ชีวิตที่พอเพียง : ๒๕๒๐. เครือข่ายเรียนรู้ : LN 3.0

หลังการระดมความคิด “การจัดการความรู้ยุคใหม่ เพื่อพลิกกระบวนทัศน์สุขภาวะไทย” ตามที่เล่าแล้วเมื่อวานซืน (๑๙ ตุลาคม) ผมกลับมานั่งไตร่ตรองที่บ้าน ได้คำใหม่ สำหรับการจัดการความรู้ยุคใหม่ เป็น แบรนด์ใหม่ ว่า LN 3.0 (Learning Network 3.0) เพื่อใช้ชื่อส่งสัญญาณว่า สคส. ในมิติใหม่ หรือภพภูมิใหม่ จะทำงานขับเคลื่อนเครือข่าย KM ประเทศไทย ภายใต้ชื่อและท่าทีใหม่ ที่เป็นท่าทีของการเรียนรู้ เอาการเรียนรู้เป็นตัวนำ การจัดการความรู้เป็นเครื่องมือ

วันที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๕๘ เรานัด นพ. ชาญวิทย์ วสันต์ธนารัตน์ ผอ. สำนักสนับสนุนสุขภาพองค์กร ของ สสส. มาคุยทำความเข้าใจ เรื่อง DHS (District Health System) ที่ท่านบอกว่า ต้องการสร้าง “ระบบสุขภาพระดับเขต” ซึ่งกระทรวงสาธารณสุข กำหนดไว้ ๑๒ เขต และ กทม. อีก ๑ เขต รวมเป็น ๑๓ โดยใช้ DHS ที่มีความเข้มแข็งอยู่แล้ว ในประมาณ ๒๐๐ อำเภอ เป็นตัวขับเคลื่อน

ผมจึงเสนอแนวคิด LN 3.0 สำหรับเข้าไปหนุนการเรียนรู้ และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สู่สุขภาวะของคนในแต่ละ AHS (Area Health System) ซึ่งอาจเรียกว่า AHS Learning 3.0 ที่ใช้เครื่องมือ ตารางแห่งอิสรภาพ สำหรับร่วมกันกำหนด เป้าหมายของ AHS แล้วกำหนดตารางแห่งอิสรภาพ ให้แต่ละ DHS / AHS ใช้ประเมินตนเอง นำผลมา ลปรร. กัน นำเอาผลของการ ลปรร. มาแก้คะแนนการประเมินตนเองใหม่ เพื่อนำไปทำ ธารปัญญา (River Diagram) สำหรับหาคู่ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ การดำเนินการสู่สุขภาวะ โดยใช้เครื่องมือ “เพื่อนช่วยเพื่อน” (Peer Assist)

คุณเปา ผู้จัดการมูลนิธิสยามกัมมาจล เล่าว่า ตนใช้เครื่องมือ EE (Empowerment Evaluation) ในการสร้างกระบวน การเรียนรู้ระหว่างต่างพื้นที่ในโครงการเดียวกัน ซึ่งเมื่อลงรายละเอียด ก็คือการใช้ตารางแห่งอิสรภาพ และ ธารปัญญา ในอีกแนวทางหนึ่ง นั่นเอง

แต่ที่สนุกยิ่งกว่านั้น อยู่ที่เราตีความสุขภาะ ว่าหมายถึง “สุขภาวะ” (well-being) การดำเนินการเพื่อสุขภาวะ จึงครอบคลุมทุกเรื่องใน AHS LN 3.0 รวมทั้งเรื่องเยาวชน ที่มูลนิธิสยามกัมมาจลทำอยู่ และในบาง AHS จะมี สรส. ทำงานพัฒนานักถักทอชุมชนของ อปท. ในพื้นที่ รวมทั้งอาจมีโรงเรียนสุขภาวะ โรงเรียนเพาะพันธุ์ปัญญา โรงเรียน Teacher Coaching, ฯลฯ AHS LN 3.0 จะเข้าไปเกี่ยวมาเป็นเครือข่ายเรียนรู้สุขภาวะในพื้นที่ทั้งหมด

ผมมีความสุขมาก ที่แนวคิด KM 3.0 ค่อยๆ ปรับตัวสู่ LN 3.0 และเริ่มชัดขึ้นว่า LN 3.0 ทำอย่างไร ไม่ทำอย่างไร

สิ่งที่ไม่ทำคือ เป็น “ผู้ทำ” หรือ “ผู้เล่น” เป็นเจ้าของพื้นที่

วิจารณ์ พานิช

๑๔ ก.ย. ๕๘