วงกลมกัลยาณมิตรที่โรงเรียนทอสี (๑)

เมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมา ผู้บริหารและครูจากโรงเรียนพันธมิตร ได้แก่ โรงเรียนทอสี รุ่งอรุณ เพลินพัฒนา และปัญญาประทีป ได้มาพบกันเป็นครั้งที่ ๔ เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้วิธีการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มุ่งพัฒนาศิษย์ให้เรียนรู้ได้เต็มตามศักยภาพ 

การพบกันในครั้งที่ ๔ นี้ ครูกิ๊ฟ - ชุติยา จากโรงเรียนปัญญาประทีป รับอาสาเป็นผู้บันทึก KA ให้

......................................................................

ในวันพฤหัสบดีที่ ๒๓ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๗ เวลา ๙.๐๐ – ๑๘.๐๐ น. ณ โรงเรียนทอสี ได้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์การพัฒนาการศึกษาของผู้บริหารและคณะครูโรงเรียนเครือข่าย ทั้ง ๔ โรงเรียนคือ โรงเรียนรุ่งอรุณ โรงเรียนเพลินพัฒนา โรงเรียนทอสี โรงเรียนปัญญาประทีป เป็นครั้งที่ ๔ ซึ่งเราเรียกกิจกรรม บรรยากาศดีๆอย่างนี้ว่า "ชุมชนแห่งการเรียนรู้อย่างมืออาชีพ (PLC - Professional Learning Community)"

ช่วงแรกเป็นกิจกรรมเปิดชั้นเรียน หรือ Open class ของคุณครูโรงเรียนทอสี ซึ่งเป็นโอกาสที่ดีที่ครูทั้ง ๔ โรงเรียนจะได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้เทคนิค วิธีการการสอน จากการเข้าไปสังเกตในชั้นเรียนโดยตรง รวมถึงผู้สอนที่เปิดชั้นเรียนก็จะได้รับเสียงสะท้อน คำแนะนำจากเพื่อนๆ เพื่อพัฒนาตนเองต่อไป

สะท้อนการสอนภาษาชีวิต ในระดับอนุบาล ของครูวิไล

ครู...รุ่งอรุณ

สิ่งที่ประทับใจคือครูใช้คำที่กระชับ ทำให้เด็กเข้าใจคำสั่ง กระบวนการ เด็กได้มีส่วนร่วม ครูสามารถมีลักษณะการสื่อที่ให้เด็กรับรู้ภาษาพูด ภาษากาย เด็กสนุก ร่าเริง เขาพาตัวเองเข้าไปร่วมกับบริบทที่ครูพาทำ รับรู้ได้เร็ว ตื่นตัว ทั้งๆที่ภาษาพูด ของครูไม่ได้เยอะมาก แต่เด็กรับรู้ได้ดี

ครู...เพลิน

เห็นทักษะการสอนของครู ครูมีวิธีการใช้บอก เป็นวิธีการฝึกทักษะได้ดีขึ้น เด็กมีความเป็นผู้นำ และสามารถคิดได้เต็มที่ด้วยตัวเอง

ครูปาด -  ศีลวัต

ครั้งหนึ่งเคยมานั่งใกล้ๆเด็ก ที่พระอาจารย์ได้มาให้โอวาท ซึ่งอยู่ในความระเบียบเรียบร้อยและอยู่ในจารีต พอเข้าไปสังเกตในห้อง เขาพบว่าเด็กมีพลังงานสูง ปกติเด็กที่อยู่ในจารีตประเพณี พลังงานเขาจะถูกปิด แต่ที่นี่มีลักษณะเฉพาะ คือมีทั้งสองด้าน

สะท้อนการสอน ภาษาชีวิต เป็นภาษาอังกฤษ ของครูแป้ง -ไพรำ

ครูอุ๊ - อัจฉรา

มาทอสีทีไรเห็นความเปลี่ยนแปลงและมีความสุข ครูมีลีลามากในการดึงดูดเด็ก ทั้งสีหน้า ที่สำคัญคือคำพูดครู กระชับ ชัด ออกมามีจุดมุ่งหมาย ไม่พร่ำเพรื่อ เด็กสนใจทั้งห้อง มีส่วนร่วมในกิจกรรม เกม สื่อที่นำมา ติดอยู่ในห้อง ดีมาก เป็นพรสวรรค์จริงๆที่จะสามารถพัฒนา เป็นครูผู้พิเศษของประถม การจัดพื้นที่เก็บของ เป็นระเบียบมาก โดยภาพรวมแล้ว สุดยอดจริงๆ ดีใจที่ได้ดู

