สอนทักษะชีวิต..ครูต้องจัดระเบียบวิธีคิดด้วย
อันที่จริง ต้องพูดว่า..ครูต้องจัดระเบียบชีวิตด้วย ถึงจะถูกที่สุด เพราะในปัจจุบันสายป่านที่จะนำพาเด็กสักคนไปสู่อนาคตที่งดงามสูงส่งดังนิยาย เห็นจะยาก ก็คงจะเป็นไปได้สำหรับเด็กที่อยู่ในครอบครัวดีมีฐานะ มีการวางรากฐานที่ดีให้กับลูก จึงมีทางเดินที่จะให้ลูกหลานได้ไปต่อ
จึงพูดกันว่า การศึกษาไทย เหมือนคอขวด เรียนรู้มากมาย แล้วไปกองรวมอยู่ในจุดหนึ่ง อย่างไร้ความหมาย รวมถึงแพ้คัดออก ดังนั้นควรต้องปรับกระบวนทัศน์ในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานเสียใหม่
ปฏิเสธไม่ได้เลย ในเรื่อง "คุณธรรมนำความรู้" มิฉะนั้นแล้ว เศษสวะก็จะลอยมาติดหน้าบ้านเรา เป็นปัญหาของทุกคน และทั้งชุมชนสังคม ทางที่ดี ต้องบริหารจัดการผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ทักษะชีวิต ที่บูรณาการทั้ง คุณธรรม ได้ทั้งความรู้
ครูหลายคนปฏิเสธ เรื่องราวเหล่านี้ ว่าไม่บังควรปลูกฝังตั้งแต่ยังเยาว์ แต่ควรรู้ไว้เลยว่า เมื่อถึงมัธยมก็สายเสียแล้ว เพราะไม้แก่ดัดยาก จึงไม่แปลกที่เราจะเห็นวัยรุ่นไทยไม่รักงานเกษตร ไม่รักที่ทำกิน ไม่สำนึกในความเหนื่อยยากของพ่อแม่ ไม่แสวงหาความรู้เพิ่มเติม แต่จะใช้เวลาหมดไปกับเรื่องไร้สาระ ไม่เชื่อฟังผู้ใหญ่ แต่เอาแต่ใจแบบหน้าด้านๆ รู้ทุกเรื่องที่ไม่ทำให้ชีวิตดีขึ้น แต่ไม่เคยรู้จักตนเองเลย ว่าชีวิตจะไปในทิศทางใด
แต่ก็มีครูประถมฯมากมาย ที่ตระหนักและเข้าถึง พัฒนาทักษะชีวิตให้นักเรียน ผ่านกระบวนการกลุ่ม ให้เด็กมีทักษะทางสังคม จัดเวทีให้เด็กกล้าแสดงออก และจัดบรรยากาศให้โรงเรียนเหมือนบ้าน เพื่อจำลองเหตุการณ์ ให้เด็กสำนึกรักครอบครัวและบ้านเกิด จัดการเรียนรู้ด้วยการลงมือปฏิบัติจริง โดยเน้นกระบวนการ มากกว่าผลของงาน เพื่อฝึกความอดทนอดกลั้น และแก้ปัญหาเป็น ทั้งในเรื่องของการเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ งานค้าขาย สหกรณ์ งานประดิษฐ์ การละเล่น และการออม
บางทีก็ขำๆครูไทยใจนักสู้..รณรงค์ส่งเสริมการออมให้กับเด็ก แต่ครูเองหนี้สินเพียบ กู้ทุกอย่างที่ขวางหน้า ตั้งแต่สากกะเบือยันเรือรบ ไม่กู้แต่กับระเบิด ก็เป็นเรื่องปกติทั่วไป ตราบใดที่สหกรณ์ครูยังทำธุรกิจได้อย่างรุ่งเรือง ...เช่นเดียวกัน โรงเรียนตั้งกฎกติกา ที่จะไม่ให้เด็กมาสาย แต่ทำไมครูและผู้บริหาร ก็ยังเห็นมาสายกันได้ทุกวัน
ผมจึงมีแนวคิดว่า ตราบใดที่ครูยังจัดระเบียบชีวิตไม่ได้..จัดระเบียบวิธีคิดไม่เป็น อย่าหาญกล้าไปสอนทักษะชีวิตให้กับเด็กอย่างเด็ดขาด เด็กจะจำรูปแบบและวิธีการผิดๆไป
