KM @ เชียงใหม่ (๕) สุขภาพช่องปากคนพิการ : เรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง
จริตต้องตรงกัน เป็นเนื้อนาบุญที่ทุกคนได้มาร่วมกิจกรรมสามวันนี้
มีความรู้แตกต่างเป็นประโยชน์คนละแง่มุม เป็นครูของกันและกัน
น้องทิพย์ นักกิจกรรมบำบัด รพ.น่าน
นำพาพวกเราทำกิจกรรมบำบัดด้วยตนเองก่อน
เพื่อสามารถนำไปฝากคนพิการหรือคนดูแลที่พื้นที่ของเราได้ เช่น
- คนไข้ on ng tube (สอดสายยางให้อาหาร) มีการเคลื่อนไหวช่องปากน้อย กล้ามเนื้ออ่อนแรงมากขึ้น ให้ฝึกออกกำลังปาก
- อ้าปาก ปิดปาก ๑๐ ครั้ง ออกเสียง “อาๆๆๆๆๆๆ” ด้วย
- ฉีกยิ้มให้กว้างที่สุด ออกเสียง “อีๆๆๆๆๆๆๆ”
- ออกเสียง “อูๆๆๆๆๆๆๆๆๆ”
- เม้มริมฝีปากบนล่าง เป่าออกมา
- กระดกลิ้น
- พูดคำว่า “ลาๆๆๆๆๆๆ”
- ใช้ลิ้นดันกระพุ้งแก้ม ซ้าย ขวา ใช้นิ้วออกแรงต้านที่แก้มด้านนอก
- นวดปาก oral massage ใช้นิ้ว/ไม้กดลิ้น ดันกระพุ้งแก้มซ้าย-ขวา
- นวดลิ้น จากหลังไปหน้า นวดข้างลิ้นซ้ายขวา ถ้าคนไข้จะอาเจียนให้รีบปิดปากคนไข้
- เอาไปใช้กับเด็กหรือคนที่ชอบอาเจียนได้ด้วย ให้รีบปิดปาก
- คนไข้ เกร็งแขนขา มักจะเกร็งใบหน้าด้วย
- ใช้นิ้วโป้งวางริมฝีปากล่าง นิ้วชี้ขนานไปกับสันคางถึงติ่งหู นิ้วกลางอยู่ใต้คาง นวดกดเบาๆ
- ใช้นิ้วโป้งซ้ายขวา กดที่เหนือริมฝีปากบน เคลื่อนเฉียงขึ้นไปโหนกแก้ม แล้วค่อยปล่อยมือออก (ใช้เป็นการนวดกระชับใบหน้าได้ .... สาว ๆ ฮือฮา)
^_,^
จากนั้น การเรียนรู้ตลอด ๒ วันที่ผ่านมา
จะทบทวน ปรับปรุง ต่อยอด ในการพัฒนางานในพื้นที่ของเรา อย่างไรบ้าง
ใช้เวลาคุยในแต่ละทีมที่มาจากพื้นที่ทำงานเดียวกันพอสมควร ผลดังนี้นะคะ
สิ่งที่จะทำต่อ น่าน
- จัดช่องทางพิเศษสำหรับผู้ป่วยจิตเวช จัดสรรให้ผู้ป่วยได้รับบริการทันตกรรมเพิ่มขึ้น เดิมทันตกรรมไปดูแลผู้ป่วยในหอผู้ป่วยจิตเวชอยู่แล้ว
- พัฒนารูปแบบโครงการด้านอาชีพและสินค้า ต่อยอดให้หลากหลายเพิ่มขึ้น เดิมมีโครงการขยะ รักษ์สิ่งแวดล้อม กระเป๋าจากถุงน้ำยาล้างไต พัฒนารูปแบบร้านค้า ให้คนพิการมีส่วนร่วมออกแบบ คัดแยกขยะ ขายขยะ
- ติดต่อประสานงานกับ อปท. (องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น) การยืมอุปกรณ์ประกอบอาชีพโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เช่น กี่ทอผ้า จักรเย็บผ้า
^_,^
สิ่งที่จะทำต่อ ปง พะเยา
- ภาพฝัน Long Term Goal ความสุขของทุกคน
