ชีวิตที่พอเพียง : 2651. หนึ่งชั่วโมงในร้านกาแฟ

วันที่ ๓๐ มีนาคม ๒๕๕๙ ผมไปร่วมประชุมที่โรงพยาบาลบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ ตามที่เล่าในบันทึกที่แล้ว แต่ผมไปถึงบางพลีเวลาราวๆ ๗ โมงเท่านั้น เวลานัดคือ ๙.๓๐ น.

ผมจึงหาร้านกาแฟในปั๊มน้ำมันนั่งทำงาน ไปพบร้าน อินทนิล เป็นร้านเล็กๆ ติดแอร์ อยู่ในปั๊มบางจาก มีสาวนักชงกาแฟ ๓ คน ผมถามสรรพคุณของกาแฟแต่ละชนิด มีอย่างหนึ่งชื่อ All Day ผมถามว่าดีอย่างไร เธอบอกว่ารสขม และทำให้ตื่นตลอดวัน ผมจึงสั่ง All Day ชนิดปั่นมาดูด พบว่าอร่อย หอมและรสกลมกล่อมสำหรับผม คือขมนำ ผมนั่งอ่านและพิมพ์ บล็อกอยู่หนึ่งชั่วโมงครึ่ง ได้มีโอกาสสังเกตกิจการของร้าน ขายกาแฟไปด้วยในตัว

พบว่ามีลูกค้าเข้ามาซื้อชา กาแฟ โกโก้ และอาหารเช้า ไม่ขาดสาย รถที่มาเติมน้ำมัน หรือแวะเข้าห้องน้ำ หรือมาส่งสินค้า บริเวณใกล้เคียง เข้ามาซื้อจำนวนมาก ที่จริงราคาเครื่องดื่มไม่ใช่ถูกๆ อย่างต่ำก็ ๔๐ บาท ที่ผมซื้อราคา ๖๐ บาท ราคาเครื่องดื่มระดับนี้ กลายเป็นปกติ ซึ่งจริงๆ แล้วซื้ออาหารกินได้ ๑ มื้อสบายๆ คนที่อยู่ในฐานะต้องประหยัด ไม่ควรจะบริโภคสินค้าเหล่านี้ แต่ผมก็สังเกตเห็นว่า ลูกค้าหลายคนที่เข้ามาซื้อท่าทางเป็นลูกจ้างที่ไม่น่าจะมีรายได้มากนัก

ทำให้ผมคิดว่า วัฒนธรรมกาแฟ ได้ยกระดับการบริโภคของคนในสังคมขึ้นไป เป็นสังคมฟุ่มเฟือย (affluence) โดยไม่จำเป็น ผมเองไม่นิยมการบริโภคแบบนี้ ไม่ทำเป็นประจำ รู้สึกว่าไม่จำเป็น แต่การได้เข้าไปเรียนรู้ในเช้าวันนี้ ทำให้ผมได้เรียนรู้มาก โดยเฉพาะได้คุยกับสาวนักชงกาแฟ ผมได้ทดสอบกระบวนทัศน์ของพวกเธอ พบว่าพอใจกับชีวิตการเป็นลูกจ้าง ไม่มองการทำงานเป็นการเรียนรู้ เพื่อแสวงหาชีวิตที่ดีกว่า ผมคิดว่า การศึกษาต้องแก้จุดอ่อนนี้

วิจารณ์ พานิช

๓๐ มี.ค. ๕๙

ร้านกาแฟ อินทนิล, บางพลี, สมุทรปราการ

[คนใต้โดยภรรยา]

ผมเคยนำเสนอและผลักดันในคณะที่ผมเป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิให้เพิ่มหลักสูตรการเป็นผู้ประกอบการ ไว้ในคณะ เพื่อสร้างแรงจูงใจเด็กไว้ เพิ่งจะสำเร็จ ในมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ที่ท่านอาจารย์เป็นกรรมการ มีที่คณะวิศวกรรมศาสตร์ มีท่านผศ.คำรณ พิทักษ์ ที่เป็นผู้อำนวยการศูนย์บ่มเพาะวิสาหกิจ ได้มีหลักสูตรการเป็นผู้ประกอบการ สอนนักศึกษาตั้งแต่การสร้างแรงบันดาลใจ การทำแผนธุรกิจ และมีสถานที่ให้นักศึกษาได้ทดลองขายสินค้า ผมได้มีโอกาสไปช่วยท่านเป็นประจำครับ