คนต่างด้าวในประเทศไทย : สิทธิในการประกอบอาชีพ

เงิน[1] คือสิ่งที่คนในสังคมได้สมมติขึ้น เพื่อใช้เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน ความสำคัญของเงิน ไม่ว่ามนุษย์จะอยู่ในระบบเศรษฐกิจแบบใด ย่อมต้องอาศํยเงินเป็นประการสำคัญ เพราะเงินช่วยอำนวยความสะดวกในการแลกเปลี่ยน การผลิต และการจัดสรรทรัพยากรได้อย่างเหมาะสม

จึงเห็นได้ว่า เงินเป็นปัจจัย ที่สำคัญที่สุดในปัจจุบันในการดำรงชีพ ดังนั้น สิทธิในการประกอบอาชีพ ถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐาน มนุษย์ทุกคนย่อมมีสิทธิในการประกอบอาชีพอย่างเท่าเทียม โดยไม่มีการแบ่งเพราะเหตุแห่งเชื้อชาติ เพศ ภาษา ศาสนา หรือความคิดเห็นทางการเมือง และสิทธิในการประกอบอาชีพนี้ ได้ถูกรับรองไว้ใน ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน[2] ข้อ 23 ที่บัญญัติว่า “ทุกคนมีสิทธิในการทำงานในการเลือกงานโดยอิสระ ในเงื่อนไขที่ยุติธรรมและ เอื้ออำนวยต่อการทำงาน และในการคุ้มครองต่อการว่างงาน” ซึ่งจากบทบัญญัติดังกล่าวสะท้อนให้เห็นว่า มนุษย์ทุกคนไม่ว่าจะเป็นคนไทยหรือคนต่างด้าวย่อมมีสิทธิที่จะประกอบอาชีพ เพราะสิทธิในการประกอบอาชีพถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่ทุกคนพึงมี

นอกจากนั้น ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550[3] ยังได้มีบทบัญญัติที่รับรองเกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพในการประกอบอาชีพ ไว้ในมาตรา 43 ที่บัญญัติว่า “บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการประกอบกิจการหรือประกอบอาชีพและการแข่งขันโดยเสรีอย่างเป็นธรรม

ประเทศไทยได้มีการสงวนอาชีพบางประเภทไว้ให้คนไทยเท่านั้นที่สามารถทำได้ โดยได้มีกฎหมายที่เกี่ยวกับการจำกัดอาชีพบางประเภทที่คนต่างด้าวห้ามทำ ตามบัญชีท้ายพระราชกฤษฎีกากำหนดในอาชีพและวีชาชีพที่ห้ามคนต่างด้าวทำ พ.ศ. 2522[4] ไว้ดังนี้

(๑) งานกรรมกร

(๒) งานกสิกรรม งานเลี้ยงสัตว์ งานป่าไม้ หรืองานประมง ยกเว้นงานที่ใช้ความชำนาญงานเฉพาะสาขา หรืองานควบคุมดูแลฟาร์ม

(๓) งานก่ออิฐ งานช่างไม้ หรืองานก่อสร้างอื่น

(๔) งานแกะสลักไม้

(๕) งานขับขี่ยานยนต์ หรืองานขับขี่ยานพาหนะที่ไม่ใช้เครื่องจักรหรือเครื่องกล ยกเว้นงานบขี่เครื่องบินระหว่างประเทศ

(๖) งานขายของหน้าร้าน

(๗) งานขายทอดตลาด

(๘) งานควบคุม ตรวจสอบ หรือให้บริการทางบัญชี ยกเว้นงานตรวจสอบภายในเป็นครั้งคราว

(๙) งานเจียระไน หรือขัดเพชรหรือพลอย

(๑๐) งานตัดผม งานดัดผม หรืองานเสริมสวย

(๑๑) งานทอผ้าด้วยมือ

(๑๒) งานทอเสื่อ หรืองานทำเครื่องใช้ด้วยกก หวาย ปอ ฟาง หรือเยื่อไม้ไผ่

(๑๓) งานทำกระดาษสาด้วยมือ

(๑๔) งานทำเครื่องเขิน

(๑๕) งานทำเครื่องดนตรีไทย

(๑๖) งานทำเครื่องถม

(๑๗) งานทำเครื่องทอง เครื่องเงิน หรือเครื่องนาก

(๑๘) งานทำเครื่องลงหิน

(๑๙) งานทำตุ๊กตาไทย

(๒๐) งานทำที่นอนหรือผ้าห่มนวม

(๒๑) งานทำบาตร

(๒๒) งานทำผลิตภัณฑ์จากผ้าไหมด้วยมือ

(๒๓) งานทำพระพุทธรูป

(๒๔) งานทำมีด

(๒๕) งานทำร่มกระดาษหรือผ้า

(๒๖) งานทำรองเท้า

(๒๗) งานทำหมวก

(๒๘) งานนายหน้า หรืองานตัวแทน ยกเว้นงานนายหน้าหรืองานตัวแทนในธุรกิจการค้าระหว่างประเทศ