- เอาโครงการคนพิการเข้าไปบรรจุในแผนยุทธ์ของ CUP (Contracting unit for primary care) , DHS (District health system)
- สื่อสารให้ภาคีที่เกี่ยวข้อง รับรู้
- ให้ผู้เกี่ยวข้องทั้งหมด รวมเป็นงานเดียวกัน
- นวัตกรรม (ความเก่ง)
- สร้างความเข้มแข็งของเครือข่าย (ความดี)
- ยั่งยืน (ความสุข) นำไปสู่ภาพฝัน
^_,^
สิ่งที่จะทำต่อ สูงเนิน นครราชสีมา
- พัฒนาศักยภาพทีม อสม. อผส. (อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ) อผส.น้อย เจ้าหน้าที่เน้นการตรวจ ให้คำแนะนำ
- พัฒนาศักยภาพทีมทันตฯ ทันตแพทย์ ทันตาภิบาล ผู้ชาวยทันตแพทย์ เน้นการรักษากลุ่มคนพิการ
- พัฒนาคู่มือการอบรม คู่มือเยี่ยมบ้าน โปรแกรมฐานข้อมูล set เยี่ยมบ้าน
- ประชาสัมพันธ์ให้แกนนำคนพิการบอกต่อ ระบบบริการ ช่องทางพิเศษ ลดความกลัวในการมารับบริการ
- คืนข้อมูล
- ขยายพื้นที่ในตำบลอื่นๆ
^_,^
สิ่งที่จะทำต่อ บ้านฝาง ขอนแก่น
- จัดทำช่องทางพิเศษการรับบริการทันตกรรม กำหนดวันเวลารับบริการ
- ทำปฏิทินหมอครอบครัว วันรับยา เบอร์โทรติดต่อประสานงาน อาการสำคัญ อาการที่ต้องส่งต่อ
- จัดกลุ่มคนพิการ รูปแบบการดูแลที่ชัดเจน มีแผนการดูแลเป็นช่วงๆ
- ส่งเสริมอาชีพคนพิการ ระดมทุนในชุมชน หาตลาด
- ปร้บสภาพแวดล้อม ที่อยู่อาศัย ตามสุขอนามัย
- ขยายการจัดตั้งศูนย์ดูแลคนพิการ พิทักษ์สิทธิ์
- นวัตกรรมช่วยให้ความเป็นอยู่ดีขึ้น เช่น เตียงลดแผลกดทับ
- จัดทำคู่มือดูแลสุขภาพคนพิการ เน้นช่องปาก และสุขภาพอื่นๆ อบรมผู้ดูแล และ อสม. ให้เป็นเครือข่ายที่เข้มแข็ง
^_,^
สิ่งที่จะทำต่อ นากลาง ศรีบุญเรือง หนองบัวลำภู
- นากลาง ของบจากเงินบำรุงโรงพยาบาลไว้แล้ว
- ขยายพื้นที่ จากเดิม ๒ ตำบลในพื้นที่ใกล้ จะขยายไปในพื้นที่ไกล และพื้นที่ที่มีคนพิการมากที่สุด
- ขยายภาคีเครือข่าย จาก นสค. (นักส่งเสริมสุขภาพครอบครัว) ที่อบรมไปแล้ว ให้ครอบคลุมมากขึ้น ให้ตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปากเบื้องต้นได้
- จัดทำคู่มือความรู้การสส.สุขภ่างเสริมพช่องปาก ประยุกต์จากอุบล จัดระบบความรุนแรงของโรค เพื่อ monitor ความก้าวหน้า ประเมินผล
- ชุดเยี่ยมบ้าน ใช้วัสดุที่หาง่าย ไม่ใช้งบมาก
- ประกวดนวัตกรรมโดยคนในท้องถิ่น กายอุปกรณ์ การทำความสะอาดช่องปาก
- ทำ Model ตุ๊กตาเด็กสอนทำความสะอาดช่องปาก (สูงเนิน) สนับสนุนให้ทุก รพ.สต.
