ชีวิตที่พอเพียง 2598. ญี่ปุ่น

หนัง บีบีซี ชุด Japan : Earth’s Enchanted Islandsเน้นพาไปชมธรรมชาติเป็นหลัก ให้เห็นว่าประเทศญี่ปุ่นมีประชากรหนาแน่น แต่ยังคงรักษาธรรมชาติไว้ได้เป็นอย่างดี ธรรมชาติสวยมากให้ความเพลิดเพลิน และความรู้ วิวภูเขาไฟจากเบื้องบนงามจับใจ

ตอนที่ ๑ เกาะฮอนชู ธรรมชาติ อยู่ร่วมกับเมือง หมี ลิง (ลิงกัง - Macaque) กวาง อยู่ร่วมกับคน ผมแปลกใจที่ใกล้เมืองมีฝูงลิงฝูงใหญ่ และมีหมีสีดำอยู่ด้วย เขามีวิธีจัดการให้สัตว์ป่าอยู่กับคนได้ ยิ่งที่เมืองนารา กวางป่ามีชีวิตตอนกลางวันเป็นพนักงานต้อนรับและถ่ายรูปกับนักท่องเที่ยว และได้รับรางวัลเป็นอาหาร เขาเรียนรู้วิธีขออาหารโดยการคำนับ ตกเย็นกลับไปนอนในป่า

สัตว์ป่าที่แปลกคือตัว Sero ครึ่งแพะครึ่งกวาง เป็นสัตว์โบราณ

ตอนที่ ๒ ทะเลใต้ เกาะ Yakushimaบริเวณ ๑๘ ภูเขาไฟ เพราะมีกระแสน้ำอุ่น Kuroshio Current พัดมาจากทางใต้ ทำให้สามารถทำแปลงฟาร์มสาหร่ายใต้ทะเล เกาะโอกินาวาเป็นดินแดนคนอายุยืน ที่เกาะเล็กๆ แห่งหนึ่ง ไปดูคุณยาย ๗๒ นักจับงูทะเลด้วยมือเปล่า งูทะเลนี้ สมัยก่อนอาหารของพระราชา ที่เกาะมีปูยักษ์ไต่ต้นไม้ Robber’s Crab ตัวโตได้ถึง ๑ เมตร อายุยืน ๖๐ ปี

ตอนที่ ๓ เกาะ ฮ็อกไกโด ไปตื่นตาตื่นใจกับบรรยากาศที่หมีสีน้ำตาล กวาง และหมาป่า อยู่ร่วมกัน และอยู่ร่วมกันกับคน โดยที่ต่างก็ไม่ตระหนกตกใจกัน เขาบอกว่าวิธีบอกให้หมีไปเสียทำโดยจ้องเขาเฉยๆ เขาจะเลี่ยงไปเอง สิ่งที่ห้ามคือ เข้าไปอยู่ระหว่างลูกหมีกับแม่หมี เราไปฮาเร็มกวาง ที่มีตัวผู้มาท้าชิงตำแหน่งจ่าฝูงเสมอ ใครชนะก็ได้ผสมพันธุ์กับตัวเมียทั้งฝูง แต่สิทธินี้อาจอยู่ไม่นาน เพราะจะมีผู้ท้าชิงใหม่เสมอ

ในกลางฤดูหนาว ก็ยังมีหนองน้ำอุ่นให้ห่านป่าที่เดินทางไกลได้ลงมาพัก แถมยังมีบ่อน้ำร้อนให้ฝูงลิงมาแช่ออนเซน กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยว เพราะในเกาะมีภูเขาไฟที่ยังมีชีวิตอยู่ถึง ๒๐ แห่ง และในฤดูหนาว นกอินทรีย์ทะเล อพยพจากรัสเซียที่หนาวกว่ามากมาอยู่ที่เกาะฮ็อกไกโด เป็นนกอินทรีย์ที่ตัวโตที่สุด

ที่ Shirotoko National Park ไปดู หมีสีน้ำตาล จับปลาแซมมอนที่ว่ายเข้าลำธารไปวางไข่ และชาวประมงจับปลาแซมมอนที่ชายฝั่ง ชนเผ่าไอนุเป็นเจ้าของถิ่นเดิม ก่อนคนญี่ปุ่นเข้าไปอยู่ ไปชมนกกระสากระหม่อมแดง ที่จำนวนลดลงเรื่อยๆ แต่มีคนให้อาหารในฤดูหนาว ทำให้เพิ่มจำนวน และร้องเพลงเต้นรำอย่างสวยงาม

ได้ชมทิวทัศน์และธรรมชาติในต่างฤดูของฮ็อกไกโดอันเลื่องชื่อ ครบรอบปี ทั้งเรื่องราวของสัตว์ และของคน ผมได้เรียนรู้ว่าสมัยยุคน้ำแข็งแผ่นดินฮ็อกไกโดเชื่อมกับไซบีเรีย เมื่อน้ำแข็งละลายและน้ำทะเลสูงขึ้น ก็กลายเป็นเกาะ ที่นี่มีหมีสีน้ำตาลชนิดเดียวกันกับที่ไซบีเรีย

เป็นการเติมเต็มเรื่องราวของญี่ปุ่น ที่แตกต่างจากที่ผมไปเยี่ยมชมมาระหว่างวันที่ ๖ - ๑๓ ธันวาคม ๒๕๕๘

ขอบคุณ อ. หมอปรีดา มาลาสิทธิ์ ที่เอื้อเฟื้อภาพยนตร์

วิจารณ์ พานิช

๒ ม.ค. ๕๙