อย่างเช่นการสอนพายเรือ..ใครว่า ไม่ใช่ทักษะชีวิตก็ช่างเถอะ..แต่ผมมั่นใจเต็มร้อย ภาคเรียนที่แล้ว ฝนตกบ่อย เรือ "ฝอยทอง"ไม่ค่อยได้ทำงาน มาเทอมนี้ ผมตั้งใจและเอาจริง..กะว่าครั้งเดียวเด็กต้องผ่านและพายเรือเป็น โดยใช้"การคิด" จากประสบการณ์และความน่าจะเป็น ตลอดจนกระบวนการสอนที่เหมาะสม คือให้ง่ายและพูดให้เด็กรู้เรื่อง โดยลำดับเป็นขั้นเป็นตอน ตั้งแต่ยกเรือลงน้ำ แต่งตัวด้วยเสื้อร่มชูชีพ เรียนรู้ไม้พายและการจับ ให้พายบนบกเป็นกลุ่มและทีละคน
เด็กป.๖ รวม ๔ คน พายเรือไม่เป็นเลย อีกทั้งกลัวเรือแต่ไม่กลัวน้ำ อยากพายเรือแต่ไม่มีทักษะ ทำได้เพียงการพายเป็นวงกลมเท่านั้น
ผมสอนบนบก ๑ ชั่วโมง ให้พายอยู่อย่างนั้น ปากก็ให้ท่องว่า "จ้วง ชิด งัด คัดท้าย ตามองตรง" ...ทุกครั้งที่ทำท่าพาย ให้ท่องไว้ ทำให้เป็นจังหวะ ทีละขั้น จนเด็กชิน(ชาด้วยมั้ง)เหมือนเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตร่างกาย ว่าเวลาพาย ให้ทำแบบนี้
ถึงเวลาทดสอบ.. ให้เด็กพายทีละคน..คณะครูและน้องๆนักเรียนตะลึง ผอ.ทำได้ไงเนี่ย นักเรียนทุกคน พายได้ไกล ไปตรงๆ และพายกลับมาถึงฝั่งได้
ถึงแม้จะยกไม้พายไปซ้ายทีขวาที แต่ก็มีลูกงัด คัดท้าย แสดงให้เห็นว่าการเรียนรู้ได้เป็นส่วนหนึ่งของเขา และเขาก็นำมันไปใช้แก้ปัญหาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว..ทักษะชีวิตมันก็อยู่ตรงนี้แหละครับ
ชบันต์ เพชรศรีจันทร์
๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๖
ความเห็น (13)
ผอ ครับ สอนพายเรือเหมือนตอนผมแข่งพายเรือยาวเลยครับ
เห้นภาพแล้วน่าสนุกมาก
วันนี้ฝากหนังสือและถั่วพู ไป
ผมเชื่อมั่นว่า ผอ เขียนหนังสือได้แน่ๆเลยครับ
โรงเรียนผอ เป็นโรงเรียนแรกๆที่สอนทักษะชีวิตเรื่องการพายเรือ สุดยอดมากๆครับ
ขอบคุณครับ
น่ารักกันจริงๆ ค่ะ โรงเรียนนี้
ขอแซวนิดหนึง .......ท่าน ผอ.ร้อนหรือเปล่าค่ะ ใส่สูทสอนพายเรือน่ะค่ะ ...
ชื่อเรือ คุ้นนะครับ ผอ.
เรื่อที่น้อง ดร.ขจิตท่านบริจาคไปใช่ไหมเอ่ย...ติ๊กต๊อก ๆๆๆๆ
ชื่อเรือเท่ห์จังค่ะ....เด็กๆ เน้นความปลอดภัยกันอย่างเต็มที่
-สวัสดีครับ
-ทักษะการพายเรือ...
-สุดยอดมาก ๆครับ ผอ..
-ขอบคุณครับ..
สวัสดีค่ะท่านผอ.
- ผู้บริหารเก่งขนาดนี้ รับรองว่า หัวกระไดไม่แห้ง รอรับคณะศึกษาดูงานได้เลยค่ะ
- ขอให้ความดีทั้งหลายที่ท่านทำไว้ ส่งผลดีมายังท่านและบุคคลในครอบครัวด้วยนะคะ
- มีความสุขมากๆค่ะ
มาร่วมให้กำลังใจ เด็กๆ ให้ ใช้ "ฝีพาย" กำหนด ทิศทางของเรือ ได้สมเป้าหมาย ทุกคน นะคะ
อะ อะ ประเมินแล้ว นักเรียน สอบได้คะแนนเต็ม 100 หมดทุกคนเลย ยกเว้น ผอ.สอบตก เพราะ ....แต่งตัวหล่อ..อยู่คนเดียว ไม่เห็น จับไม้พาย และลงไปพายเรือให้ดูเลย (เตรียมตัวสอบซ่อมได้เล๊ย)
- สวัสดีครับ ผอ.
- มีสอนพายเรืออีกด้วย
- น่ารักจังเลยครับ
เด็กซ้อมพายเรือ...แต่..ครู...หลับหรือเปล่าเนี่ยะ...?
เยี่ยมเลยค่ะ
เป็นวีธีการที่ดี และเยี่ยมมากๆเลยค่ะ แค่อ่านยังสนุกและอยากลองด้วยเลย เด็กๆโชคดีค่ะ ที่มีครูเป็นตัวอย่างที่ดี