ร่วมเรียนรู้ป่า (๑๑)
อุแม่เจ้า เต๊นท์และคนเยอะจัด ไม่คิดว่าจะเจอคนเยอะขนาดนี้ ที่นี่เขามีอะไรกัน ลงจากรถเห็นธารน้ำจึงพาตัวไปโต๋เต๋หลังสำรวจห้องสุขา มีคนจับกลุ่มเดินข้ามลำธารกลุ่มใหญ่เชียว แดดดีมาก มีสนาม ชิงช้าตรงลานดินว่างๆก่อนเดินลงไปลำธารยั่วใจให้หามุมภาพ จึงชวนกันเกเรไม่ตามพี่บู๊ดไปห้องประชุมในทันที
มุมยั่วยวน ชวนถ่ายภาพด้วยกัน
เดินรวมพลกันไปถึงห้องประชุมก็เห็นหนุ่มคนหนึ่งนั่งแป้นแร้นทำโน่นทำนี่ หน้าตาอย่างนี้คุ้นๆ อ้าว อ.ศศิน เฉลิมลาภ คนดังเรื่องต้านเขื่อนแม่วงศ์นี่เอง ระหว่างคนทะยอยเข้ามานั่ง พี่บู๊ดก็ออกมาบอกว่าขอเริ่มรายการไปก่อนเพื่อบริหารเวลา นัด อ.สมิทธิ์ ตุงคะสมิธ วิศวกรที่ผันตัวเองมาทำงานด้านสังคมผิดที่ ติดต่อกันแล้วอาจารย์กำลังเดินทาง
คำว่าป่าสงวน สปก. ป่าไม้ อุทยานฯ นี่คุ้นหูมาก คุ้นจนคิดว่ารู้จักมันดีแล้ว มาเห็นสถานที่จริงที่นี่เข้า ถ้าไม่มีป้ายแสดง บอกเองไม่ได้เลยว่ากำลังอยู่ในป่าแบบไหน เรื่องป่าๆนี่มีเรื่องเยอะให้เรียนจริงๆ
มุมยั่วเย้าให้ป่ายปีน ลองกำลังขาคนเริ่มแก่
เคยเข้าใจว่าการรักษาป่าสงวน ดูแลป่าไม้ เป็นเรื่องของกรมป่าไม้ ส่วนอุทยานฯดูแลการท่องเที่ยวในเขตอุทยานแห่งชาติ ไม่เกี่ยวกับสัตว์ป่า และพันธุ์พืช รับฟังเรื่องราวในวันนี้รู้ตัวเลยว่า ยังไม่เข้าใจและมีเรื่องไม่รู้อีกมาก จึงขอแลกเปลี่ยนในส่วนที่พอฟังเข้าใจ
โชคดีที่มีโอกาสได้ยินเรื่องราวเกี่ยวกับป่า เขื่อน การจัดการของหน่วยราชการ การใช้วิชาการนำการจัดการหลากหลายรูปแบบ และสัมผัสกับภาวะผู้นำในตัวคนที่แตกต่าง ถือว่าเป็นเรื่องใหม่ๆที่ได้เรียนเป็นครั้งแรกแบบนี้
สวยอย่างนี้ จะเอาน้ำมาคลุมให้เห็นเพียงน้ำซะงั้น
ทึ่งกับความชัดเจนของอ.ศศินเมื่อตอบคำถามว่าต้องการผลอะไรที่ค้านการสร้างเขื่อน แม่วงศ์ คำตอบที่ฟังสร้างความเข้าใจต่อ"ความเป็นอ.ศศิน" มากขึ้น สัมผัสว่าอาจารย์เป็นบุรุษที่เป็นแบบอย่างของผู้รู้หน้าที่ รู้สิทธิที่ตนมีต่อการทำหน้าที่ จึงกำหนดขอบเขตของตนในการแสดงออกด้วยปรากฏการณ์เดินต้านเขื่อนด้วย ๒ เท้า
เมื่อจับคำเหล่านี้ได้ "สํญญาว่าจะรักษามรดกโลกไว้ ก็ทำตามสัญญา......สร้างเขื่อนที่แม่วงศ์เสียส่วนพื้นที่ราบลุ่มที่ต่ำที่สุดซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่สุดของป่า เทียบค่าความเสียหายแล้วไม่สามารถทดแทนได้ การสูญเสียพื้นที่ตรงที่ราบลุ่มเหมือนกับทำลายพื้นที่ดำรงชีวิตของสัตว์ป่า ย้ายไปสร้างเขื่อนที่เขาชนกัน ชาวบ้านที่ตั้งบ้านเรือนอยู่แถบนั้นก็เดือดร้อน ผมไม่ต้องการให้ชาวบ้านเดือดร้อน ผมต้องการหาทางเลือกอื่นในการจัดการน้ำให้เกิดความเพียงพอ ซึ่งมีทางเลือกหลายอย่าง" ก็ยิ่งเข้าใจว่าเหตุใดจึงมีเพียงพฤติกรรมเดินที่อาจารย์แสดงออก
รับฟังก่อนแบ่งปัน แลกเปลี่ยน