ครูปาด -  ศีลวัต

ทอสีมีความเป็นวัฒนธรรมอยู่มากในการทำให้ครูเข้าไปให้ถึงจิตใจของตัวเอง เห็นได้ชัดว่าครูแป้งมีความรักที่จะเป็นครูสอนภาษาอังกฤษอย่างชัดเจน จริงจังและจริงใจในการสอน ใช้ภาษาอังกฤษ มีความตั้งใจที่จะทำให้ดีที่สุด

ปัจจัยที่สำคัญคือ ความสัมพันธ์ระหว่างครูกับเด็ก ซึ่งเป็นธรรมชาติและมีความเชื่อมโยงตลอดเวลา ไม่มีรอยรั่วเลย

การเกาะติดของเด็กแทบไม่เห็นรูรั่ว มันเนื่องมาจากความสัมพันธ์ระหว่างเด็กและครู หากความเป็นเจ้าของอยู่ที่เด็ก โอกาสก็จะเป็นของเขา เป็นห้องที่น่าดูมาก จะเห็นความเป็นธรรมชาต ลำดับขั้นของการสร้างความรู้ของเด็ก เห็นเป็นลำดับ มีกิจกรรมคลังคำ มีเรื่องเล่า มีการยกระดับ

ถ้าเอาความสามารถของเด็กมาเชื่อมต่อกับเนื้อหาในหนังสือ Reading queen ชุดต้นไม้ ของ Oxford เขาจะทดสอบเด็กเป็นรายบุคคล ครูแป้งก็จะได้เวลานอกห้องเป็นของครูแป้ง เพราะเด็กก็จะติดหนังสือ เขาจะอ่านเอง

ครูติ๊ก เรไร

ประทับใจการกำกับพฤติกรรมเด็กด้วยระฆัง เรียกสติ และมีการใช้สื่อ โต้ตอบกัน และทบทวนความเข้าใจของเด็กตลอดเวลา ทำให้เด็กเข้าใจได้ดี

สะท้อนการสอนภาษาชีวิต ในระดับประถมต้น ของครูรุจ - รุจจลักษณ์

ครูใหม่ - วิมลศรี

กิจกรรมเขียนคำอ่านชื่อเดือน และการเลือกสีที่สัมพันธ์กับชื่อเดือน เป็นกิจกรรมที่ดีมาก หากครูมีช่วงเวลาที่ขยายให้เห็นว่าการให้ความหมายของแต่ละคนเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อน ด้วยการพาให้เด็กที่ทำเดือนแรกเสร็จแล้วแล้วมาคุยกันก่อน เพื่อที่จะนำให้การทำงานที่เกิดขึ้นกับสีของเดือนถัดไปเต็มไปด้วยความหมาย

การชวนให้เด็กๆ ได้มาคุยกันเรื่องความหมายของสีที่แต่ละคนเลือก เช่น เหตุใดจึงเลือกสีนี้มาแทนเดือนมกราคม และไล่ไปจนครบทั้ง ๑๒ เดือนก็จะพบว่า สีกับความหมายที่แต่ละคนให้นั้นมีแง่มุมที่แตกต่างกันไป ความหมายที่แต่ละคนให้กับแต่ละเดือน และแต่ละสีก็แตกต่างกันไปอีก

ส่วนการบันทึกอิสระของเด็ก สะท้อนให้เห็นวิธีคิดที่หลากหลาย และอิสรภาพในการแสดงความคิดเห็นของเด็กได้ดี ตอนนี้มีลักษณะคล้ายการสื่อสารสองทาง จากเด็ก ถึง ครู / จากครู ถึง เด็ก  แต่เท่าที่เห็นส่วนใหญ่แล้วเป็นการสื่อสารทางเดียว 

ครูจิ๋ว - สกุณี

การให้เหตุผลเรื่องสี ไม่น่าจะถามเหตุผลในเรื่องความชอบที่ไม่รู้ว่าจะเป็นประโยชน์อย่างไร การที่เราอยากให้เด็กแสดงเหตุผลเรื่องใดเรื่องหนึ่ง บางทีอาจจะต้องคิดก่อนว่า อยากจะให้เขาให้เหตุผลในเรื่องใด เพราะอะไร ที่ประทับใจมากคือเรื่อง เพียร ๔ มีการทำครบวงจร และทำอย่างต่อเนื่อง และยังมีแฟ้มสื่อสาร คิดว่าการพัฒนาจิตใจของโรงเรียนทอสีก้าวไกลมากและน่ายกย่องอย่างยิ่ง

