Tacit Knowledge...กับการกะไหล่??
วันนี้คุยเรื่องโบราณค่ะ …. เรื่อง กะไหล่ทอง .... การกะไหล่คืออะไร กะไหล่ทอง คือการเคลือบโลหะด้วย “ทองคำหรือเงิน” โดยการใช้ปรอทมาละลายทองคำหรือละลายเงิน ... ให้เป็นของเหลว ... แล้วทาลงบนโลหะที่ต้องการจะเคลือบ ... จากนั้นก็ไล่ปรอทออกโดยการใช้ความร้อน ... จะพบงานกะไหล่ในงานต่างๆเช่น
- พาน กะไหล่เงิน
- พาน กะไหล่ทองคำ
- สร้อยสังวาลย์ กะไหล่ทองคำ
การกะไหล่ทองคำ ... ต่างจากการชุบทองคำ.....ตรงไหน?.. การกะไหล่ทองคำ ... จะใช้เนื้อทองคำเคลือบผิวของโลหะด้วนวิธีกรรมที่ต่างกันค่ะ ... การกะไหล่ทองคำ ... จะใช้น้ำหนักทองคำมากกว่า...โดยจะนำทองคำมาผสมกับปรอท ... จะทำให้ทองคำยุ่ยกลายสภาพไปจากของแข็ง .. แล้วนำไปเคลือบบนผิวของโลหะที่จะกะไหล่ ... แล้วเอาหัวเป่าไฟ ... เป่าไล่สารปรอท ... เพื่อให้ทองคำไปติดกับผิวของโลหะที่ต้องการกะไหล่นะคะ
ในปัจจุบันนี้จะไม่มีช่างทำงานกะไหล่แล้วค่ะ ... เพราะสารปรอท...จะส่งผลทำให้ช่าง ... ไดรับอันตรายจากการทำงานกะไหล่ ... การทำกะไหล่ ... จะต้องใส่หน้ากากป้องกัน “ไอปรอท” ซึ่งเป็นสารพิษที่ร้ายแรงมากๆๆ ค่ะ ... ถ้าสูดดมเข้าไปในร่างกายค่ะ
ในปัจจุบันงานกะไหล่ ... จึงมีให้ดูจากการเก็บสะสมงานเก่าๆ ...ไว้ให้ลูกหลานหรือชนรุ่นหลังๆ ...ได้ดูและศึกษานะคะ ... ไม่สามารถสั่งงานกะไหล่เป็นงานใหม่ได้อีกแล้ว ... เพราะไม่มีช่างกะไหล่ท่านใดรับทำงานอีกแล้ว ... ช่างกะไหล่....ที่หลงเหลืออยู่บ้างก็ล้วนเป็นผู้สูงอายุกันทุกท่านค่ะ และไม่นิยมถ่ายทอดวิชาความรู้นี้(Tacit Knowledge) .... ให้กับลูกศิษย์ต่อค่ะ ... เพราะทราบถึงกรรมวิธีที่ยุ้งยากในการเป่าไฟเพื่อไล่ปรอทออกจากโลหะ ....เพื่อให้เหลือแต่เนื้อทองคำติดอยู่บนโลหะให้ได้สวยๆ เท่านั้นค่ะ ... การกะไหล่จึงต่างจากการชุบทองคำ ตรงกรรมวิธีขั้นตอนการทำงานนะคะ
ขอบคุณ ข้อมูลและภาพจาก จินตาทองไทย นะคะ
สรุปได้ว่า ... การกะไหล่ทอง/เงิน....ปัจจุบัน..ความรู้นี้...ได้หมดไปแล้ว .... เพราะการกะไหล่....เป็นความรู้ฝังแน่นในตน (Tacit Knowledge) ความรู้ชนิดนี้ .... เป็นความรู้ที่สำคัญยิ่ง บุคคลในชาติที่เจริญทั้งหลาย ... ซึ่งสะสมความรู้ที่ฝังแน่นในตนไว้มาก ... เขาผ่านการเรียนรู้ ... การศึกษา การทดลอง และหาความจริง ทำซ้ำๆ .... จนเชื่อถือได้ ความรู้ชนิดนี้ .... นำมาพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์ให้ดียิ่งขึ้นได้ …. คนไทยก็มีความรู้ฝังแน่นในตน(Tacit Knowledge) ที่เรียกว่า .... องค์ความรู้ของภูมิปัญญา .... เป็นความรู้ที่ทดลองทำ .. ค้นหาองค์ความรู้ .... ที่ถูกต้องแม่นยำที่สุด ในการประกอบอาชีพหรือจากสิ่งที่ทำที่ชอบ ... แต่คนไทยไม่นิยมถ่ายทอดความรู้นี้ให้อย่างกว้างขวาง ... จึงทำให้องค์ความรู้สูญหายไป ... เมื่อภูมิรู้ภูมิปัญญาคนนั้นเสียชีวิต
ผู้เขียนมีความเห็นว่าความรู้ฝังแน่นในตน (Tacit Knowledge) .. ที่เป็นองค์ความรู้ ... ควรได้มีการเขียนบันทึกไว้เป็น ... มรดกของชาติ ... เป็นลิขสิทธิ์ของครอบครัว ... ซึ่งจะยังประโยชน์ต่ออนุชนอย่างยิ่งนะคะ .... และอีกประเด็นหนึ่ง ... การกะไหล่ทอง/เงินนั้น ... เป็นการทำงานที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพช่างทองคำนะคะ .... ผู้เขียนขอทิ้งคำถามไว้นิดหนึ่งค่ะ ... ท่านผู้อ่านคิดว่า ... การกะไหล่ทอง ... ต่างจากการชุบทองตรงไหนค่ะ?
