KM วันละคำ : 640. ใช้ KM ใน International Conference
ในการประชุม the 4th HTAsiaLink Annual Conference ที่นครไทเป ไต้หวัน เมื่อวันที่ ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๕๘ มีรายการ Experiences and Difficulties in Developing HTA ที่มีเป้าหมายให้ผู้บริหารองค์กร HTA (Health Technology Assessment) ของประเทศสมาชิกแลกเปลี่ยนเรียนรู้วิธีการบริหารจัดการองค์กร HTA แบบที่เป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เชิงลึก สามารถพูดสิ่งที่ค่อนข้างเป็นความลับ หรืออ่อนไหวต่อความรู้สึก ของบางฝ่ายได้
เราจึงออกแบบใช้ KM เพื่อเน้น ลปรร. จากประสบการณ์จริง เรื่องราวจริง ไม่ใช่พูดทฤษฎี
Dr. Ryan Li และผมทำหน้าที่ moderator ร่วมกัน โดยเราได้หารือออกแบบกิจกรรมใช้เวลา ๑๑๕ นาที ให้ panelist 4 คน ตอบคำถามรอบละ ๑ คำถาม โดยให้ตอบแบบเล่าเรื่องจริงจากประสบการณ์ของตน (storytelling) ตามด้วยการสะท้อนคิด (reflection) หรือตีความ ว่าทำไมการดำเนินการอย่างนั้นจึงให้ผลเช่นนั้น ใช้เวลาตอบคนละไม่เกิน ๒ นาทีต่อรอบ รวมมี ๔ คำถาม โดย Dr. Ryan Li เป็นผู้ร่าง
Panelist ไม่รู้คำถามมาก่อน รู้แต่ว่าจะคุยกันเรื่องการจัดการหน่วยงาน HTA มาฟังคำถามและตอบ เดี๋ยวนั้น เพื่อให้คำตอบมาจากใจ ไม่ใช่มาจากการคิด ให้คำตอบมาจากเรื่องจริง ไม่ใช่มาจากทฤษฎี
ในระหว่างนั้น เจ้าหน้าที่จะแจกกระดาษคำถามแก่ผู้ฟังคนละแผ่น ในกระดาษมีส่วนให้เขียนคำถาม และส่วนล่างเป็นตารางการให้คะแนน โดยกรรมการ ๒ คน ตามระดับ ๑ - ๕ ใน ๓ เกณฑ์ตัดสินคือ (๑) คำถามสอดคล้องกับประเด็นที่กำลังพูดกัน (๒) คำถามนำไปสู่การอภิปรายกว้างขวาง (๓) คำถามช่วยให้เกิด การเรียนรู้ ผู้ต้องการถามต้องเขียนคำถามลงบน กระดาษ แล้วอ่านคำถามจากกระดาษนั้น โดยการอ่านคำถาม ต้องใช้เวลาไม่เกิน ๓๐ วินาที
คำถามอาจมีลักษณะได้ ๒ แบบ (๑) เป็นคำถาม (๒) เป็นการสะท้อนคิดจากเรื่องเล่าเหตุการณ์ที่ panelist เล่า และสะท้อนคิดแล้ว แต่ผู้ถามมีการสะท้อนคิดที่แตกต่างจากการสะท้อนคิดของ panelist เจ้าของเรื่อง
หลังจาก panelist 4 คนตอบคำถามแรกจบแล้ว ก็ให้ผู้เข้าร่วมประชุมที่ต้องการถามอ่านคำถาม แล้ว panelist ตอบ ระหว่างนั้นเจ้าหน้าที่ไปเก็บกระดาษคำถามที่ถามแล้ว เอาไปให้กรรมการให้คะแนน
ทำเช่นนี้จนครบคำถามของ Dr. Ryan Li และของผู้เข้าร่วมประชุม เจ้าหน้าที่ก็ประกาศผู้ได้รับ คะแนนคำถามสูงสุด ๓ คน และมอบรางวัล ซึ่งเป็นของเล็กๆ น้อยๆ และรางวัลที่ ๑, ๒, ๓ อาจเหมือนกันก็ได้ แต่ประกาศว่าใครได้อันดับ ๓, ๒, ๑
วิธีการนี้ ทำให้ panelist ปลดปล่อย "ความรู้ปฏิบัติ" ที่ไม่มีในตำรา ไม่มีในวารสาร ออกมา และพบว่า คำถามจากผู้ฟัง ช่วยกระตุ้นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประเด็นได้ลึกมาก ช่วยให้ panelist ทำ critical reflection เปิดเผยการสะท้อนคิดแก่ที่ประชุม
เพื่อให้ทุกคนสบายใจที่จะเล่าเรื่อง จึงมีข้อตกลงล่วงหน้าว่า ขอใช้ Chatham House Rule ว่า ผู้ร่วมประชุมสามารถนำข้อมูลจากที่ประชุมไปใช้ต่อได้โดยอิสระ แต่ต้องไม่บอกว่าใครเป็นผู้พูดเรื่องนั้น คือต้องไม่อ้างอิงตัวบุคคล ข้อตกลงนี้เพื่อให้ผู้พูดสามารถพูดข้อความที่ล่อแหลมได้อย่างสบายใจ
วิจารณ์ พานิช
๑๔ พ.ค. ๕๘
ห้อง ๑๐๒ โรงแรม Star Beauty, Taipei
เช้าวันที่ ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๕๘ นพ. ยศ ตีระวัฒนานนท์ แกนนำคนสำคัญของ HTAsiaLink บอกผมว่า ผู้เข้าร่วมประชุมชอบการประชุม session นี้ และใน 5th HTAsiaLink Annual Conference ที่สิงคโปร์ในปีหน้า ขอให้จัดอีก ผมแนะนำว่า สามารถจัดให้การ ลปรร. ลงลึกยิ่งกว่านี้ได้ โดยปรับวิธีตั้งคำถาม ให้ถามว่า "ในเรื่อง ก มีเหตุการณ์ใดที่คิดว่าสำคัญ ก่อให้เกิดความเข้มแข็งด้าน ก ขอให้เล่าเหตุการณ์ แล้วสะท้อนคิดว่า ทำไมการตัดสินใจดำเนินการตามเรื่องราวจึงนำไปสู่ความสำเร็จ/ไม่สำเร็จ ของหน่วยงาน HTA"
วิจารณ์ พานิช
๑๕ พ.ค. ๕๘
ห้อง ๑๐๒ โรงแรม Star Beauty Hotel, Taipei