9 สมรรถนะสำหรับวิทยากร / สมรรถนะที่ 1: ความสามารถในการสรุปความคิดรวบยอด

เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม ถึงวันที่ 26 กรกฎาคม ผมไปทำหน้าที่วิทยากรในหลักสูตร "การพัฒนาทักษะการเป็นวิทยากรมืออาชีพ" ให้กลุ่มวิทยากรของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ณ ภูสักธาร รีสอร์ท จังหวัดนครนายก (ตอนนี้ยังไม่มีภาพครับ เพราะผู้เข้ารับการอบรมยังมาไม่ถึง) จะลงภาพให้ดูอย่างต่อเนื่องครับ ดังนั้น เพื่อให้เข้ากับงานที่ทำในสัปดาห์นี้ ผมจะนำสมรรถนะ 9 ประการที่วิทยากรพึงมี มานำเสนอให้ทุกท่านที่สนใจได้นำไปใช้เป็น Check List ตรวจสอบกันนะครับว่ายังขาดสมรรถนะในเรื่องใดบ้าง จะได้นำไปฝึกเพื่อเติมเต็มกันนะครับ

งั้นมาเริ่มกันที่สมรรถนะประการแรกกันเลยครับ สมรรถนะแรกที่วิทยากรพึงมีคือ "ความสามารถในการสรุปความคิดรวบยอด" (Conceptualization) เพราะบ่อยครั้งที่วิทยากรจะต้องบรรยายภายใต้ระยะเวลาที่จำกัด จึงต้องเลือกบรรยายเฉพาะในส่วนที่สำคัญ ๆ ให้ผู้เข้ารับการอบรมได้เข้าง่ายและครอบคลุมเนื้อหาสาระที่จำเป็นต่อการเรียนรู้ในหลักสูตรนั้น อาจจะไม่มีเวลามาอธิบายเยิ่นเย้อ นั่นหมายความว่าอาจจะเลยเวลาที่กำหนดไว้ และเป็นการสร้างความเบื่อหน่ายให้กับผู้เข้ารับการอบรม 

ที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ วิทยากรอาจจะต้องฟังคำถามหรือข้อคิดเห็นจากผู้เข้ารับการอบรม ซึ่งวิทยากรเองไม่สามารถไปบังคับผู้เข้ารับการอบรมได้ว่า ให้ถามหรือแสดงความคิดเห็นให้ตรงประเด็น เขาอาจจะพูดไปเรื่อย แต่วิทยากรจะต้องเป็นผู้สรุปให้ได้ว่าผู้เข้ารับการอบรมต้องการสื่อถึงประเด็นใด จึงต้องมีความสามารถในการจับประเด็นและสรุปความคิดรวบยอด
วิทยากรจะต้องใช้ความสามารถในการสรุปความคิดรวบยอด จากเรื่องอะไรอีก ก็ตอนเตรียมการสอนไงครับ การอ่านหนังสือ การรวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ มาออกแบบเนื้อหาหรือขั้นตอนในการทำหน้าที่วิทยากร ก็จะต้องสรุปใจความประเด็นสำคัญมาใช้ออกแบบสื่อการสอน ออกแบบขั้นตอนและเนื้อหาสาระสำคัญในการสอน เพราะดังที่ได้กล่าวไว้แล้วว่า วิทยากรอาจจะต้องเผชิญกับระยะเวลาการสอนที่มีจำกัด การสรุปความคิดรวบยอดจึงเป็นสมรรถนะที่มีความสำคัญต่อวิทยากรอย่างยิ่ง และการสรุปความคิดรวบยอดนี้จะออกมาในรูปแบบใด สมรรถนะประการที่ 2 ที่วิทยากรพึงมีคือ "ความสามารถในการสร้างตัวแบบ" หรือ Modellization ติดตามตอนหน้าครับ