การทดลอง เรื่อง กฎการอนุรักษ์พลังงานกล
จุดประสงค์การเรียนรู้
1) ทดลองและอธิบายเกี่ยวกับกฎการอนุรักษ์พลังงานได้
ทฤษฎีเกี่ยวกับการทดลอง
ส่วนนี้เราจะกล่าวถึงกฎการอนุรักษ์พลังงาน (Law of conservation of energy) กันครับซึ่งถูกกล่าวไว้ว่า "พลังงานรวมของระบบจะไม่สูญหาย แต่เปลี่ยนจากพลังงานหนึ่งไปเป็นอีกพลังงานหนึ่ง" โดยในกรณีที่เราจะศึกษากันจะเกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของรถทดลองลงมาจากที่สูงครับ ซึ่งสามารถเขียนเป็นสมการได้ดังนี้
แต่ว่าในกรณีที่เราออกแบบการทดลองขึ้นมา ซึ่งได้แรงบันดาลใจจากการทำโจทย์ทางฟิสิกส์นั่นแหล่ะครับ
(ที่มา: http://fieldtrip.ipst.ac.th/backend/images/resources/siampark/content_pic/11-6.png)
กรณีนี้ เราจะควบคุมให้รถที่แล่นลงมาจากที่สูงเคลื่อนที่เริ่มจากหยุดนิ่งและกำหนดให้พื้นอยู่ในระดับเดียวกับระดับอ้างอิงของเราซึ่งทำให้สมการที่ (1) สามารถเขียนใหม่ได้เป็น
จากสมการที่ 3 ผมจะออกแบบการทดลองนี้ด้วยการกำหนดให้ ตัวแปรต้นคือ ความสูง (h) และตัวแปรตามคือ ความเร็ว (v) นอกจากนั้นตัวแปรควบคุมที่เราควบคุมไว้คือ มวล (m) ครับ
ขั้นตอนการทดลอง
ภาพโครงสร้างหลักของการทดลอง
1. วัดมวล (m) แล้วบันทึก
2. โครงสร้างหลักของการทดลองต้องทำให้มีแรงเสียดทานน้อยมากๆ และปล่อยรถทดลองลงมาในที่ที่มีความสูง ดังนี้ 120cm, 110cm, 100cm, 90cm ตามลำดับ (เพื่อความละเอียด อาจมากกว่านี้ก็ได้นะครับ) และวัดค่าความเร็วของรถที่อยู่ด้านล่างจากโฟร์โตเกจและบันทึกค่าตามลำดับเช่นกัน
3. คำนวณค่า h เป็นพลังงานศักย์โน้มถ่วงของรถและคำนวณค่า v เป็นพลังงานจลน์ของรถเช่นกัน
4. นำค่าพลังงานศักย์โน้มถ่วงและพลังงานงานจลน์ของรถมาพล๊อตกราฟ โดยกำหนดให้แกนนอนคือ พลังงานศักย์และแกนตั้งคือพลังงานจลน์ และคำนวณค่าความชันของกราฟออกมาแล้วนำมาคำนวณหาเปอร์เซ็นความคลาดเคลื่อนครับ
5. อภิปรายค่าความคลาดเคลื่อนของความชัน
หมายเหตุ 1. ความคลาดเคลื่อนอาจเกิดจาก จังหวะการปล่อยรถทดลองไม่นิ่งพอ พื้นไม่ลื่นพอและในส่วนโค้งของโครงสร้างการทดลองไม่มีความ โครงเพียงพอครับหรืออื่นๆ (ตามความคิดของผมนะ)
2. สิ่งที่อยากให้ผู้ที่ทำการทดลองได้รับคือ ความคิดรวบยอด (Concept) เรื่อง กฎการอนุรักษ์
#ขอแก้ไขนะครับ
การทดลองนี้อาจมีลักษณะอุดมคติไปหน่อยและมีจุดผิดหลักอยู่ 2 จุด คือ
1. วิเคราะห์ผลการทดลองยากครับ เพราะ ไม่รู้ว่าจริงๆแล้ว ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม คืออะไรกันแน่
2. สำหรับพลังงานศักย์นั้น จุดอ้างอิที่แท้จริงอยู่ที่จุดศูนย์กลางโลกลึกลงไปประมาณ 4600 km ดังนั้น ถ้าเราทดลองเพียง 10 หรือ 20 cm อาจไม่เห็นผลเพียงพอครับ
ผมอยากเสนอการทดลองใหม่ครับ
ตัวแปรต้น : ความสูง 10 20 30 40 เมตร ตามลำดับ
ตัวแปรตาม : ความเร็วก่อนกระทบพื้น
นอกนั้นเป็นต้วปรควบคุม โดยอาจจะโยนวัตถุในแนวดิ่งลงมาตามท่อก็ได้ครับ