585. โค้ชเปลี่ยนชีวิต
คนเราไม่ได้เติบโตมาโดยไม่เคยได้รับอะไรดีๆ จากใครมาก่อน ผมเชื่อว่าอย่างนั้น ผมเองค้นพบทางเดินดีๆ ในชีวิตด้วยว่าได้รับการชี้แนะจากคนดีๆ รอบตัว เอาเป็นว่าถ้ามองตามทฤษฎี Coaching (โค้ชชิ่ง) ... ผมถูกโค้ช มาด้วยคนดีๆ ครับ
เรื่องแรกก็คือ ..
ในสมัยสิบปีก่อน ก่อนที่ผมจะทำ AI ผมเอง ชอบเรื่องความคิดสร้างสรรค์มากๆ.. มากสุดๆ ชนิดทำวิจัย เกาะติดกับเรื่องนี้ ตอนนั้นยังไม่ทำปริญญาเอกก็คิดว่าจะทำเรื่องนี้เป็นในระดับปริญญาเอก.. ด้วยผมเองเข้าไปมีส่วนในแวดวงงานวิจัยของมหาวิทยาลัย หลายวงตั้งแต่ผ้าไหม ข้าวหอมมะลิ ยังการวางผังเมืองใหม่... ในทุกวงที่เข้าไปผมกระตือรือร้นที่จะเสนอไอเดีย เสนอแหลกครับ เพราะนั่นคือความคิดสร้างสรรค์... วงไหนวงนั้นภิญโญไม่พลาด... และแล้วในวันหนึ่ง ก็มีอาจารย์ผู้ใหญ่ท่านหนึ่ง เดินมาเจอกัน ท่านเลยขอคุยกับผม.. “...ภิญโญ.. คุณคิดว่าคุณเก่งมากเหรอ.. ตกลงความเชี่ยวชาญของคุณคืออะไรกันแน่ การที่คุณไปทุกวง เสนอทุกอย่าง ดูเหมือนดีนะ.. แต่จริงๆ ไม่ได้ทำอะไรให้มันดีขึ้น คนไม่เชื่อคุณหรอก เพราะคุณดูไม่ได้เชี่ยวชาญจริงๆ คนไม่ได้ฟังคุณนะ”... เหมือนสายฟ้าฟาด.. แต่ผมก็เริ่มรู้สึกว่ามันเป็นอย่างนั้นจริงๆ ผมเริ่มพูดระมัดระวังมากขึ้น และก็เริ่มจับทางว่าผมต้องการเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านไหน.. ที่สุดผมมาจับ AI และได้ผลครับ.. ตอนนี้กลับไปในวงไหน..ก็จะมีคนถาม.. “อาจารย์ครับ ในเรื่องการท่องเที่ยวนี่ ถ้าในมุมมองของ AI หรือในทางเชิง Positive นี่เขาทำกันยังไงครับ...”... ครับบรรยากาศ ความน่าเชื่อถือมันดีกว่าเดิม ผมกลายเป็นผู้เชี่ยวชาญใน AI ที่ว่าสามารถนำเสนอแนวทางที่เป็นทางเลือกให้กับแวดวงใดก็ได้ อย่างหนักแน่น น่าเชื่อถือ แถมในหลายวง ผมก็มีบทบาทขึ้นมาจริงๆ สามารถทำงานร่วมกับคนอื่นได้ดี และมีความหมายกว่า.. ผมเป็นหนี้อาจารย์ผู้ใหญ่ท่านนั้นจริงๆ ครับ ชีวิตผมเปลี่ยนไปตลอดกาล พฤติกรรมเปลี่ยน..
ถ้ามองจากวิชาการด้าน Coaching ผ่าน Heron Model ผมกำลังถูกโค้ชด้วยวิธีการ Confronting คือเผชิญหน้า ตั้งคำถามท้าทาย ซึ่งถือเป็นการดึงโค้ชชี่จากการติดหล่มบางอย่าง สามารถพลิกกลับพฤติกรรมไปในทางบวกมากขึ้นได้ครับ..
เรื่องที่สอง ผมอยากยกอีกตัวอย่างหนึ่งคือ.. ที่ผมเก่งขึ้น.. ดีขึ้น คือครั้งหนึ่งสมัยทำปริญญาเอก ผมได้ที่ปรึกษาเป็นอาจารย์ริต้า อโลนี่ ท่านเป็นคนยิวที่เก่งมากๆ.. ผมก็บรรเจิดสุดๆ..ทำไปเรื่อยๆ.. มีวันหนึ่งอาจารย์ทักมา... “คุณดูหลงทางนะ..ลองไปอ่านหนังสือเรื่อง Action Research ของ Stinger ดูสิ.. เชื่อว่าเล่มนี้จะช่วยคุณได้.” ผมกลับไปอ่านก็เจอว่าผมพลาดตรงไหนจริงๆ ที่สุดก็จับทางได้ ผมกลับมาทำวิจัยแบบมีทิศทางมากขึ้น ที่สุดก็เรียนจบตรงเวลา.. วันนั้นถ้าอาจารย์ไม่แนะนำให้ไปดูหนังสือเล่มนี้ ผมว่าผมคงหลุดโลกไปไกล และอาจจบช้าหรือไม่จบเลยก็ได้..
