ศีล 5 ศีลห้าคืออะไร มารักษาศีล 5 กันเถอะ..


ศีล 5 ศีลห้าคืออะไร
มารักษาศีล 5 กันเถอะ..

ศีล 5 คืออะไร
ศีล 5 คืออะไร

ศีล 5 ศีลห้าคืออะไร หมายถึงอะไร

ศีล หมายถึง ความตั้งใจที่งดเว้นจากความชั่ว ความทุจริต และสิ่งที่ไม่ดีทุกประการ ดังที่พระสารีบุตรได้กล่าวไว้ในคัมภีร์ปฏิสัมภิทามรรคว่า “ศีล คือ เจตนา ความตั้งใจ ที่จะงดเว้นจากกายทุจริต 3 (คือ ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักทรัพย์ ไม่ประพฤติผิดในกาม) และวจีทุจริต 4 (คือ ไม่พูดเท็จ ไม่พูดคำหยาบ ไม่พูดส่อเสียด ไม่พูดเพ้อเจ้อ)”

ศีล 5 คืออะไร ?


ศีล คือ “ เจตนาŽ” ความตั้งใจ ที่จะงดเว้นจากกายทุจริต 3 (ไม่ฆ่าสัตว์, ไม่ลักทรัพย์, ไม่ประพฤติ ผิดในกาม) และวจีทุจริต 4 (ไม่พูดเท็จ, ไม่พูดคำหยาบ, ไม่พูดส่อเสียด, ไม่พูดเพ้อเจ้อ)
ศีล คือ “ เจตสิกŽ” หมายถึงการงดเว้นจากมโนทุจริต 3 (ความโลภอยากได้ของผู้อื่น, มีจิตคิดพยาบาท, มีความเห็นผิด)
ศีล คือ ความสำรวมระวังŽ ปิดกั้นความชั่ว
ศีล คือ การไม่ล่วงละเมิดข้อห้ามŽ

ศีล 5 คือ มนุษยธรรม หรือธรรมที่ทำให้เป็นมนุษย์
ศีล 5 เป็นสิ่งที่มนุษย์ช่วยกันบัญญัติขึ้นมา เพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข จากสามัญสำนึกที่รู้ว่า เมื่อเรามีความรักตนเอง ต้องการความสุข ความปลอดภัยในชีวิต คนอื่นก็ย่อมมีความรู้สึกเช่นเดียวกับเรา ด้วยเหตุนี้แม้ในยุคที่ไม่มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาบังเกิดขึ้น ศีล 5 ก็มีอยู่แล้ว

แม้ศีลจะมีหลายความหมาย แต่ที่สำคัญที่สุดคือ เจตนา ดังนั้น จึงอาจกล่าวได้ว่า

ศีล คือ ความตั้งใจ ที่จะงดเว้นจากความชั่ว ความทุจริต สิ่งที่ไม่ดีทุกประการ

มนุษย์ แปลว่า สัตว์ที่มีจิตใจสูง สัตว์ที่รู้จักใช้เหตุผล

มนุษย์มีเหตุ มีผลรู้จักยับยั้งชั่งใจ แต่สัตว์ไม่มีสิ่งนี้เมื่อใดที่มนุษย์มีศีล 5 ครบ ความเป็นมนุษย์ก็สมบูรณ์ กายก็เป็นปกติ วาจาก็ปกติ ใจก็ปกติ เมื่อไรศีล 5 ขาด ความเป็นมนุษย์ก็ลดลง

ศีล 5 จึงเป็นเครื่องบ่งชี้ศักดิ์ศรีแห่งความเป็นมนุษย์
โดยแต่ละข้อสามารถแบ่งแยกความเป็นมนุษย์กับสัตว์ได้ดังนี้


ศีล 5 ข้อที่ 1
ศีล 5 ข้อที่ 1

ข้อ 1 ตั้งใจงดเว้นจากการฆ่าสัตว์

ตามปกติมนุษย์เราไม่ฆ่ากัน ต่างจากพวกสัตว์ เช่น เสือ สิงโต เวลาหิวก็ไล่ล่าสัตว์อื่นกินทันที ศีลข้อ 1 จึงแบ่งแยกความแตกต่างระหว่างคนกับสัตว์ได้อย่างชัดเจน



