สำนึกและพลังสร้างสรรค์ของพลเมือง สาระการศึกษาเรียนรู้เพื่อชีวิตที่การศึกษาไทยไม่เคยมี

 

            ในบทสรุปจากการวิเคราะห์-สังเคราะห์ด้านสังคมของครูวุฒิแล้ว ปัญหาทุกด้านของประเทศไทยล้วนเกิดจากการพลเมืองของไทยส่วนหนึ่ง (เน้นคำว่าส่วนหนึ่ง) "ยังขาดจิตสำนึกที่ดี" เป็นเบื้องต้น ดังจะยกตัวอย่างปัญหาใหญ่ของไทยปัญหาหนึ่งซึ่งได้แก่ปัญหาคอรัปชั่น ก็มีรากฐานมาจากการที่คนไทยที่แม้จะมีการศึกษาและศักยภาพทางสมองสูง แต่ก็ยังขาดจิตสำนึกรับผิดชอบชั่วดีต่อชาติบ้านเมือง มีความเห็นแกตัวเป็นที่ตั้ง คดโกงได้ทุกจังหวะ-ทุกมิติ ไม่มีหิริโอตัปปะ ยิ่งโกงได้มากเท่าไหร่ยิ่งรู้สึกว่าตัวเองเก่ง-ยิ่งใหญ่-มีบารมี-มีอิทธิพลน่าเกรงขาม ฯลฯ คนเหล่านี้แม้จะมีจำนวนไม่มาก แต่ก็สามารถทำลายบ้านเมืองได้อย่างรุนแรง ทำให้ประเทศชาติพัฒนาไปได้อย่างเชื่องช้า แทนการเจริญรุดหน้าอย่างที่ควรจะเป็น ในขณะเดียวกันทัศนคติของพลเมืองอีกฝ่าย ก็สยบและยอมรับนับถือว่าเป็นความเก่งกาจ เป็นผู้มีความสามารถ เป็นผู้ที่ควรค่าแก่การเคารพยกย่องนับถือ ทั้งๆที่นความจริงแล้ว พฤติกรรมดังกล่าวนี้เป็นพฤติกรรมที่น่ารังเกียจอย่างยิ่งในนานาอารยะประเทศ

           นั่นเป็นเพียงตัวอย่างเดียวที่ครูวุฒิยกมาเพื่อเป็นตัวแทนของปัญหาทั้งมวลของประเทศไทย

     (การทิ้งขยะที่ไหนก็ได้ตามใจฉัน สะท้อนจิตสำนึกของคนไทยด้านสิ่งแวดล้อม)

  (กองขยะ ๑ กอง สะท้อนคุณภาพคนไทยและผลการศึกษาของไทยได้อย่างชัดเจน)

           ครูวุฒิเห็นว่าต้นตอของปัญหาดังกล่าวก็คือ การศึกษาไทยให้ความสำคัญ(มากๆ)กับความรู้-ความจำเนื้อหาในตำรา ที่ครูเองจำต้องพาผู้เรียนเรียนรู้และจดจำแล้วนำไปใช้ในการสอบวัดผลประเมินผล ซึ่งครูวุฒิเรียกการศึกษาเรียนรู้แบบนี้ว่า "การศึกษาแบบจำ-จิ้ม" การศึกษาเรียนรู้แบบนี้เป็นได้แค่การศึกษาเพื่อการแข่งขัน เรียนเพื่อตนเอง เรียนเพื่อเอาชนะผู้อื่น เป็นการเรียน-การศึกษาที่ส่งเสริมความเห็นแก่ตัว ชอบใจที่เห็นผู้อื่นเป็นผู้แพ้ (ปัญหาการทุจริตในการสอบบรรจุต่างๆจึงเกิดขึ้น เพราะกลัวว่าจะจำและจิ้มสู้คนอื่นไม่ได้) โดยเฉพาะเป็นการศึกษาที่เสมือนห้ามคิดนอกกรอบ (เพราะกรอบเนื้อหาในตำราประกาศตัวเองในทีว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้องที่สุดแล้ว ไม่อย่างนั้นจะไม่ได้รับการบรรจุไว้ในตำราแน่ๆ)