อ.สมิทธิ์ มาถึงพร้อมชายหนุ่มคนหนึ่ง อาจารย์เล่าเรื่องโอกาสเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร วิธีทำงานของหน่วยราชการ วิธีทำประชามติเพื่อนำไปประกอบการตัดสินใจสร้างเขื่อนแม่วงศ์ การรับรู้ของชาวบ้านในพื้นที่ การสำเหนียกผลกระทบจากการเสียป่าของชาวบ้าน และอื่นๆ อาจารย์เป็นผู้ริเริ่มโพสต์รณรงค์ค้านการสร้างเขื่อนแม่วงศ์บนโลกไซเบอร์ ผ่าน change.org โพสต์นี้มีผู้สนับสนุนมากที่สุดในเอเซีย
ชายหนุ่มที่มาด้วยชื่อ ผัดไท รักษาป่า เป็นชาวบ้านที่สำเหนียกถึงคุณค่าของป่า จนเกิดความหวงแหนป่า เขาขยับตัวมาอยู่แถวหน้าด้วยการเดินหน้าปฏิบัติการกระตุ้นจิตใจหวงแหนรักป่า ของชาวบ้านแม่วงศ์ เขาเข้าไปในหมู่บ้านและเจอประสบการณ์ที่มีพัฒนาการตามลำดับ เริ่มจากไม่มีใครคุยด้วย จนมีคนแอบคุยด้วย มาจนวันนี้กล้าคุยด้วยแบบเปิดใจว่า วันนี้รู้สึกกลัว เพราะไม่รู้ว่ากำลังสู้อยู่กับอะไร
ผู้มาเล่าสู่กันฟัง
น้องเม้ง(อาจารย์สมพร ช่วยอารีย์)มีข้อมูลไปแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับสมมติภาพน้ำไหลกับการแก้ปัญหาน้ำท่วมโดยสร้างเขื่อนแม่วงศ์ด้วย ภาพจำลองที่น้องเม้งฉาย บนจอ ช่วยให้เห็นบริบทของอุทยานแห่งชาติแม่วงศ์ ป่าผืนใหญ่ซึ่งวางตัวอยู่บนจังหวัด ๒ จังหวัดกับการเปลี่ยนแปลงเส้นทางน้ำเมื่อเกิดเขื่อนง่ายดี
ตัวอย่างภาพจำลองเส้นทางน้ำไหลเมื่อฝนมาก
พ่อครู บาสุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์ ปราชญ์อาวุโสร่วมให้ข้อคิดว่า "สิ่งที่ชาวบ้านกำลังสู้อยู่คือกิเลส ทุกๆเรื่องที่เสียงค้านป้อนข้อมูลมีการรับรู้ สังคมนี้ผิดปกติ การสู้ในสังคมผิดปกติ ใช้วิธีปกติไม่สำเร็จ ต้องใช้วิธีที่ไม่ปกติสู้"
๘ ธันวาคม ๒๕๕๖
หมายเหตุ
- กรมป่าไม้ ทำงานอนุรักษ์ สงวน คุ้มครอง ฟื้นฟู ดูแลรักษา ส่งเสริม ทำนุบำรุงป่า และการดำเนินการเกี่ยวกับการป่าไม้ การทำไม้ การเก็บหาของป่า การใช้ประโยชน์ในที่ดินป่าไม้ และการอื่นเกี่ยวกับป่าและอุตสาหกรรมป่าไม้
- กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ทำงานอนุรักษ์ สงวน คุ้มครอง ฟื้นฟู ดูแลรักษา ส่งเสริมและทำนุบำรุงทรัพยากรป่าไม้ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช การจัดให้ใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน
- ภารกิจควบคุมป้องกันพื้นที่ป่าอนุรักษ์ที่มีอยู่เดิมและฟื้นฟูป่าเสื่อมโทรมให้กลับสมบูรณ์เป็นของกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช
ความเห็น (4)
ในชั้นเรียน หรือเวทีอื่นๆ ผมชอบถามนิสิตว่าเดือนกันยายน มีวันสำคัญอะไรบ้าง
เกือบทั้ง 100 บอกว่า 11 กันยายน วันที่เครื่องบิน-ชนตึก
แต่แทบไม่มีใครรู้ จดจำว่า 1 กันยายน...เกี่ยวข้องกับสืบฯ หรือการอนุรักษ์ป่าฯ ....เลยก็ว่าได้
ขอบพระคุณครับ
Down with this stupid ...การตัดสินใจสร้างเขื่อนแม่วงศ์...!
Let use choose Nature over Culture (of corruption).
อ.แผ่นดิน ค่ะ คนสมัยนี้รู้เรื่องคนอื่นมากกว่าเรื่องตัวเองเป็นส่วนใหญ่ ทำไงดีค่ะ