ศีล 5 ข้อที่ 1
ศีล 5 ข้อที่ 2

ข้อ 2 ตั้งใจงดเว้นจากการลักขโมย

ธรรมชาติของมนุษย์จะไม่ลักขโมยทรัพย์สินของใครเพราะมนุษย์มีความรู้เรื่อง กรรมสิทธิ์ ว่านี่ของเขา นี่ของเรา แต่สัตว์ไม่รู้ เช่นเวลาสุนัขเห็นแมวกินปลาอยู่ ถ้าอยากได้มันจะเข้าไปแย่งเลย ดังนั้นถ้าใครลักขโมย จี้ปล้นทรัพย์สินของคนอื่น ก็แสดงว่าขณะนั้นศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของเขาสูญเสียไปแล้ว

ศีล 5 ข้อที่ 3
ศีล 5 ข้อที่ 3


ข้อ 3 ตั้งใจงดเว้นจากการประพฤติในกาม

ปกติมนุษย์รู้จักควบคุมความต้องการของตัวเอง รู้ว่าอะไรควรไม่ควร ต่างจากสัตว์ เช่น สุนัขเมื่อถึงคราวฮอร์โมนเพศทำงาน มันจะกัดแย่งตัวเมีย แต่มนุษย์ปกติจะไม่เป็นเช่นนั้น



ศีล 5 ข้อที่ 4
ศีล 5 ข้อที่ 4

ข้อ 4 ตั้งใจงดเว้นจากการพูดเท็จ พูดคำหยาบ คำส่อเสียด เพ้อเจ้อ

ปกติมนุษย์จะไม่หลอกลวงกันและไม่เบียดเบียนคนอื่น ด้วยคำพูด ต่างจากสัตว์ เช่น สุนัขที่อยู่ในบ้าน พอมีสุนัขตัวอื่นหรือมีคนเดินผ่านมา มันจะเห่าทันทีเลย แต่มนุษย์เราไม่เป็นเช่นนั้น อยู่ดีๆ เราจะไม่ว่ารึว่าด่าใคร



ศีล 5 ข้อที่ 5
ศีล 5 ข้อที่ 5


ข้อ 5 ตั้งใจงดเว้นจากดื่มสุราเมรัย อันเป็นต้นเหตุแห่งความประมาท

ปกติสัตว์ใหญ่มีกำลังมากกว่ามนุษย์ แต่บังคับทิศทางไม่ค่อยได้ เพราะไม่มีสติควบคุม ดังนั้นสัตว์จึงไม่สามารถเปลี่ยนกำลังกายให้เกิดเป็นคุณงามความดีอะไรได้แต่ มนุษย์มีสติควบคุมการกระทำ ทำให้สามารถเปลี่ยนกำลังกายมาเป็นการกระทำความดีได้ แต่เมื่อใดที่มนุษย์ดื่มสุรา ของมึนเมา หรือยาเสพติดเข้าไป ก็จะขาดสติ ขาดความยับยั้งชั่งใจทำให้สามารถทำเรื่องเลวร้ายได้ ศีลข้อ 5_นี้ จึงเป็นข้อที่สำคัญที่สุด เพราะคนที่ขาดสติสามารถทำความชั่วได้ทุกอย่างและผิดศีลข้ออื่นได้ทุกข้อ

วิดีโอเรื่องศีล 5


การรักษาศีล 5

ศีล เป็นบ่อเกิดแห่งความสงบ ความดีงาม เนื่องจากศีลเป็นคุณธรรมที่ช่วยรักษา กาย วาจาให้เป็นระเบียบเรียบร้อย

การรักษาศีล เป็นบุญกิริยาวัตถุ คือ วิธีการทำบุญอย่างหนึ่ง เพราะทุกครั้งที่เราตั้งใจงดเว้นจาก ความชั่ว ตั้งใจที่จะไม่เบียดเบียนใคร ย่อมจะเกิดกระแสแห่งความดี เกิดความเมตตาขึ้นมาในใจ ที่เราเรียกว่า กระแสบุญ อันเป็นเครื่องชำระจิตใจของเราให้สะอาดบริสุทธิ์ การรักษาศีลจึงเป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิต และจิตใจให้บริสุทธิ์ดีงามยิ่งขึ้น

การรักษาศีลให้บริสุทธิ์จะทำให้ใจสงบ ปลอดกังวล ช่วยให้สามารถบรรลุธรรมได้โดยง่าย ศีลจึงเป็นคุณธรรมที่นำไปสู่กุศลธรรมเบื้องสูงคือสมาธิ(Meditation) และปัญญา

ประเภทของศีล

ศีล มี 3 ประเภท คือ
ศีล 5 (เบญจศีล)
ศีล 8 (อุโบสถศีล)
และปาริสุทธิศีล (มหาศีล)

ในที่นี้จะขยายความเฉพาะศีล 5 ซึ่งเป็นศีลขั้นพื้นฐานที่ทำให้มนุษย์อยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสันติ

คลิปวิดีโอเรื่องศีล 5 ข้อมีอะไรบ้าง ?