          ปัญหาที่สำคัญอีกอย่างของประเทศไทยคือ พลเมืองไทยส่วนใหญ่ขาดพลังสร้างสรรค์ ซึ่งครูวุฒิวิเคราะห์ปัญหาดังกล่าวนี้เกิดจากการที่เการศึกษาของไทยเรายัดเยียดเนื้อหา (ที่ซ้ำซาก-ซ้ำซ้อน)ในตำราใส่สมองเด็กก่อนวัยอันควร จนไปทำลายสมองในส่วนที่จะพัฒนาสู่ความมีพลังสร้างสรรค์นั่นเอง

          ดังนั้น ต่อความเห็นนี้ ครูวุฒิจึงอยากเห็นการศึกษาไทยมีสาระวิชา "จิตสำนึกและพลังสร้างสรรค์ของพลเมือง" ในทุกระดับการศึกษา

          และในส่วนของระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูวุฒิอยากให้ปรับลดเนื้อหาในส่วนที่เป็นความรู้ความจำและซ้ำซ้อนลงให้เหลือน้อยที่สุด แล้วเพิ่มกิจกรรมที่ช่วยกระตุ้น กล่อมเกลา ส่งเสริม และเติมเต็มพลังสร้างสรรค์ลงไปให้มากที่สุด

          ครูวุฒิมีความเชื่อว่า หากเพียงการศึกษาไทยสามารถกล่อมเกลาและสร้างเสริมให้พลเมืองไทยมีคุณสมบัติ "สำนึกดี ประพฤติชอบ โลกทัศน์กว้าง สร้างสรรค์" เพียง ๔ ประการนี้ได้เท่านั้น รับรองประเทศไทยไปโลดยิ่งกว่าเกาหลีใต้แน่ เพราะเรามีทรัพยากรและปัจจัยพื้นฐานอื่นๆ(นอกจากทรัพยากรมนุษย์) พร้อมมูลกว่าอยู่แล้ว

                ตัวอย่างสาระวิชาและตัวอย่างกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อปลูกสร้างสำนึกดีและส่งเสริมพลังสร้างสรรค์ดังกล่าวนี้ ครูวุฒิจะค่อยๆทะยอยนำมาแบ่งปันและแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับพี่น้องทุกท่านในโอกาสต่อๆไป

           โทษทีครับ บันทึกนี้ครูวุฒิเขียนแรงไปหน่อย ต้องขออภัยจริงๆที่ต้องเขียนตรงๆ หลายท่านอาจไม่เห็นด้วย หรือเห็นแย้ง ยินดีน้อมรับคำวิพากษ์วิจารณ์ ขอบพระคุณหากจะให้เกียรติแลกเปลี่ยนเรียนรู้ครับ

[ยายธี]

สวัสดีค่ะ..คุณครูวุฒิ...ทุกๆอย่างเกิด..กรรม..ที่เป็นผลการกระทำของตนเอง..พ่อแม่ที่..มีจริยธรรม..ก็จะส่งผล..ถึงบุคคล..ที่ใกล้ตัวที่สุด..หากตอ..พันธุ์..นั้น..เน่าเสีย..ตั้งแต่แรก...ผลคือ..ต้องสูญพันธุ์..คงมาก่อน..ตอ ต้นที่เกิดใหม่..จากเมล็ด..พันธุ์ที่ดี..มีคุณภาพ..ก์..คงมีตามมา..ทุกอย่างอยู่ที่ตัวตน..คน..เท่านั้น..นะ..

มีพิลาป..ร่ำไห้..มาฝาก..เจ้าค่ะ...คิดถึงค่ะ..ยายธี

[ครูวุฒิ]

ขอบพระคุณคุณยายมากนะครับ คิดถึงคุณยายเช่นเดียวกัน คุณยายสบายดีนะครับ ตอนนี้อยู่เมืองไทยหรือเยอรมันครับ?..

.

[ดร. จันทวรรณ ปิยะวัฒน์]

เห็นด้วยอย่างยิ่งค่ะทั้งการสร้างจิตสำนึกความเป็นพลเมืองที่ดีของโลกและการฝึกสร้างความคิดสร้างสรรค์ค่ะ

[ยายธี]

สบายดี..พอสมควร..เจ้าค่ะ...คิดถึงทุกๆคนเจ้าค่ะ..โดยเฉพาะ..ดาบวิชัย..น่ะเจ้าค่ะ..กำลังคิดว่าจะ..       หาผู้อุปถัมภ์   (ท์)..ต้นไม้.....อิอิ..