- จัดตั้งกองทุนช่วยเหลือคนพิการในชุมชน ตั้งเพิ่มเติมจากกองทุนอื่นๆ ที่มีอยู่ เช่น กองทุนแพมเพอร์ส กองทุนกายอุปกรณ์
- ส่งเสริมอาชีพคนพิการ และครอบครัวคนพิการ ทำกระติบส่งออกโดยคนพิการ กระเป๋าสะพายทำจากต้นคล้า
- ประสานงานขอรับการสนับสนุนจ้างงานผู้พิการ จากบริษัทเอกชน (โรงงานน้ำตาล โรงโม่หิน โงงานแหอวน)
^_,^
สิ่งที่จะทำต่อ รพ. ๕๐ พรรษาฯ อุบลราชธานี
- ขยายความรู้ออกจากวงของเราไปสู่คนอื่น คนในพื้นที่ ที่ใกล้ชิดคนพิการมากกว่าเรา สหวิชาชีพอื่นๆ นักบริบาลชุมชน (อสม.เดิม) ให้เราทำงานง่ายขึ้น เยี่ยมบ้านได้ง่ายขึ้น ไม่ต้องทุกcase
- นำส่ง/คืนข้อมูลระดับอำเภอ ทำข้อมูลให้เป็น paper นำไปสู่การของบประมาณ ให้ข้อมูลออกไปสู่โลกกว้าง นำมาสู่การช่วยเหลือจากหน่วยงานต่างๆ เช่น กาชาด ระดับอำเภอ จังหวัด
- กระตุ้นให้เกิดชมรมพิการที่เข้มแข็ง
- กระตุ้นให้เกิดช่องทางด่วน มีระบบชัดเจน รู้เข้าใจกันทั้ง CUP เชื่อมโยงกันทั้งหมดและเป็นจริง
- กระตุ้นให้เกิดนโยบายการรับส่งคนพิการมารับบริการที่จริงจังในพื้นที่
- ประสานงบประมาณการทำฟันผู้พิการรายหัว ประมาณการโดยไม่คิดกำไร
- ตรวจฟันคนพิการให้ครอบคลุมทั้งพื้นที่ เอาข้อมูลมาวิเคราะห์
- ทำกิจกรรมในรร.อุบลปัญญานุกูล / อุบลฮักแพง อย่างต่อเนื่อง
- ส่งเสริมให้คนพิการมีงานทำ เช่น แมคโดนัล แมคโคร และอื่นๆ ตามบริบทพื้นที่
^_,^
สิ่งที่จะทำต่อ น้ำพอง ขอนแก่น
- เพิ่มความถี่ในการเยี่ยมบ้านและสม่ำเสมอ แต่ละทีมทำแนวเดียวกัน
- สร้างศักยภาพ คนเยี่ยม คู่มือการเยี่ยมบ้าน
- เปิดโลกทัศน์ ให้ อสม. ไปดูงาน คิดออกว่าจะต่อยอดอย่างไร
- เตียงจากหนองบัวลำภู เป็นตัวอย่างที่ดี จะไปของบ
- คิวพิเศษ ให้บริการถึงบ้านในกรณีที่ไปโรงพยาบาลไม่ได้
- มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ อสม.มารับค่าป่วยการ
- เพิ่มเรื่องช่องปากใน care worker
- ต.บัวใหญ่ ถอดบทเรียน เครือข่ายมี อบต. ครู ร่วมกันถอดบทเรียนและทำแผน “ปลอดน้ำอัดลมในงานบุญ”
^_,^
เมล็ดพันธุ์แข็งแรง งอกงามจากต้นทุนที่ดีงามของแต่ละบริบท แต่ละพื้นที่