ศีล 5 มีประโยชน์อะไรบ้าง ?

ศีลแต่ละข้อมีอานิสงส์ช่วยออกแบบชีวิตเราให้มีรูปสมบัติและสิ่งที่น่าปรารถนาต่างๆอีกมากมายในชาติต่อๆไปแม้ในปัจจุบันชาติ อานิสงส์ของศีลก็ยังสามารถปรากฎให้เห็นทันตาได้ดังตัวอย่างของพระภิกษุ สามเณร ที่รักษาศีลได้บริสุทธิ์บริบูรณ์จะมีผิวพรรณวรรณะผ่องใส กิริยาวาจาเรียบร้อย อ่อนโยน สงบเสงี่ยม สง่างาม น่าศรัทธาเลื่อมใส

ตรงข้ามกับผู้ที่มีใจร้าย โกรธง่าย โมโหง่าย จะมีหน้าตาบึ้งตึง ไม่น่าดู และมีผิวพรรณเศร้าหมอง เพราะในขณะที่เกิดอารมณ์โกรธ ต่อมหมวกไต (Adrenal gland) จะขับสารเคมีชื่อ อะดรีนาลิน (Adrenalin) ออกมาสู่กระแสโลหิตทำให้หัวใจเต้นเร็วขึ้น ความดันโลหิตเพิ่มขึ้นทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปทางสรีระไปในทางไม่ดีเช่น ทำให้ผิวพรรณวรรณะไม่ผ่องใส ดังนั้นใครปรารถนาจะออกแบบชีวิตให้สมบูรณ์พร้อมด้วยรูปสมบัติ พึงตั้งใจรักษาศีลให้ดี


วัตถุประสงค์ของการรักษาศีล

หากเราเข้าใจถึงวัตถุประสงค์ของการรักษาศีล ว่าเป็นไปเพื่อประโยชน์อย่างไร จำเป็นหรือไม่ที่จะต้องรักษา ก็จะทำให้เราสามารถรักษาศีลได้อย่างถูกต้อง รักษาแล้วเกิดประโยชน์สูงสุด และเป็นไปเพื่อ ประโยชน์ที่แท้จริงของศีล ไม่ใช่เป็นเพียงแค่การรักษาแบบทำตามกันมา หรือว่ารักษาไปอย่างนั้น ซึ่งจะไม่ก่อให้เกิดประโยชน์อันใดเลย

การรักษาศีล มีวัตถุประสงค์สำคัญ 5 ประการ ดังต่อไปนี้ คือ

1. เพื่อเป็นการป้องกันชีวิตของเราในภพชาติปัจจุบัน ไม่ให้ต้องพบกับความทุกข์ ความเดือดร้อน และความเสื่อมเสียอันเนื่องมาจากการเบียดเบียนตนเองและผู้อื่น

2. เพื่อให้เกิดความสุข ความดีงาม ในการดำเนินชีวิต

3. เพื่อให้เกิดความสงบร่มเย็น และความดีงามแก่ครอบครัว และสังคม

4. เพื่อเป็นการป้องกันชีวิตของเราในภพชาติต่อไป ไม่ให้ต้องพบกับความทุกข์ ความเดือดร้อน และความเสื่อมเสียอันเนื่องมาจากการเบียดเบียนตนเอง และผู้อื่น

5. เพื่อเป็นพื้นฐานในการพัฒนาคุณธรรมที่สูงขึ้นไป ได้แก่ สมาธิ และปัญญา อันจะทำให้บรรลุ มรรคผลนิพพานได้


ศีล 5 ความหมายของศีล 5

องค์ประกอบของศีล

การฆ่าสัตว์ต้องประกอบด้วยองค์ 5 คือ

1. สัตว์นั้นมีชีวิต
2. รู้ว่าสัตว์นั้นมีชีวิต
3. มีจิตคิดจะฆ่าสัตว์นั้น
4. มีความพยายามฆ่าสัตว์นั้น
5. สัตว์ตายด้วยความพยายามนั้น

การลักทรัพย์ต้องประกอบด้วยองค์ 5 คือ

1. ทรัพย์หรือสิ่งของนั้นมีเจ้าของหวงแหน
2. รู้ว่าทรัพย์นั้นมีเจ้าหวงแหน
3. มีจิตคิดจะลักทรัพย์นั้น
4. มีความพยายามจะลักทรัพย์นั้น
5. ลักทรัพย์ด้วยความพยายามนั้น