สะท้อนการสอนภาษาชีวิต ในระดับประถมปลาย ของครูโก้ -  ปิยะ

ครูเต้ย - โกเมน

ชื่นชมครูโก้ ตัวครูมีความเสมอต้นเสมอปลายในการสื่อสาร ฟังนักเรียน นักเรียนมีฉันทะในการเรียน พยายามอยู่ในกิจกรรมที่ครูพาทำ การเรียนรู้ระหว่างครูกับเด็กเกิดขึ้นตลอดเวลา แต่การอภิปรายและประเด็นยาวๆยังไม่ค่อยมี ถ้าขยายพื้นที่ในการแลกเปลี่ยนทางภาษาได้ การเรียนกับครูโก้ก็จะสนุกมากขึ้น

ครู... เพลิน

หากเพิ่มการถามว่า เด็กๆมีวิธีการคิดอย่างไร ก็จะเกิดการแลกเปลี่ยนทางภาษาได้ โดยส่วนตัวรู้สึกสนใจและชอบในสิ่งที่ครูสอน จะขอเอากลับไปทำที่โรงเรียนบ้าง

ครู ..รุ่งอรุณ

๕ นาทีแรกจะเป็นช่วงนาทีทองของเด็กและครู ซึ่งครูนำปฏิทินไปให้เด็กสังเกต แต่ไม่บอกอะไร เด็กๆก็จะสนใจ ถ้าจะเปิดพื้นที่ในการสนทนา หรือใช้ภาษาในการถ่ายทอด อาจจะเป็นการสังเกตจากปฏิทิน ว่าเห็นอะไร วิเคราะห์ออกมา นำเสนอกับเพื่อนๆในห้อง

ครู.. เพลิน

แนะนำในเรื่องการใช้สื่อ เราสามารถทำเป็น ๒ ชุด เด็กก็จะสามารถใช้สื่อได้เต็มที่ แทนที่จะเป็นชุดเดียว ที่ประทับใจคือ การให้เด็กทำบันทึก หากเด็กได้ฝึกเขียนเรื่อยๆ ภาษาเขาก็จะพัฒนาไปเรื่อยๆ

ครูใหม่ - วิมลศรี

ในการให้เด็กเรียนคำคล้องจอง อยากชวนคุณครูทำให้เด็กๆ ทุกคนอยู่ในเกมเดียวกัน นั่นคือเกมของการสัมผัสเสียงคล้องจอง และการใช้ภาษาที่งามทั้งเสียงและความหมาย  เป็นแรงบันดาลใจให้ชีวิต  แล้วทำให้คลังคำของแต่ละคนมารวมกันเข้ากลายเป็นคลังคำของห้อง ที่ทุกคนสามารถเลือกคำคล้องจองของเพื่อนๆ ไปใช้ในการเขียนงานของตัวเองได้ เพื่อให้การเรียนที่ออกแบบไว้เพื่อจะสร้างการเรียนรู้ของชีวิต จะช่วยสร้างทั้งทักษะทางภาษา และสร้างชีวิตที่ดีงามให้กับผู้เรียนได้อย่างแท้จริง

ครูปาด เสริมว่า

ครูใหม่เขาจริงจังกับเรื่องของภาษา เพราะเชื่อว่าภาษาเป็นที่อยู่ของจิต และเป็นสิ่งที่ฟอร์มบุคลิกลักษณะของจิตด้วย ถ้าภาษาชวนไปที่หยาบ จิตก็หยาบ ถ้าภาษาชวนไปในเรื่องที่ดีที่งาม จิตก็งาม

หลังจากที่ได้ช่วยกันสะท้อน พร้อมกับเสนอแนะอย่างเป็นกัลยาณมิตรแล้ว ฝ่ายผู้รับเสียงสะท้อนก็ปลาบปลื้มและไหว้ขอบคุณด้วยรอยยิ้มที่ระบายทั่วใบหน้า เห็นได้ชัดว่า แต่ละคนพร้อมพัฒนาตนเองและคอยช่วยเหลือ พยุงกันไว้อยู่เสมอ

 

[กิจกรรมบำบัดจิตสังคม]

แวะมาเรียนรู้กระบวนการศึกษาที่มีความอิสระและยืดหยุ่นทางการฝึกทักษะการรู้คิดและทักษะชีวิต...ขอขอบพระคุณคุณครูใหม่มากครับที่ส่งคู่คิด...ครูเพลินมาให้ อ่านแล้วรู้สึกดีมากๆ ผมจะนำเข้าห้องสมุดของคณะกายภาพบำบัด ม.มหิดล นะครับผม 

[วิมลศรี ศุษิลวรณ์]

ขอบคุณที่กรุณาแบ่งปันความรู้สึกดีๆ กลับมาให้คนเรียบเรียงมีกำลังใจค่ะ  :)