ขอบคุณค่ะ
๒๕ กันยาน ๒๕๕๗
ความเห็น (9)
* พี่มีเครื่องประดับโบราณหลายชิ้น เคลือบกะไหล่ทอง เช่น ล็อคเก็ต เข็มกลัดอักษรนามย่อ ฯลฯ ..
* เพิ่งทราบกรรมวิธี ขอบคุณมากค่ะ
การกะไหล่ทองคำ ... ต่างจากการชุบทองคำ.....ตรงไหน?.. การกะไหล่ทองคำ ... จะใช้เนื้อทองคำเคลือบผิวของโลหะด้วนวิธีกรรมที่ต่างกัน ... การกะไหล่ทองคำ ... จะใช้น้ำหนักทองคำมากกว่า...โดยจะนำทองคำมาผสมกับปรอท ... จะทำให้ทองคำยุ่ยกลายสภาพไปจากของแข็ง .. แล้วนำไปเคลือบบนผิวของโลหะที่จะกะไหล่ ... แล้วเอาหัวเป่าไฟ ... เป่าไล่สารปรอท ... เพื่อให้ทองคำไปติดกับผิวของโลหะที่ต้องการกะไหล่
ขอบคุณ พี่ใหญ่มากๆ ค่ะ ... ถูกต้องเลยค่ะ .... การกะไหล่ทอง ต่างจากการชุบทองคำ ... ตรงนี้หละค่ะ กรรมวิธี ที่ต้องใช้สารปรอทมาผสม ..แล้วไล่สารปรอทออกโดยการเป่าไฟ นะคะ เนื้อทองคำจะติดกับโลหะที่นำมาทา นะคะ ... การชุบทองสมัยใหม่ ..ไม่ต้องมีสารปรอทเข้ามาผสมและไล่สาปรอทอก นะคะ ... ขอบคุณพี่ใหญ่มากๆๆ ค่ะ
-สวัสดีครับพี่หมอ..
-สวยมากๆ นะครับ
-อยากได้ไว้สักเส้น..อิ ๆ
-พี่หมอสบายดีนะครับ?
-ชวนพี่หมอชิม"กล้วยไข่"เป็นอาหารตา..
-ขอบคุณครับ
ขอบคุณค่ะ..กับความรู้ที่ให้มา..เจ้าค่ะ..แล้วกระเทียม..ในตู้เย็นมันโตได้เพราะอะไรคะ..ช่วยหาผู้รู้หรือคำตอบให้หน่อยเจ้าค่ะ...
ขอบคุณ น้องเพชรมากๆๆค่ะ ผลิตภัณฑ์ จากกล้วยไข่ น่าทานมากๆ ค่ะ
ขอบคุณ ยายธีมากค่ะ ให้กำลังใจหมอเปิ้น นะคะ
น่าเสียดายนะคะถ้าความรู้หายไป แต่ถ้าอันตรายต่อคนทำก็ไม่น่าทำ
เป็นความรู้ใหม่ค่ะ ไม่เคยสนใจเรื่องแบบนี้มาก่อนเลย ขอบคุณนะคะ
มีหลายแบบมากๆเลยนะครับพี่เปิ้น
ชอบใจของเก่าๆครับ
ขอบคุณ คุณ HUI มากค่ะ ใช้ค่ะ ภูมิปัญญาไทยดีดี เริ่มหดหายไปหมด นะคะ