เพื่อนๆ คงเคยได้ยินชื่อเรือต่างๆ มาบ้างนะคะ เช่น เรือหางยาว เรือบด เรือสำปั้น เรือมาด หรือเรือกอและ เป็นต้นค่ะ แล้วมีเพื่อนๆ ท่านไหนเคยได้ยินชื่อ เรือมะเขือยำ บ้างคะ วันนี้พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ชุมพร จะเล่าให้เพื่อนๆ ฟังค่ะว่า เรื่อมะเขือยำ มีความเป็นมาอย่างไร และเกี่ยวข้องกับจังหวัดชุมพร อย่างไร
เรือมะเขือยำนี้ มีที่มาน่าสนใจที่เดียวค่ะ ตามประวัติเล่าว่า เป็นเรือยาวที่มีอายุกว่าร้อยปี ตัวเรือด้วยไม้ตะเคียน พบลอยน้ำมา ได้มีผู้พยายามเรือนี้ขึ้นบกเพื่อนำไปถวายหลวงพ่อเพชรและหลวงพ่อจ่าง วัดดอนชัย แต่ไม่สามารถนำขึ้นมาได้ จึงมีผู้ทำการเซ่นไหว้ด้วยมะเขือยำ จึงสามารถนำเรือขึ้นบกได้ เรือนี้จึงได้ชื่อว่า เรือมะเขือยำ ตามของที่นำมาเซ่นไหว้ตั้งแต่นั้นมาค่ะ
เรือมะเขือยำ เป็นเรือยาวที่ใช้สำหรับแข่งขัน ชนิด ๒๘ ฝีพาย โดยปรากฏในจดหมายเหตุประพาสต้นสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ.๒๔๓๒ ระบุถึงเรือมะเขือยำ สังกัดวัดดอนชัย ซึ่งเป็นเรือยาวใช้ในการแข่งขัน เป็นเรือลำหนึ่งในขบวนเรือรับเสด็จที่ตำบลบางขันเงิน อำเภอหลังสวน เมื่อวันที่ ๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๓๒ (ร.ศ.๑๐๘)เรือนี้ได้นำเสด็จเรือกลไฟพระที่นั่งทอนิครอฟต์จากปากอ่าวไทยไปตามลำน้ำหลังสวน และเสด็จประทับพลับพลาตำบลบางขันเงิน
นอกจากนี้ยังใช้เป็นเรือแข่งขันในงานประเพณีแข่งเรือ ช่วงหลังเทศกาลออกพรรษา ช่วงแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ อีกด้วย จึงถือได้ว่า เรือมะเขือยำ เป็นเรือที่มีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์เมืองหลังสวนมากที่เดียวค่ะ
ปัจจุบันเรือมะเขือยำไม่ได้ใช้แข่งขันอีกต่อไปแล้วค่ะ แต่ยังใช้เป็นเรือเกียรติยศนำหน้าขบวนแห่ในพิธีเปิดการแข่งขันงานประเพณีแข่งเรือขึ้นโขนชิงธงที่อำเภอหลังสวน โดยก่อนถึงกำหนดงานเทศกาลดังกล่าว ทางวัดดอนชัยจะให้ช่างทำการตกแต่งทาสีเรือใหม่เป็นประจำทุกปี และปัจจุบันเรือมะเขือยำเก็บรักษาอยู่ทึ่วัดดอนชัย ตำบลพ้อแดง อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร ค่ะ
เพื่อนๆ ท่านไหนที่มีโอกาสมาเที่ยวในอำเภอหลังสวน อย่าลืมแวะมาชม เรือมะเขือยำ นะคะ
เอกสารอ้างอ้ง
- วิสันธนี โพธิสุนทร. พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ชุมพร. กรุงเทพฯ : บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนพับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), ๒๕๔๒.
อยากจะให้เล่าประวัติที่มาของชื่อจังหวัดชุมพรและอำเภอต่างๆในจังหวัดชุมพรค่ะ