นี่ครับในมุมมองของ Heron... ผมเองมีทักษะการทำงานแบบดีขึ้น เพราะอาจารย์ผม “สั่งให้ทำ” ภาษาอังกฤษเรียกว่า Prescribing.. ใช้การกำหนดให้ทำไปเลย..คล้ายๆหมอสั่งให้เรากินยา นี่เป็นการโค้ชแบบหนึ่ง ที่ใช้ในกรณีที่ลูกค้า หรือนักเรียน (โค้ชชี่) หลงทางครับ..
วันนี้ผมยกตัวอย่างการโค้ชสองแบบ ที่ทำให้ผมค้นพบตัวเอง โดยแบบแรกเป็นแบบ Confronting คือทำให้เปลี่ยนพฤติกรรม ตัวที่สองเป็นแบบ Prescribing คือสั่งยาไปเลย.. นี่ทำให้ผมสร้างทักษะใหม่ๆ ขึ้นมาได้..
การโค้ชง่ายๆนี้สามารถเปลี่ยนพฤติกรรมและยกระดับความสามารถของคน จากหน้ามือเป็นหลังมือ เรียกว่าพริบตาเดียวเปลี่ยน.. จึงเป็นอะไรที่น่าสนใจมากๆ ครับ..
ในเรื่องการโค้ช ลองเริ่มต้นมองจาก Heron Model แล้วดึงประสบการณ์ของตนเอง ที่เคยเจอมาครับ เราจะค้นพบเรื่องดีๆ ที่เคยผ่านมาในชีวิตเรา วันนี้ผมเริ่มจากประสบการณ์การถูกโค้ชด้วยแนวคิด Confronting และ Prescribing ตอนต่อไปผมจะพูดถึง Cathartic (ปรับใจ), Catalytic (ให้คิดเอง), Informing (ให้ข้อมูลดีๆ), Supporting (ให้การสนับสนุน).. ก็จะเขียนมาเล่า จริงๆ แล้ว Heron เอาไปใช้การทำ OD Consulting หรือ Management consulting ในสถานการณ์ต่างๆ ได้มากมายครับ เป็นอะไรที่นำไปประยุกต์ใช้ได้หลายแนวครับ
เวลาทำจริงลองประเมินสถานการณ์ก่อน ถ้าหลงมากๆ อย่างผมตอนแรก คือประมาณหลงตัวเองหน่อย การเผชิญหน้าอาจเหมาะที่สุด.. ต่อมาประมาณหลงทางด้วยเพราะไม่รู้ ก็เอาเลย ขีดเส้นให้ทำไปเลย (Prescribing) นี่ก็เหมาะที่สุดในสถาณการณ์นี้
มีอีกสี่แนวทางง่ายๆ ที่ผมจะเขียนพร้อมยกตัวอย่างตามมาเร็วๆนี้ ครับ
และวันนี้เราจะเห็นว่า คนเราเพียงพริบตาเดียว การท้าทายดีๆ การใช้คำสั่งดีๆ สามารถเปลี่ยนเส้นทางคน หรือยกระดับขีดความสามารถของคนได้เลย.. น่าลองศึกษากันหน่อยนะครับ ผมว่าเป็นอะไรที่น่าสนใจมาก และจะคุ้มค่ามาก ที่ได้เรียนรู้และไปทำจริงครับ
วันนี้พอเท่านี้ เพียงเล่าให้ฟัง ลองเอาไปพิจารณาดูนะครับ
Reference:
Picture 1 was retreived Aug 18, 2013 from http://sbpsychiatric.com/services/coaching/
Picture 2 was retreived Aug 18, 2013 from http://www.tvfanatic.com/gallery/confronting-uncle-john/
For Heron six facilitation styles, see http://www.exponentialtraining.com/Downloads/Resources/Example%20Module%20-%20CMCE/page_11.htm
ความเห็น (4)
ขอบคุณ โคช ภิญโญ(คนดีๆ) อีกท่านของชาดา ค่ะ
ขอบคุณมากค่ะอาจารย์
ขอบคุณที่ให้โอกาสดีดีในพื้นที่การเรียนรู้เสมอมา ตรงใจมากค่ะเพราะวันนี้ยังหาตัวตนของตัวเองอยู่เช่นกันค่ะ
รอติดตามเทคนิคอื่นๆอยู่นะคะ