การประพฤติผิดในกามต้องประกอบด้วยองค์ 4 คือ

1. หญิงหรือชายที่ไม่ควรละเมิด
2. มีจิตคิดเสพเมถุน
3. ประกอบกิจในการเสพเมถุน
4. ยังอวัยวะเพศให้ถึงกัน

การพูดเท็จประกอบด้วยองค์ 4 คือ

1. เรื่องไม่จริง
2. มีจิตคิดจะพูดให้ผิดความเป็นจริง
3. พยายามคิดจะพูดให้ผิดจากความเป็นจริง
4. คนฟังเข้าใจความหมายคนที่พูดนั้น

การดื่มน้ำเมาต้องประกอบด้วยองค์ 4 คือ

1. น้ำที่ดื่มเป็นน้ำเมา
2. มีจิตคิดจะดื่ม
3. พยายามดื่ม
4. น้ำเมาล่วงพ้นลำคอลงไป

การละเมิดศีลถ้ายังไม่ครบองค์ประกอบทุกข้อ ยังไม่ถือว่าศีลขาด เช่น การฆ่า มี 5 องค์ประกอบแต่ทำไป 4 องค์เรียกว่าศีลทะลุ ถ้าลดหลั่นลงมาเรียกว่า ศีลด่าง ศีลพร้อยตามลำดับ

ศีล 5
ศีล 5

ศีลขาดง่ายจริงหรือ ?

ทั้งๆ ที่ศีลมีประโยชน์มากมาย แต่หลายคนกลับไม่สนใจที่จะรักษาศีล ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะไม่เห็นคุณค่าหรือคิดว่าเป็นเรื่องยุ่งยาก จะทำอะไรนิดอะไรหน่อยศีลก็ขาดแล้วที่จริงศีลไม่ขาดง่ายๆ จะขาดต้องครบองค์ประกอบของศีลแต่ละข้อ ตัวอย่างเช่น

ถ้าเราเดินไปเหยียบมดตายโดยไม่เจตนา ถือว่ายังไม่ผิดศีล ศีลยังไม่ขาด เพราะยังไม่ครบองค์ 5 ประการ

อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นศีลขาด ศีลทะลุ ศีลด่าง หรือ ศีลพร้อย ก็ล้วนเป็นบาปทั้งสิ้น เพียงโทษมากน้อยต่างกันแต่ถ้าไม่รักษาศีลเลย จิตใจจะขาดที่ยึดเหนี่ยว เมื่อไรมีโอกาสก็จะทำชั่วได้โดยง่าย ซึ่งจะต้องรับวิบากกรรมชั่วนั้นอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ รักษาศีลต้องมีความตั้งใจ


ประกันชีวิตด้วยศีล 5
ประกันชีวิตด้วยศีล 5

การรักษาศีล 5 ไม่ใช่เรื่องยาก..

ในการรักษาศีล “เจตนา” หรือความตั้งใจถือเป็นสิ่งสำคัญ การที่คนเราไม่ได้ทำผิดศีล ไม่ได้ทำความชั่วไม่ได้แปลว่ามีศีล เพราะการที่คนไม่ได้ทำความชั่วอาจเป็นเพราะเขายังไม่มีโอกาสที่จะทำ เช่นคนป่วยที่นอนหมดแรงอยู่ในโรงพยาบาล ย่อมจะไปเบียดเบียนใครไม่ได้ หรือนักโทษที่อยู่ในคุกย่อมไม่สามารถออกมาทำอันตรายใครได้การจะได้ชื่อว่าเป็นผู้รักษาศีลต้องมีเจตนาหรือความตั้งใจที่จะงดเว้นจากความชั่วอย่างจริงจัง
เมื่อเรารักษาศีล ศีลก็จะรักษาเรา

การรักษาศีลเป็นสิ่งที่ทำได้ไม่ยาก และไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ อาศัยเพียงมีจิตใจที่ดีงาม แน่วแน่มั่นคงก็สามารถรักษาศีลได้แล้ว โดยเริ่มจากการนึกถึงศีลที่ละข้อและตั้งใจว่า เราจะรักษาศีลแต่ละข้อให้ดี เพียงแค่นี้ก็พร้อมแล้วกับการเริ่มรักษาศีลแต่ถ้าไม่มั่นใจว่าจะรักษาศีลไม่ได้ตลอดไปก็ควรไปสมาทานศีลกับพระภิกษุเพื่อให้ท่านเป็นสักขีพยานซึ่งจะช่วยให้เรามีความรักและเคารพในศีลของเราและจะสามารถรักษาศีลได้อย่างมั่งคงปรารถนาสิ่งใดก็เอาศีลของเราเป็นที่ตั้งความปรารถนาทั้งก็จะสำเร็จโดยง่าย ศีลจึงเป็นสิ่งที่เยี่ยมยอดที่จะช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตได้ดียิ่งขึ้นทันตาเห็นในปัจจุบันชาติ และสมบูรณ์ยิ่งๆขึ้นในภพชาติเบื้องหน้า

