สำเร็จไปก้าวหนึ่งละ

เมื่อวางขวดลงไปจัดการแรงน้ำ ตามดูผลพบว่าช่วยเปลี่ยนผลต่อดินได้ ก็ไม่ได้รังเกียจที่จะกองขวดนั้นขวางเส้นทางน้ำไว้ ยิ่งเมื่อวางแล้วได้พืชงอกขึ้นแทนหน้าดินเปล่ายิ่งชวนให้ไม่อยากหยิบขวดนั้นออกไป แม้พืชนั้นจะเป็นวัชพืชก็เหอะ

เมื่อวางสิ่งกีดกั้นเส้นทางไหลของน้ำก็เปลี่ยนไป กลับไปดูในบางครั้งก็พบการเปลี่ยนแปลง มีหย่อมๆเน่าของหญ้าคาให้เห็นด้วย อย่างนี้พอส่วนที่เน่าย่อยหมด ผิวดินหย่อมนั้นก็เปลือยได้นี่ อ้าวแล้วกัน ที่หน้าดินไม่แข็งแรงจะพึ่งแค่หญ้าคาไม่น่าไหว

เขาว่าร้อนแล้งอย่างปีนี้ อุณหภูมิแต่ละวันไม่ต่ำกว่า ๓๗ องศา ไปเห็นเมื่อหน้าแล้งหนึ่ง หญ้าคากอแน่นๆยังแห้งตายได้เลย จะให้แน่ใจก็ควรแวะไปดู

ไปแล้วก็เห็นแบบนี้ พะยูงผลัดใบชั่วคราว ไม้พื้นถิ่นอย่างหลุมพอผลัดใบหมดต้น น่าว่าต้องรออีกนานกว่าจะแตกใบใหม่ ชัยพฤกษ์ที่ปลูกแทรกหญ้าคาแตกใบอ่อนสะพรั่ง ปลูกเดี่ยวๆใต้ร่มยอทิ้งใบ ที่ปลูกฝากใต้กอสาบเสือเดี้ยงหมด

ขี้เหล็กป่าปลูกเดี่ยวต้นโตๆใบสะพรั่ง ต้นเล็กหุบใบตั้งแต่บ่าย ต้นสำโรง ไม้ต่างถิ่นที่ปลูกไว้ ๒ ต้น ทิ้งใบเหลือแต่ต้นยืนโด่เด่

หญ้าคากอแน่นๆใบยังเขียว กอบางๆใบเหี่ยวแล้วแห้ง กอที่อยู่ใกล้สาบเสือใบเขียวบ้างแห้งบ้าง หญ้าแพรกแห้งตายเหลือไว้แต่ซากคลุมดิน สาบเสือออกดอกก็แห้งตาย เหลือบางกอแตกใบใหม่แต่เล็กกระจิ๋วเดียว ใต้กอสาบเสือร้อนกว่าใต้พงหญ้าคาใบเขียว

ไผ่ที่ตั้งกอให้หน่อมาแล้ว ใบร่วงเกลื่อนไปหมด ที่เริ่มแตกกอหุบใบยามบ่าย กล้วยป่าที่อยู่ใกล้ๆแตกเครือให้ลูกเท่านิ้วก้อยเด็ก

มะเดื่อที่ยืนท้าแดด ทิ้งใบแทบหมดต้น มะเดื่อที่มีเงาร่มบังทิ้งใบด้วยและมีร่องรอยขอแตกกอใหม่ มีต้นหนึ่งที่อยู่ใกล้กอไผ่ยืนต้นตายไปส่วนหนึ่ง

ยางนาที่ปลูกฝากหญ้าคาไว้ มีร่มเงามะเดื่อช่วยป้องแดด สดชื่น ใบเต็มต้น ที่ปลูกเดี่ยวยืนท้าแดด ลู่ใบยามบ่าย แต่ไม่ทิ้งใบ

มะขามป้อมต้นใหญ่ พุ่มต้นโปร่ง ใบร่วงกราว ต้นเล็กทิ้งใบ เหลือแต่ใบอ่อน มะขามโตเร็ว ใบอยู่ครบ สู้แล้งสบาย ทุเรียนเทศเป็นอีกพันธุ์ที่สบายๆ

ตะไคร้หอม มีดอกแล้วกอโทรม ใบแห้งลง ตะไคร้บ้านที่ไกลร่องน้ำตายเกลี้ยง ที่ใกล้ร่องน้ำรอด

โกสนใบเหลืองเดี้ยง ใบแดงร่อแร่ มะรุม หายหมด น่าว่าจะมีสัตว์ดอดมากินเกลี้ยง มะตูมทิ้งใบแบบแก้ผ้าเอาตัวรอด

ทุ้งฟ้า หุบใบทั้งวัน ไม่กร่างเช่นตอนหน้าฝน ยอและติ้วป่า ทิ้งใบแล้วแตกใหม่ บนต้นยอมดแแดง ทำรังใหม่ๆเพิ่มขึ้นเยอะมาก

ไมยราบเลื้อย เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ผลิตฝักมากมาย ไมยราบต้น ขอบ้ายบาย ด้วยการล้มต้นถอนรากให้เอง

สะเดายืนต้น ใบงามสะพรั่ง กระถินที่ชาวบ้านดอดมารานกิ่งไปใช้สอย เริ่มแดกกิ่งใหม่ ทองหลางทิ้งใบจนเกลี้ยงต้น ไม่น่าเชื่อเลย

ชาฮกเกี้ยนที่นกปลูก ยืนต้นแบบไม่ยั่นความร้อนแล้ง เล็บเหยี่ยวเพิ่มต้นใหม่หลายสิบต้น ช้าเลือด ไม้พื้นถิ่นใบเหม็นปนหอม ทิ้งใบซะจนพุ่มโปร่ง

กำชำ หมุย ไม้พื้นถิ่นอีกกลุ่ม สะพรั่งใบแถมแตกยอดอ่อน กาหลง หางนกยูงไทย ต้นโตได้ ให้ดอก ออกฝักเหมือนที่เห็นตามบ้านเรือนเขตเมือง

ฝรั่งนกปลูกต้นเดิม ลูกสะพรั่ง ทิ้งใบจนต้นโปร่งเห็นฟ้า มะยม ตะลิงปลิง ไม้พื้นถิ่นที่ปลูกตามชาวบ้าน เติบโตดี แต่ไร้ผล กระถินเทพารุ่นที่ ๒ รอดทุกต้น

ผ่านมาแล้ว ๓ แล้ง ได้แค่นี้ก็ดีใจแล้ว พืชบรรดามีที่รอดให้เห็นเติมกำลังใจ เลือกปลูกต้นไม้รุ่นต่อไปได้เหมาะ ป่าละเมาะที่อยากเห็น สามารถปรากฏตัวได้แน่นอน

๒๔ มีนาคม ๒๕๕๙