นายผัดไท

ท่านอาจารย์ ดร.สมิทธิ์ ตุงคะสมิต แห่งวิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต วิทยากรในงานเฮฮาศาสตร์ ครั้งที่ 10 แนะนำตัวคนที่มาด้วยก่อนที่ท่านจะให้ข้อมูลต่อไปว่า ขอแนะนำชาวบ้านในพื้นที่ที่เป็นผู้นำในการคัดค้านการสร้างเขื่อนแม่วงก์ เขาชื่อ นายผัดไท รักษ์ป่า

คนในห้องประชุม อช.แม่วงก์มากกว่า 50 คนคงจะแปลกๆหูที่ได้ยินชื่อคนคนนี้ที่ชื่อ นายผัดไท เมื่อได้ยิน ผัดไทกล่าวถึงแนวคิดแน่วแน่ในการก้าวมาคัดค้านการก่อสร้างเขื่อนแม่วงก์เพราะเกิดสำนึกขึ้นมาเพราะ ผัดไทเห็น อ.ศศิน เดินเท้านับร้อยๆกิโลเมตรเพื่อประกาศให้สาธารณะชนทราบเรื่องราวมีกลุ่มคนที่ไม่เห็นด้วยและต้องการคัดค้านการสร้างเขื่อนแม่วงก์ มีคนมากมายเข้าร่วม สนับสนุน และมีคนคัดค้านมากมายใน Social Media โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ดร.สมิทธิ์ กล่าวว่า ใน Change.org ที่รณรงค์คัดค้านการก่อสร้างเขื่อนแม่วงก์โดยให้ลงชื่อนั้น ทราบว่าเป็นปรากฏการณ์ทางสังคมในโลก Cyber ที่ใหญ่ที่สุดไปแล้ว

ผัดไทกล่าวว่า ...“ผมเป็นคนในพื้นที่ตรงนี้ ทำไมเราไม่ลุกขึ้นมาคัดค้าน ทำไม อ.ศศิน อ.สมิทธิ์ และท่านอื่นๆ เป็นคนที่อื่นยังก้าวเข้ามาคัดค้านเรื่องนี้ ผมเป็นคนที่นี่ ผมต้องตัดสินใจก้าวมาทำหน้าที่นี้ครับ”....

คำกล่าวนี้สะท้อนอะไรมากมาย แม้จะรู้จักผัดไทเพียงผิวเผิน แต่ก็อยากจะเขียนถึงเขา

ตลอดระยะเวลาที่ผมทำงานในชนบทนั้น งานที่ยากคือการสร้างสำนึกคน เปลี่ยนคน กระบวนการฝึกอบรมทั่วไปนั้นเป็นเพียงการสร้างความรู้ เราเคยทำกระบวนการ Conscientization ที่เน้นการสร้างสำนึก ซึ่งได้ผลระดับหนึ่ง แต่หากไม่มีกิจกรรมรองรับ หรือไม่มีกระบวนการประคองการปรับตัวแล้ว ยากมากๆที่จะได้คนที่มีสำนึกอย่างที่ตั้งวัตถุประสงค์ไว้ตามหลักการ แต่ก็มีเหมือนกันที่ เกือบไม่ต้องทำอะไรมากนัก ชาวบ้านผู้นั้นก็เปลี่ยนไปเอง มีสำนึกตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ขึ้นมาโดยกระบวนการเป็นเพียงเปิดหน้าต่างความจริงให้เขาเท่านั้น แต่จำนวนของคนประเภทนี้มีน้อยมากๆ โดยเฉพาะชาวบ้านที่อยู่ในเงื่อนไขต้องดิ้นรนเพื่อการยังชีพตามวิถีชีวิตที่มีภารกิจตลอดเวลาโดยไม่มีกำหนดการตามระบบการทำงานในเมืองที่เป็นองค์กร

ผมมีโอกาสสั้นๆสอบถามที่อยู่บ้านของผัดไท เขายิ้มแล้วไม่บอก สักครู่เขาเล่าว่า ผมเป็นฝ่ายคัดค้านต่อต้านการสร้างเขื่อนแม่วงก์นั้น ในหมู่บ้านที่ผมอยู่นั้นเขาต้องการเขื่อนกันทั้งนั้น ผมจึงไม่กล้าแสดงตัวตน แม้แต่แม่เขาเอง ผัดไทบอกว่า ผมรู้ตัวว่าแม้จะไม่แสดงตัวในชุมชนของผมแต่เขาก็รู้เพราะผมไปแสดงตัวที่อื่น ซึ่งไม่ใช้เรื่องยากอะไรที่ข่าวสารเหล่านี้จะไม่กระจายไปในชนบทอย่างแถบนี้ เมื่อผมคัดค้านมากขึ้น ผมก็โดนหมายหัวในการจะทำอันตราย นี่เองที่ผมต้องระมัดระวังตัวมาก

