อากาศร้อนพื้นคอกบูดเน่าไก่เจ็บป่วยล้มตายง่าย

อากาศที่ร้อนอบอ้าวอยู่ในขณะนี้ มักจะส่งผลทำให้อาหารและขนมนมเนยไม่ว่าจะเป็นข้าวถุงแกงถุงบูดเน่าเสียได้ง่าย เนื่องด้วยจุลินทรีย์หรือแบคทีเรียจะทำงานได้ดีในสภาวะอากาศหรืออุณหภูมิสูงๆอย่างนี้ยิ่งเป็นอาหารที่มีส่วนประกอบของโปรตีนสูงอย่างไข่อย่างเนื้อเมื่อบูดเน่าแล้วก็จะส่งกลิ่นเหม็นโชยออกไปได้มาก เพราะโปรตีนเมื่อบูดเน่าก็จะแตกตัวเป็นก๊าซแอมโมเนีย NH3 ไนไตรท์ (No2)ก๊าซไข่เน่าหรือไฮโดรเย่นซัลไฟด์ (H2S) ซึ่งเป็นก๊าซชนิดเดียวกันกับที่มนุษย์เราผายลมออกมา ความเข้มข้นมากถ้ามากๆเข้าก็จะทำให้ถึงกับหมดสติได้. นึกถึงภาพเมื่อคนผายลมในลิฟท์นั้นก็เหม็นจนกระอักกระอ่วน แต่ถ้าเข้าไปอยู่ในลิฟท์พร้อมกัน 10-15คนและทุกคนผายลมออกมาพร้อมกันก็ไม่ต้องพูดถึงล่ะครับ วงแตก!!! แต่ถ้าวงแตกแล้วไม่มีที่ไปก็นึกภาพกันเอาเองนะครับ คงจะมึนงงหมดอากาศหายใจตายคาลิฟท์กันไปบ้างล่ะครับ ดังที่มีข่าวคนงานลงไปทำความสะอาดบ่อพักน้ำประปาที่มีการบูดเน่าของสารอินทรีย์สะสมอยู่ที่ก้นถังจนหมดสติและเสียชีวิตในที่สุด เหตุการณ์นี้เกิดที่จังหวัดสมุทรปราการก่อนสงกรานต์อยู่ไม่กี่วัน

ย้อนกลับมาดูภาคปศุสัตว์เกษตรกรที่เลี้ยงไก่ แกะ แพะ สุกร โค กระบือหรือแม้กระทั่งฟาร์มจิ้งหรีด ซึ่งหัวอาหารนั้นส่วนใหญ่จะอุดมไปด้วยโปรตีนในปริมาณที่สูงคล้ายๆกับถั่วหรือไข่แดง ปริมาณหรือสัดส่วนของโปรตีนในอาหารสัตว์ที่สูงมากนั้น เมื่อสัตว์กินเข้ากระบวนการเผาผลาญต่อให้ดีเพียงใดก็ไม่สามารถที่จะย่อยสบายโปรตีนในอันตรธานหายได้หมด เมื่อขับถ่ายออกมาจึงยังคงมีโปรตีนสะสมตกค้างอยู่กับมูลของสัตว์จำนวนมาก โดยเฉพาะไก่ สุกรและจิ้งหรีด จึงทำให้เมื่ออยู่ในสภาวะแวดล้อมหรือภูมิอากาศที่ร้อนอบอ้าวเอื้อต่อการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์กระบวนการต่างๆที่ย่อยสลายบูดเน่าเร็ว จึงเกิดก๊าซของเสียและกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์เป็นจำนวนมาก สังเกตุในระยะนี้ปลายเดือนมีนาคม-เมษายนนั้นจะมีปัญหาฟาร์มหรือคอกสัตว์ส่งกลิ่นเหม็นรบกวนชาวบ้าน ท่านที่นั่งรถผ่านพื้นที่เลี้ยงหมู เป็ด ไก่ ในระยะนี้จะสังเกตุจากกลิ่นที่โชยมาได้ไม่ยาก ยิ่งมีพายุฤดูร้อนและฝนหลงฤดูตกลงมาด้วย ความชื้นทำให้การบูดเน่าของมูลสัตว์เพิ่มมากยิ่งขึ้น บางฟาร์มนั้นทำให้สัตว์ที่เลี้ยงไว้ถึงกับเจ็บป่วยล้มตายจำนวนมากก็มี