(๒๙) งานในวิชาชีพวิศวกรรม สาขาวิศวกรรมโยธา ที่เกี่ยวกับงานออกแบบและคำนวณ จัดระบบ วิจัย วางโครงการทดสอบ ควบคุมการก่อสร้าง หรือให้คำแนะนำ ทั้งนี้ ไม่รวมงานที่ต้องใช้ความชำนาญพิเศษ

(๓๐) งานในวิชาชีพสถาปัตยกรรมที่เกี่ยวกับงานออกแบบ เขียนแบบ ประมาณราคา อำนวยการก่อสร้าง หรือให้คำแนะนำ

(๓๑) งานประดิษฐ์เครื่องแต่งกาย

(๓๒) งานปั้นหรือทำเครื่องปั้นดินเผา

(๓๓) งานมวนบุหรี่ด้วยมือ

(๓๔) งานมัคคุเทศก์ หรืองานจัดนำเที่ยว

(๓๕) งานเร่ขายสินค้า

(๓๖) งานเรียงตัวพิมพ์อักษรไทยด้วยมือ

(๓๗) งานสาวหรือบิดเกลียวไหมด้วยมือ

(๓๘) งานเสมียนพนักงานหรืองานเลขานุการ

(๓๙) งานให้บริการทางกฎหมายหรืออรรถคดี

**หมายเหตุตามมติคณะรัฐมนตรี ผ่อนผันให้แรงงานต่างด้าวหลบหนีเข้าเมือง 3 สัญชาติ (พม่า ลาว และกัมพูชา) ทำงานได้ 2 อาชีพ คือ งานกรรมกร และ งานรับใช้ในบ้าน

จะเห็นได้ว่า คนต่างด้าวได้ถูกการจำกัดอาชีพในประเทศไทยโดนมีการสงวนอาชีพ ในกรณีที่ผู้เขียนจะนำมาพิจารณาคือกรณีของ ดวงตา หม่องภา ที่เป็นคนที่มีความรู้ความสามารถในด้านภาษา แต่ดวงตา หม่องภาเป็นคนต่างด้าวที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย แม้ว่าดวงตา หม่องภาจะอาศัยอยู่ในประเทศไทยมาเป็นเวลานานจะมีความกลมกลืนไปกับความเป็นไทยแล้วก็ตาม แต่เพราะดวงตา หม่องภา ไม่ได้มีสัญชาติไทยจึงถูกจำกัดการประกอบอาชีพตามที่กฎหมายกำหนด

เป็นที่น่าคิดว่า สิทธิและเสรีภาพในการประกอบอาชีพนั้น เป็นสิทธิมนุษยชนที่ไม่ควรถูกจำกัด การที่รัฐธรรมนูญไทยได้จำกัดประเภทของการประกอบอาชีพบางประการ ถือเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนหรือไม่ ดังนั้นผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องควรหาทางออกสำหรับเรื่องนี้ เพื่อให้คนต่างด้าวได้มีสิทธิและเสรีภาพในการประกอบอาชีพอย่างเต็มที่ต่อไป

ผู้เขียนมีความเห็นว่า บุคคลทุกคลควรมีสิทธในการประกอบอาชีพเท่าเทียมกัน โดยไม่แบ่งแยกเพศ เชื้อชาติ สีผิว ดังนั้นการที่มีกฏหมานจำกัดมิหึคนต่างด้าวประกอบอาชีพ จึงเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนของคนต่างด้าว

---

[1]เงินhttp://nuengza.wordpress.com/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%B4%E0%B8%99/

[2] ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนhttp://www.mfa.go.th/humanrights/images/stories/book.pdf

[3] รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550, http://www.ombudsman.go.th/10/documents/law/Constitution2550.pdf

[4] บัญชีท้ายพระราชกฤษฎีกากำหนดในอาชีพและวีชาชีพที่ห้ามคนต่างด้าวทำ พ.ศ. 2522,http://law.longdo.com/law/80/sub10658