ผัดไทเล่าว่า มีอาชีพเป็นพ่อค้าเร่ ไปขายสินค้าที่โน่นที่นี่ จึงเป็นโอกาสที่ผมจะบอกแม่ที่บ้านว่าผมไปขายสินค้าที่ต่างจังหวัด เพื่อให้แม่สบายใจ แต่จริงๆผมวนเวียนอยู่ในพื้นที่ตรงนี้ เพื่อจะดูความเคลื่อนไหวของฝ่ายสนับสนุนการก่อสร้าง แล้วก็แว๊ปไปขายสินค้าตามอาชีพเพื่อหารายได้

อยากจะถามไถ่เรื่องต่างๆจากผัดไทมากมาย แต่ยังไม่มีโอกาส เอาไว้ลงมาทำงานตามหน้าที่จะนัดหมายคุยกับผัดไทเต็มๆให้ทราบรายละเอียดต่างๆมากกว่านี้ เชื่อว่าทุกท่านที่ได้ฟังผัดไทพูด อธิบาย และแสดงความประสงค์การคัดค้านการก่อสร้างเขื่อนแม่วงก์ก็คงชื่นชมมากๆ ที่เด็กหนุ่มในท้องถิ่นนี้ได้ทำหน้าที่นี้อย่างจริงจัง กระฉับกระเฉง และพร้อมที่จะอธิบายสิ่งที่เขาคิด สิ่งที่เขาคัดค้าน และข้อคิดข้อเสนอแนะทางออกต่างๆในเรื่องนี้ ที่คนจำนวนหนึ่งไม่รับฟังเขา แต่ก็มีคนอีกจำนวนหนึ่งรับฟังเขาและสนับสนุนการทำงานของเขา

ผู้บันทึกคิดไปไกลว่า คนอย่างผัดไทนั้น ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นกับพื้นที่ จิตสำนึกผัดไทนั้นไม่ได้นิ่งดูดาย เขาพร้อมจะทำหน้าที่ประชาชนคนรักษ์ถิ่น ผมนั้นเชิดชูหัวใจผัดไทจริงๆ..

 

[โอ๋-อโณ]

น่าสนับสนุนคุณผัดไทให้ได้แสดงออกในพื้นที่อย่างจริงจังนะคะ คนพื้นที่เองถ้าสามารถชี้แจงให้คนกันเองรับรู้น่าจะเป็นพลังที่ยิ่งใหญ่ แต่นึกถึงการต่อสู้กับผลประโยชน์และคนนอกที่ใช้ความไม่รู้ของคนพื้นที่ให้เป็นประโยชน์ก็น่าเป็นห่วงนะคะ ขอเอาใจช่วยและชื่นชมคุณผัดไทมาด้วยคนค่ะ
ขอบคุณพี่มากๆสำหรับเรื่องราวดีๆที่มีมาฝากค่ะ

[บางทราย]

ใช่แล้วครับคุณโอ๋ ยากมากที่จะพบคนท้องถิ่นลุกขึ้นมาสู้แบบนี้ อย่างไรก็ตามผมยังไม่มีโอกาสคุยลึกๆส่วนตัว แต่คงมีโอกาสครับ แล้วจะเอาประสบการณ์นั้นมาคุยสู่กันครับคุณโอ๋ ขอบคุณครับ

[ขจิต ฝอยทอง]

ชอบการต่อสู้ของคนในชุมชน

ซึ่งเป็นผลต่อคนในประเทศด้วย

ชื่นชมคุณผัดไท

ขอบคุณพี่บางทรายที่เขียนให้อ่าน

พี่บางทรายสบายดีนะครับ

[บางทราย]

ขอบคุณครับ อ.ขจิต
หาคนอย่างผัดไทยากมากครับ ที่เป็นคนท้องถิ่นแล้วลุกขึ้นมาทำในสิ่งที่เสี่ยงต่ออันตรายแก่เขาเช่นนี้

พี่สบายดีครับ อ.ขจิต ก็สนุกกับงานนะครับ