Failed States Index เรียนรู้เพื่อระวังและปรับตัว (ตอนที่ 2)

อาจารย์ จิรพร สุเมธีประสิทธิ์

[email protected]

 

องค์ประกอบของตัวชี้วัดใน FSI

1. Social and Economic Indicators
2. Political and Military Indicators

Social and Economic Indicators

1.Demographic Pressures

เป็นแรงกดดันต่อประชากรให้เกิดผลกระทบเชิงโครงสร้าง เช่น การเกิดโรค และภัยพิบัติธรรมชาติ ภาครัฐประสบปัญหาการปกป้องและคุ้มครองประชาชนหรือแสดงให้เห็นว่าขาดศักยภาพหรือความตั้งใจ โดยแรงกดดันและการวัดในประเด็นนี้เกี่ยวข้องกับ

(1)    ภัยพิบัติทางธรรมชาติ

(2)    โรคระบาด

(3)    สภาพแวดล้อม

(4)    มลภาวะ

(5)    ภาวะขาดแคลนอาหาร

(6)    ขาดสารอาหาร

(7)    ขาดแคลนน้ำ

(8)    การเติบโตของประชากร

(9)    อัตราประชากรวัยเจริญประชากรวัยเจริญพันธุ์

(10)อัตราการเสียชีวิต

2.Refugees and IDPs

เป็นแรงกดดันที่เกี่ยวกับการขับไล่ประชากรออกจากที่อยู่ หรือภัยคุกคามด้านความปลอดภัย

โดยแรงกดดันและการวัดในประเด็นนี้เกี่ยวข้องกับ

(1)    การขับไล่ออกจากที่อยู่

(2)    แคมป์ผู้อพยพ ลี้ภัย

(3)    โรคที่ทำให้ต้องหลบหนีออกจากพื้นที่

(4)    จำนวนผู้อพยพ ลี้ภัยออกจากประเทศต่อประชากร

(5)    ศักยภาพในการรองรับ

3.Uneven Economic Development

เมื่อเกิดประเด็นด้านจริยธรรม ความขัดแย้งทางศาสนา ความไม่เท่าเทียมในรายภูมิภาค รัฐบาลไม่สามารถสร้างความมั่นใจได้อย่างต่อเนื่องตามพันธะสัญญาที่ควรจะมีต่อสังคม

(1)    ค่าสัมประสิทธิ์ GINI

(2)    สัดส่วนของกลุ่มรายได้สูงสุดที่ไม่เกิน 10%

(3)    สัดส่วนของกลุ่มรายได้ต่ำสุดที่เกิน 10%

(4)    การกระจายตัวของบริการแก่ประชากรในเขตตัวเมือง-เขตชุมชน

(5)    ความสามารถในการเข้าถึงบริการที่ดีขึ้นกว่าเดิม

(6)    ประชากรที่อยู่อาศัยในย่านสลัม

4.Group Grievance

เป็นกรณีที่เกิดแรงกดดันและความไม่สงบระหว่างกลุ่มคน ความสามารถของรัฐในการทำให้เกิดความสงบเรียบร้อย

จะมีความสำคัญในการลดความหวาดกลัว และลดระดับของความรุนแรงที่ติดตามมา โดยแรงกดดันและการวัดในประเด็นนี้เกี่ยวข้องกับ

(1)     ความเห็นต่าง ความแตกแยก

(2)     ภาวะไร้อำนาจจัดการ

(3)     ความรุนแรงด้านศีลธรรม

(4)     ความรุนแรงในระดับกลุ่มคนต่างกลุ่ม

(5)     ความรุนแรงจากนิกายที่แตกต่างกัน

(6)     ความรุนแรงด้านศาสนา

5.Human Flight and Brain Drain

เป็นกรณีที่มีโอกาสน้อย การอพยพย้ายถิ่นของประชากร การสูญหายของทุนมนุษย์ คนที่มีทรัพยากร มักจะหนีออกไปก่อน หรือเมื่อเริ่มมีการขัดแย้งขึ้น

(1)  อัตราการอพยพย้ายถิ่นต่อประชากร

(2)  จำนวนทุนมนุษย์

(3)  การย้ายออกของทุนมนุษย์

(4)  ประชากรที่ผ่านระบบการศึกษา

6.Poverty and Economic Decline

ความยากจนและภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจกดดันต่อความสามารถของรัฐในการแก้ไข ทำให้เกิดความแตกต่างกันมากขึ้น ระหว่างกลุ่มคนที่ยากจน และไม่ยากจน

โดยแรงกดดันและการวัดประเด็นนี้เกี่ยวข้องกับ

(1)  การขาดดุลทางเศรษฐกิจ

(2)  สถานะหนี้สินภาครัฐ

(3)  ภาวการณ์ว่างงาน

(4)  การว่างงานของคนหนุ่มสาว

(5)  อำนาจซื้อของประชาชน

(6)  GDP ต่อหัวประชากร

(7)  อัตราการเติบโตของประชากร

(8)  อัตราเงินเฟ้อ

Political and Military Indicators

1.State Legitimacy

เป็นภาวะที่มีการคอรัปชั่นและขาดการมีตัวแทนจากประชาชนในรัฐบาลถือว่าเป็นการกำหนดว่าได้มีการดำเนินการไม่เป็นไปตามพันธะสัญญาต่อสังคมโดยตรงโดยแรงกดดันและการวัดในประเด็นนี้เกี่ยวข้องกับ

