เมตร ปัญหาคืือ
1.วัวชอบชนกัน ขาเจ็บ ขาหลุด ต้องขายทิ้ง
2.พื้นจะลื้น พื้นจะใช้ไม้ทางมะพร้าวขีดเป็นรอยกันลื้น แต่ขนาดไสขี้ออกยังลื้นสังเกตุจากตัวสัตว์
ช่วยบอกวิธีการแก้ปัญหาให้ด้วยครับ