ความรู้มือสอง<๑๓> Critical thinking

critical thinking คือ การคิดวิเคราะห์, การคิดเชิงวิพากษ์, การคิดอย่างมีวิจารณญาณ

    ตอนอยู่เขาค้อได้ถามความหมายของ critical thinking กับท่านรองฯ หมอศิริเกษม ท่านบอกว่า ให้ไปหาคำตอบเองจาก Google มี 11 ข้อย่อยด้วยกัน

     อย่างแรกต้องไปค้นหาความหมายของคำว่า critical (คริท'ทิเคิล)เป็น adj  ในความหมายหนึ่งแปลว่า เกี่ยวกับการวิจารณ์, เกี่ยวกับการวิเคราะห์ 

     critical thinking ในความหมายที่เป็นภาษาไทยจะใช้ในความหมายดังนี้คือ การคิดวิเคราะห์, การคิดเชิงวิพากษ์, การคิดอย่างมีวิจารณญาณ

    ใน website หนึ่งที่ผมเข้าไปอ่าน link รู้สึกว่าอ่านได้เข้าใจง่ายไม่เยิ่นเย้อเกินไป และบอกว่าคนเราต้องใช้ทักษะการคิดในการทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน มี ๑๑ ข้อพอดี ผมจึงขอคัดลอกมาดังนี้

1.  ระบุประเด็นสำคัญได้
2. เปรียบเทียบความเหมือนกันและความแตกต่างกัน
3. ตัดสินใจได้ว่าข้อมูลใดใช้ได้หรือเกี่ยวข้องกับปัญหานั้น ๆ
4. ตั้งคำถามที่เหมาะสมได้
5. แยกแยะระหว่างความจริงกับความคิดเห็นได้ และตัดสินได้ว่าการกระทำใดเป็น การกระทำที่ สมเหตุสมผล
6. ตรวจสอบความคงที่ได้ (Checking consistency)
7. ระบุความคิด / สมมุติฐานที่แฝงไว้ (Unstated ideas) ได้
8. รู้ว่าอะไรเป็นการพูดแบบ Stereotype คือ การคิดถึงลักษณะของคนใดคนหนึ่งแล้วเหมารวมว่าคนอื่นๆ จะเป็นเช่นเดียวกัน
9. รู้ว่าข้อมูลใดเบี่ยงเบน (Bias) ข้อมูลใดเป็นการชวนเชื่อ หรือลำเอียง
10. รับรู้ถึงค่านิยมที่แตกต่างกันและรู้ว่าอะไรเป็นสิ่งที่ดีหรือไม่ดี
11. ประเมินได้ว่าข้อมูลที่จำเป็นมีอะไรบ้าง ต้องใช้ข้อมูลมากเพียงใด

   บันทึกไว้ว่า ครั้งหนึ่งเคยหาความรู้เรื่องนี้