เครื่องทรงพระแก้วมรกต
วันนี้มีโอกาสไปชมสถานที่สำคัญของเมืองไทยร่วมกับบุคคลอันเป็นที่รักอีก ๒ คน สถานที่ที่ว่าคือ วัดพระแก้ว ในพระบรมมหาราชวัง เริ่มต้นจากประตูทางเข้าที่เป็นเอกสิทธิเฉพาะคนไทยเท่านั้นที่ไม่ต้องจ่ายค่าผ่านประตู เมื่อเข้าไปแล้วพบว่า คนที่มาเยี่ยมชม มาชื่นชมความงดงามแห่งสถาปัตยกรรมของชาตินั้น ส่วนใหญ่จะเป็นชาวต่างชาติ จะมีคนไทยบ้างก็ไม่มาก...
สิ่งที่่่น่าเสียดายในวันนี้ก็คือ ปราสาทพระเทพบิดร ไม่เปิดให้คนได้ชม เปิดเพียงแค่อุโบสถที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตเท่านั้น ซึ่งกว่าจะได้เข้าไปกราบพระในพระอุโบสถ ต้องฝ่าฝูงชน เบียดเสียดกันเข้าไป
ผมได้รับคำถามหนึ่งคำถามที่ตอนตอบก็ใช้เพียงความคาดเดาตอบไป นั้นคือ ถามว่า องค์พระแก้วเปลี่ยนเครื่องทรงไปรึยัง ผมก็ตอบไปว่า ก็ต้องเปลี่ยนต้นฤดูฝนแหละ ซึ่งจริง ๆ แล้วไม่สามารถตอบได้อย่างชัดเจนว่า เป็นวันที่เท่าไรกันแน่ และเป็นที่มาของการค้นคว้าในบันทึกนี้
เครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร เป็นเครื่องทรง 3 ฤดู ของพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรหรือพระแก้วมรกต ซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของพุทธศาสนิกชน ประดิษฐานอยู่ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เครื่องทรงแรกเริ่มจัดสร้างขึ้นด้วยพระราชศรัทธาในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก และพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว แห่งพระบรมราชวงศ์จักรีวงศ์
ต่อมากรมธนารักษ์ผู้รับผิดชอบในการดูแลรักษาเครื่องทรงฯ ได้นำความขึ้นกราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตดำเนินการจัดสร้างเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร 3 ฤดู ชุดใหม่แทนเครื่องทรงชุดเดิม เพื่อถวายเป็นพุทธบูชาและเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในโรกาสดังกล่าว โดยเครื่องทรงชุดใหม่นี้เป็นชุดที่ใช้ในพระราชพิธีเปลี่ยนเครื่องทรงในปัจจุบัน
พระมหากษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์จะทรงประกอบพระราชพิธีเปลี่ยนเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรในวันเริ่มฤดูเป็นประจำทุกปี กรณีที่ทรงติดพระราชภารกิจอื่นไม่อาจเสด็จด้วยพระองค์เองได้ จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระบรมวงศานุวงศ์เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ สำหรับกำหนดเสด็จพระราชดำเนินในการพระราชพิธีเปลี่ยนเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร มีดังนี้
- ฤดูร้อน กำหนดวันแรม 1 ค่ำ เดือน 4 ราวเดือนมีนาคม
- ฤดูฝน กำหนดวันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 ราวเดือนกรกฎาคม
- ฤดูหนาว กำหนดวันแรม 1 ค่ำ เดือน 12 ราวเดือนพฤศจิกายน
องค์ประกอบของเครื่องทรงชุดปัจจุบัน
ที่มา : http://th.wikipedia.org/wiki/พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร
- ฤดูหนาว - ใช้อัญมณีในการจัดสร้างเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรฤดูหนาว ชุดใหม่ รวมทั้งหมด 15,868 เม็ด น้ำหนัก 2,863.44 กะรัต น้ำหนัก 572.68 กรัม น้ำหนักลงยา 27.69 กรัม น้ำหนักทองสุทธิ 5.579.50 กรัม รวมน้ำหนักเครื่องทรงพระพุทธมณีรัตนปฏิมากรฤดูหนาวชุดใหม่ 6,179.87 กรัม
- ฤดูร้อน - ใช้อัญมณีในการจัดสร้างเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรฤดูร้อน ชุดใหม่ รวมทั้งหมด 6,297 เม็ด น้ำหนัก 2,132.81 กะรัต น้ำหนัก 426.56 กรัม น้ำหนักลงยา 166.24 กรัม น้ำหนักทองสุทธิ 7.145.00 กรัม รวมน้ำหนัก 7,737.80 กรัม
- ฤดูฝน - ใช้อัญมณีในการจัดสร้างเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรฤดูฝน ชุดใหม่ รวมทั้งหมด 15,388 เม็ด น้ำหนัก 694.98 กะรัต น้ำหนัก 139.00 กรัม น้ำหนักลงยา 153.54 กรัม น้ำหนักทองสุทธิ 7.913.84 กรัม รวมน้ำหนัก 8,206.38 กรัม
และผมก็ค้นคว้าเพิ่มเติมว่า ฤดูฝน ที่กำหนดวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ นั้น จริง ๆ แล้วก็คือวันเข้าพรรษา นี่เอง เพราะวันอาสาฬหบูชานั้น เป็นวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนแปด ถัดมาอีกวันก็จะเป็นวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ ซึ่งเป็นวันเข้าพรรษา ดังนั้น วันอังคารที่ ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๕๖ นี้ จะมีมีพระราชพิธีเปลี่ยนเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ที่วัดพระศรีรัตนศาสดารามครับ
ความเห็น (5)
-สวัสดีครับ
-กำลังคิดถึงเรื่องนี้อยู่พอดีเลยครับเพราะว่าติดตามชมพิธีผ่านทีวีทุกปี
-ดีจัง ยี่สิบสามนี้ จะได้ชมพิธีเปลี่ยนเครื่องทรงพระแก้วมรกต
-ขอบคุณสำหรับข้อมูลนะครับ
ให้กำลังใจไปก่อน แล้วจะย้อนกลับมาอ่าน
ขอบคุณมากครับสำหรับความรู้ที่ดีในวันพระ
เอาบุญมาฝากน้องโนบิตะด้วยจ้ะ
ขอบคุณพี่มะเดื่อครับ และขอบคุณทุกกำลังใจครับ