(1)     ปัญหาและประเด็นคอรัปชั่น

(2)     ประสิทธิผลการดำเนินงานของรัฐบาล

(3)     การมีส่วนร่วมด้านการเมือง

(4)     กระบวนการเลือกตั้ง

(5)     ระดับของการมีประชาธิปไตย

(6)     ภาคเศรษฐกิจที่ทำกิจกรรมผิดกฎหมาย

(7)     การค้ายาเสพติด

(8)     กลุ่มต่อต้านและเดินขบวนไม่เห็นด้วยกับรัฐ

(9)     การดิ้นรน แสวงหาอำนาจ

2.Public Services

เป็นสถานะด้านสุขภาพ การศึกษาและบริการสาธารณสุข ที่ควรเป็นบทบาทสำคัญของรัฐ

โดยแรงกดดันและการวัดในประเด็นนี้เกี่ยวข้องกับ

(1)  การพิทักษ์สันติราษฎร์

(2)  การเกิดอาชญากรรม

(3)  สถานะของการศึกษา

(4)  อัตราการรู้หนังสือ อ่านออกเขียนได้

(5)  การให้บริการน้ำและทำความสะอาด

(6)  โครงสร้างพื้นฐาน

(7)  คุณภาพของการดูแลสุขภาพ

(8)  การมีโทรศัพท์ใช้สื่อสาร

(9)  ความสามารถในการเข้าถึงอินเทอร์เน็ต

(10)  การให้บริการพลังงานที่เพียงพอและเสถียร

(11)  ถนนหนทางที่ใช้เดินทาง

3.Human Rights and Rule of Law

เป็นภาวการณ์ละเมิดสิทธิมนุษยชนหรือไม่สามารถคุ้มครองสิทธิมนุษยชน รัฐบาลล้มเหลวในการรับผอดชอบในด้านนี้

โดยแรงกดดันและการวัดในประเด็นนี้เกี่ยวข้องกับ

(1)  เสรีภาพของสื่อ

(2)  เสรีภาพของพลเรือน

(3)  เสรีภาพทางการเมือง

(4)  การค้ามนุษย์

(5)  การมีนักโทษทางการเมือง

(6)  การกักขัง ติดคุก

(7)  การคุมคาม กลั่นแกล้งด้วยความต่างทางศาสนา

(8)  การลงโทษด้วยการทรมาน

(9)  การลงโทษประหารชีวิต

4.Security Apparatus

อุปกรณ์รักษาความปลอดภัยควรมีเอกภาพเป็นหนึ่งเดียวกันในการบังคับใช้ทางกฎหมาย แต่พันธบัตรที่มีต่อสังคมยังคงอ่อนแอ

โดยแรงกดดันและการวัดในประเด็นนี้เกี่ยวกับ

(1)       ความขัดแย้งภายใน

(2)       การแพร่หลายของอาวุธปืน

(3)       การต่อต้าน การประท้วง

(4)       เหตุร้ายแรงจากความขัดแย้ง

(5)       การก่อรัฐประหาร

(6)       การก่อจลาจล

(7)       การต่อต้านแข็งข้อ

(8)       การวางระเบิด

(9)       การจับกุมทางการเมือง

5.Factionlized Elites

เมื่อผู้นำระดับท้องถิ่นหรือระดับชาติเข้าเกี่ยวข้องกับภาวะไม่มีทางออกและต้องเสี่ยงภัยถึงขั้นเสียชีวิตเพื่อผลประโยชน์ทางการเมือง

(1)       การต่อสู่เพื่อแย่งชิงอำนาจ

(2)       การเอาใจออกห่าง ไม่ยึดมั่นต่อกฎ

(3)       การเลือกตั้งที่ไม่บริสุทธิ์ ยุติธรรม

(4)       การแข่งขันที่รุนแรงทางการเมือง

6.External Intervention

เมื่อรัฐล้มเหลวในการแสดงบทบาทต่อนานาชาติหรือในเงื่อนไขที่จะปกป้องประเทศ

จนเกิดการแทรกแซงจากบุคคล-ภายนอกในการให้บริการหรือในการบิดเบือนกิจการภายในประเทศ

(1)       การรับความช่วยเหลือจากต่างประเทศ

(2)       การเข้ามาเกี่ยวข้องของหน่วยงานรักษาความสงบเรียบร้อย

(3)       การเข้าไปมีส่วนแทรกแซงของ UN

(4)       การเข้าบุกของกองกำลังต่างประเทศ

(5)       การถูกแซงชั่นจากนานาชาติ

(6)       การลดระดับความน่าเชื่อถือด้านเครดิต(Credit Rating)