ได้ผสานเกสรหลากหลาย ผสมกับต้นทุนความดี
วันนี้ .... เห็นการผลิดอก งอกเงยสวยงาม ส่งกลิ่นหอมกรุ่นกำจาย ชุ่มชื่นหัวใจ
ทำนายได้ว่า ผลดีแตกต่างหลายแบบ จะเติบโตแข็งแรง
ยังประโยชน์เพิ่มทวีบนผืนแผ่นดินนี้ .... ต่อไป
^_,^
บันทึกยาวมากแล้วนะคะ ขอต่ออีกบันทึกสุดท้าย
ผลการประเมินจากผู้ร่วมเรียนรู้ ร่วมกิจกรรมตลอดสามวัน
แป๊บเดียว .... พบกันนะคะ
สวัสดีค่ะ
^_,^
ความเห็น (8)
พี่ขอแลกเปลี่ยนเรื่องกายภาพบำบัด (หรือจะเรียกว่า ฟื้นฟู ก็ได้) สำหรับผู้พิการว่า
- มีความสำคัญยิ่งยวดเพื่อมิให้ความพิการเพิ่มขึ้นจากการไม่เคลื่อนไหว (น่าเสียดายมาก)
- ต้องทำต่อเนื่องจนเป็นกิจวัตร
- ตัวคนไข้ที่เห็นความสำคัญและเต็มใจทำมีความสำคัญอันดับหนึ่ง
- ญาติ (พี่ไม่พูดว่า "ผู้ดูแล" นะคะ เพราะเขาจะไม่ใส่ใจถ้าญาติไม่ใส่ใจ) รักและเอาใจใส่ ลงมือทำจนเป็นกิจวัตร เป็นอันดับ 2
- อสม. บุคลากร ก็ตาม มิอาจเจ้าไปทำให้ที่บ้านได้ตลอด ความใส่ใจของคนไข้กับญาติสำคัญที่สุด
- เรามีความรู้ มีคำแนะนำ ครบถ้วน แต่ถ้าญาติไม่ใส่ใจก็จบแต่แรก
- คำสำคัญคือ "ญาติ และคนไข้อยากทำ" ค่ะ
เรามีคนพิการ ที่มิได้ฟื้นฟูเพราะเหตุผลข้างต้นเยอะค่ะน้อง เสียดายโอกาสมาก
-สวัสดีครับ
-ตามมาอ่านบันทึก...
-ผมมีหลานเป็นผู้พิการทางหูอยู่ 1 คน ยังดีที่เธอยังช่วยเหลือตัวเองได้
-เห็นข่าวทางสื่อต่าง ๆ ให้โอกาสคนพิการ
-หากดูแลกันแบบนี้โลกก็สดใสนะครับ 555
มีทะเลเมืองสามอ่าวยามสนธยามาฝากจ้่่าาา คิดถึงหมอธิจ้ะ
แต่ละทีมมีข้อมูลมากเลยนะครับ
น่าชื่นชมมากๆ
ชอบใจทีมที่แนะนำและนำเสนอครับ
จริงค่ะพี่นุ้ย ใจคนพิการสำคัญที่สุด ต่อไปก็คนในครอบครัว ญาติใกล้ชิด ละค่ะที่ต้องแข็งแรงทั้งใจกาย ช่วยกันฟื้นฟู รวมทั้ง ระบบสังคมช่วยเหลือเกื้อกูลกัน
ช่วย ๆ กันนะคะคุณเพชรฯ ทั้งสังคม มากน้อยตามกำลัง
หวังว่าจะมีโอกาสได้ไปเยือนเมืองสามอ่าวนะครัา ขอบคุณมากค่ะคุณมะเดื่อ .... คิดฮอดคือกันเด้อ
นอกจากข้อมูล ความรู้แล้ว บางเรื่องฟังแล้วอึ้ง นิ่งไปเลย ก็มีค่ะ อ.ขจิต
ขอบคุณมากค่ะ