ปัญหาเช่นนี้ถ้าเป็นในอดีตอาจจะต้องหาขี้เลื่อยและจุลินทรีย์บาซิลลัสซับธิลิส (bacillus Subthilis) เพื่อให้เกิดค่าความสมดุลย์ให้จุลินทรีย์ใช้ประโยชน์จากโปรตีนมูลสัตว์มาช่วยย่อยคาร์บอนจากขี้เลื่อยที่มีปริมาณพลังงานและคาร์บอนมาก บาซิลลัส ซับธิลิสสร้างน้ำย่อยโปรตีเอสช่วยลดขนาดของโปรตีนจากมูลสัตว์ให้มีโครงสร้างที่เล็กลงและดึงโปรตีนมาใช้จนพอเหมาะพอดีกับปริมาณพลังงานและคาร์บอนของขี้เลื่อย แถมยัง ช่วยกระตุ้นจุลินทรีย์อีกนานาชนิดให้เข้ามาใช้งานต่อได้ง่ายขึ้น กระตุ้นจุลินทรีย์นานาชนิดเข้ามาช่วยย่อยสลายดูดซับจับกลิ่นเพื่อช่วยปะทังก๊าซแอมโมเนียหรือก๊าซของเสียในรูปแบบต่างๆ ให้น้อยลงไปได้มากพอสมควร

ในสถานการณ์วิกฤตแบบนี้ บางครั้งก็ต้องรีบจับขายให้พ้นๆไปก่อน มิฉะนั้นอาจจะได้รับความเสียหายมากเกินจนไม่คุ้มค่าต่อการลงทุน ในปัจจุบันมีหินแร่ภูเขาไฟ "ซีโอฟาร์ม" หินแร่ภูเขาไฟที่ใช้ในฟาร์มปศุสัตว์ หินหนืดหินลาวาที่มีแรงกดแรงดันมหาศาลเกิดการเคลื่อนย้ายถ่ายเทและระเบิดออกมาตรงบริเวณที่เป็นรอยเชื่อมต่อของชั้นเปลือกโลกหรือตรงบริเวณที่เปราะบางอย่างใต้ท้องทะเลลึก เมื่อระเบิดออกมาเจอความบางเบาของชั้นบรรยากาศโลกที่บางเบาเพียงหนึ่งชั้นบรรยากาศ ก็เกิดการเดือดพล่านพองขยายตัว ก๊าซและไอน้ำระเหยออกไปเกิดเป็นรูพรุนแทนที่ทำให้มีความสามารถในการกักเก็บและแลกเปลี่ยนประจุ (C.E.C. = Cation Exchange Capacity). เมื่อนำไปหว่านกระจายให้ทั่วพื้นคอกและหว่านซ้ำในบริเวณที่มีกลิ่นเหม็นหนาแน่นทำให้สามารถช่วยจับก๊าซของเสียต่างๆจากมูลสัตว์ที่บูดเน่าได้อย่างรวดเร็วภายใน 20-30 นาที เมื่อก๊าซของเสียถูกจับถูกทำลายให้หายไปสภาพบรรยากาศในฟาร์มในคอกหรือเล้าก็มีแต่อากาศที่บริสุทธิ์ สดชื่น ไก่ แกะ แพะ สุกร โค กระบือและจิ้งหรีดก็ไม่เครียดไม่อ่อนแอกินอาหารได้มาก เจริญเติบโตให้ผลผลิตมากขึ้น นอกจากหว่านกระจายเพื่อจับกลิ่นที่พื้นคอกแล้วยังสามารถใช้ซีโอฟาร์มในอัตรา 3 กิโลกรัมต่อน้ำหนักอาหาร 100 กิโลกรัม ก็จะช่วยจับสารพิษอะฟลาท๊อกซิน จับก๊าซพิษตั้งแต่ในกระเพาะสัตว์จนถึงขับถ่ายทำให้มูลสัตว์มีกลิ่นเหม็นน้อยลงและแมลงวันก็น้อยลงตามไปด้วย

มนตรี บุญจรัส

ชมรมเกษตรปลอดสารพิษ www.thaigreenagro.com