การสมาทานศีล 5

การทำตนให้มีศีล โดยปกติมักเข้าใจว่าต้องไปรับกับพระเท่านั้นจึงจะใช้ได้ และจึงจะเป็นศีลถูกต้องมี อานิสงส์มาก ความจริงการรักษาศีลหรือทำตนให้มีศีลนั้นมีหลายวิธีด้วยกัน มีทั้งวิธีที่รับกับพระและไม่ได้รับกับพระ แต่จะเป็นวิธีไหนก็ตามล้วนมีผลมีอานิสงส์ทั้งสิ้น การสมาทานศีลมี 3 แบบ คือ

1.แบบสัมปัตตวิรัติ
2. แบบสมาทานวิรัติ
3. แบบสมุจเฉทวิรัติ



การสมาทานและรับศีล 5

อานิสงส์ของศีล

1. โภคสมฺปทํ เป็นเหตุให้ได้ทรัพย์สมบัติ สามารถบริโภคใช้สอยทรัพย์ที่เกิดมีแก่ตนได้เต็มอิ่มโดยไม่ต้องหวาดระแวงอะไร
2. กลฺยาณกิตฺตึ เป็นเหตุให้มีชื่อเสียงดี มีเกียรติคุณฟุ้งขจรไปว่าเป็นคนไว้ใจได้ ทำให้มีอนาคตดีเพราะได้รับความไว้วางใจในความประพฤติ
3. สมุหวิสารหํ เป็นเหตุเป็นคนแกล้วกล้า อาจหาญ สง่าผ่าเผย ในเวลาเข้าสังคม
4. อสมฺมุฬฺหํ เป็นเหตุให้เป็นคนไม่หลงลืมสติ ไม่หลงเพ้อดิ้นรนเวลาใกล้ตาย
5. สุคติปรายนํ เป็นเหตุให้เข้าถึงสุคติภูมิ เมื่อตายไปแล้ว

อานิสงส์ของศีล
อานิสงส์ของการรักษาศีล

อานิสงส์ของศีล 5 กับการออกแบบชีวิต
(อานิสงส์โดยย่อ)

ถ้าอยากมีอายุยืน แข็งแรง ไม่มีโรคมาเบียดเบียนมีกำลังมาก ไม่พิกลพิการ ให้รักษาศีลข้อที่ 1 ให้ดี

ถ้าไม่อยากทรัพย์สินเงินทองพินาศไปเพราะภัยต่างๆ เช่นสูญหายโดนขโมย ถูกโกง โดนไฟไหม้ เป็นต้น ให้รักษาศีลข้อที่ 2

ถ้า ไม่อยากผิดหวัง หรือเสียใจกับความรัก ไม่อยากพลัดพรากจากคนรัก ของรัก ไม่อยากโดนเพศตรงข้ามหลอกอยากมีคู่ครองที่ซื่อสัตย์ อยากมีรูปร่างดี ไม่อ้วนหรือว่าผอมเกินไป ไม่สูงหรือว่าเตี้ยเกินไป ให้รักษาศีลข้อ 3 ให้ดี

ถ้า อยากมีวาจาศักดิ์สิทธิ์ ฟันสวย ขาวสะอาด เรียบ เสมอกัน กลิ่นปากหอม มีคำพูดที่คนเชื่อถือ ไม่ถูกใส่ร้ายป้ายสี ได้รับความจริงใจจากผู้อื่น ให้รักษาศีลข้อ 4 ให้ดี

ถ้าอยากมีสติมั่นคง ไม่ขี้ลืม ไม่โง่ ไม่เป็นบ้า ให้รักษาศีลข้อที่ 5 ให้ดี

ศีล 5 ข้อ เราต้องรักษาให้เป็นปกติ ชีวิตของเราก็จะถูกออกแบบให้สมบูรณ์ด้วยรูปสมบัติอย่างงดงาม

หมายเลขบันทึก: 601982เขียนเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2016 12:01 น. ()แก้ไขเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2016 12:01 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท