เรียนซ้ำชั้นได้ไหม : ศน.พรพันธุ์ศักดิ์

ครู ผู้บริหารมักจะถามบ่อยว่า "ปลายปี ถ้าเด็กสอบไม่ผ่านจะให้ตกซ้ำชั้นได้หรือไม่ ถ้าไม่ผ่านจะให้ทำอย่างไร" เพราะเคยได้รับรู้ว่าการประเมินผลการเรียนรู้ตามหลักสูตรปัจจุบัน ไม่มีการให้เด็กตกซ้ำชั้น

ความจริงในการปฏิบัติเรื่องนี้ กระทรวงศึกษาธิการได้ได้มีประกาศเรื่องแนวปฏิบัติในการเรียนซ้ำชั้นตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ลงวันที่ 2 พฤซศจิกายน 2548 แล้ว จึงขอชี้แจงเพิ่มเติมเพื่อเป็นแนวปฏิบัติให้เป็นแนวเดียวกันดังนี้ครับ

หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน กำหนดให้สถานศึกษาจัดทำระเบียบว่าด้วยการวัดและประเมินผลตามหลักสูตรของสถานศึกษาโดยให้เป็นแนวทางการประเมินผลการเรียน ซึ่งต้องพิจารณาจาดพัฒนาการของผู้เรียน ความประพฤติ พฤติกรรมการเรียน การร่วมกิจกรรมและการทดสอบควบคู่กันไป เพื่อนำผลการประเมิน ไปพัฒนาผู้เรียน

ดังนั้น ในกรกณีที่พบว่าผู้เรียนมีผลการประเมินไม่ผ่านเกณฑ์ที่สถานศึกษากำหนดและมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องได้รับการพัฒนาเพิ่มเติมในด้านต่างๆ เป็นอย่างมาก สถานศึกษาก็สามารถจะให้เรียนซ้ำชั้นได้ ซึ่งกระทรวงฯ ได้กำหนดแนวปฏิบัติไว้ดังนี้

1. ในการจัดการเรียนการสอน จะต้องมีการประเมินผลการเรียนเป็นระยะๆ คือ ระหว่างเรียน เพื่อปรับปรุง  พัฒนา ถ้าพบปัญหาหรือข้อบกพร่องในตัวผู้เรียนต้องสอนซ่อมเสริมทันที และการประเมินผลปลายปี/ปลายภาคเพื่อตัดสินผลการเรียน ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวจะทำให้ผู้เรียนเกิดพัฒนาการครบถ้วนและให้ความสนใจการเรียนในชั้นอย่างจริงจัง  แนวปฏิบัติดังกล่าวมีแนวทางการดำเนินการในรายละเอียด ดังนี้คือ

      1.1 สถานศึกษาจะต้องจัดให้มีการประเมินผลระหว่างเรียน ทั้งนี้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนครูจะต้องจัดกิจกรรมโดยยึดมาตรฐานการเรียนรู้เป็นเป้าหมายและการประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนเพื่อตรวจสอบการบรรลุผลการเรียนรู้ตามมาตรฐานการเรียนรู้ ถ้าพบว่าผู้เรียนคนใดมีความบพร่องไม่ผ่านเกณฑ์การประเมินข้อใด ให้ซ่อมเสริมทันที เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างครบถ้วน เป็นไปตามระบบการจัดที่ให้มีการสอน การสอบและการซ่อมเสริมเข้าด้วยกัน และในการประเมินครูสามารถใช้วิธีการประเมินที่หลากหลายเพื่อให้ได้ผลการประเมินที่ถูกต้อง ตรงกับสภาพการพัฒนาทีแท้จริงของผู้เรียน ซึ่งสามารถประเมินได้จากผลงานระหว่างเรียน การบ้าน การสังเกตพฤติกรรม การสัมภาษณ์ การทดสอบ ฯลฯ แล้วนำผลการประเมินระหว่างเรียนไปรวมกับผลการประเมินปลายปี/ปลายภาค ทั้งนี้เพื่อตัดสินผลการเรียนรายวิชา/กลุ่มสาระ

       1.2  สถานศึกษาจัดให้มีการประเมินผลการเรียนปลายปี/ปลายภาค โยนำมาตรฐานการเรียนรู้ที่สำคัญมาประเมิน แล้วนำผลไปรวมกับผลการประเมินระหว่างเรียน เพื่อตัดสินผลการเรียนรายวิชา ถ้าผู้เรียนคนใดไม่ผ่านเกณฑ์การประเมิน ได้ระดับผลการเรียน "0" หมายถึง ไม่ผ่านรายวิชา/กลุ่มสาระ

        1.3  ให้สถานศึกษาจัดทำเกณฑ์จำแนกผู้เรียนที่ไม่ผ่านรายวิชา/กลุ่มสาระ สำหรับผู้เรียนที่มีข้อบกพร่องน้อยให้ได้รับการสอนซ่อมเสริม    ส่วนผู้เรียนที่มีความบกพร่องมากให้เรียนซ้ำรายวิชา 

        1.4 หลังจากนั้นสถานศึกษาต้องแจ้งผลการดำเนินงานตาม 1.1-1.3 ให้ผู้เรียนและผู้ปกครองทราบเป็นระยะ

2. การเรียนซ่อมเสริมและสอบแก้ตัว ในกรณีที่ผู้เรียนไม่ผ่านเกณฑ์การประเมินรายวิชา โดยมีข้อบกพร่องเล็กน้อย  ในกรณีนี้สถานศึกษาจะต้องพิจารณาผู้เรียนที่ต้องเข้ารับการซ่อมเสริมว่ามีข้อบกพร่องในมาตรฐานการเรียนรู้ใด (มาตรฐานฯ ช่วงชั้นใด ผลการเรียนรู้ที่คาดหวังใด) สถานศึกษาจะต้องจัดให้ผู้เรียนได้เรียนรู้และปฏิบัติกิจกรรมในส่วนที่บกพร่องนั้นใหม่ให้ครบถ้วน  แล้วทำผลการประเมินเฉพาะส่วนนั้น และถ้าผู้เรียนผ่านการประเมินก็ให้นำคะแนนส่วนที่ซ่อมเสริมนี้ไปรวมกับคะแนนส่วนที่ไม่ต้องซ่อมเสริม แล้วจึงตัดสินผลการเรียนรายวิชานั้นอีกครั้ง โดยได้ระดับผลการเรียนตามเกณฑปกต้อง ส่วนในการนี้ที่ผู้เรียนไม่ผ่านการประเมินจากการซ่อมเสริม ก็ต้องให้เรียนซำตามข้อ 3

3. การเรียนซ้ำรายวิชา ในกรณีที่ซ่อมเสริมและสอบแก้ตัวแล้ว ผู้เรียนไม่ผ่านเกณฑ์การประเมินรายวิชาใดก็ให้เรียนซำรายวิชานั้นใหม่   ในการดำเนินงานตามกรณีนี้สถานศึกษาจะต้องจัดให้ผู้เรียนเรียนซ้ำในรายวิชานั้นโดยใช้เวลาเรียนเท่ากับเวลาเรียนของรายวิชานั้น ทั้งนี้สถานศึกษาอาจจัดเวลาให้ผู้เรียนเรียนนซ้ำได้ตามความเหมาะสม  พร้อมทั้งให้มีการประเมินผล ตัดสินผลการเรียน และให้ระดับผลการเรียนในรายวิชาที่เรียนซ้ำนั้นเช่นเดียวกับการประเมินผลรายวิชาที่มีการเรียนตามปกติ  ส่วนกรณีรายวิชาที่ต้องเรียนซ้ำเป็นพื้นฐานของรายวิชาต่อไป ก็ต้องจัดให้มีการเรียนซ้ำก่อน

4. ให้มีการเรียนซ้ำ ในกรณีที่พบว่าผู้เรียนมีผลการเรียนเฉลี่ยของปีที่ผ่านมาต่ำกว่า "1" และไม่เอาใจใส่การเรียน และคณะครูผู้รับผิดชอบเห็นควรสมควรให้เรียนซ้ำชั้น เนื่องจากจะเป็นปัญหาต่อผู้เรียนในการเรียนระดับสูงขึ้น ก็ต้องจัดให้มีการเรียนซ้ำชั้น แล้วยกเลิกผลการเรียนเดิม แล้วให้ใช้ผลการเรียนใหม่แทน

       ทั้งนี้ สถานศึกษาจะต้องตั้งคณะกรรมการพิจารณาผลการเรียนของผู้เรียน ในกรณีที่เห็นว่าผู้เรียนคนใดสมควรต้องเรียนซ้ำชั้นตาม ข้อ 4 โดยต้องแจ้งให้ผู้เรียนและผู้ปกครองทราบว่าการจัดให้มีการเรียนฃ้ำชั้นนั้นจะทำให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาและมีความรู้พื้นฐานเพียงพอท่จะศึกษาต่อในระดับชั้นท่สูงขึ้น พร้อมทั้งให้สถานศึกษาดูแลเอาใจใส่ผู้เรียนที่ต้องเรียนซ้ำชั้นอย่างจริงจังและระมัดระวังที่จะไม่ทำให้ผู้เรียนเกิดความรู้สึกว่ามีความบกพร่องในการเรียนรู้หรือถูกลงโทษ

        หวังว่าแนวปฏิบัติและคำชี้แจงดังกล่าว คงช่วยให้สถานศึกษาสามารถดำเนินการเรื่องนี้ได้อย่างถูกต้องและเป็นไปในทิศทางเดี่ยวกันนะครับ

[tadsanee]

ทิ้งไปนานนะคะ เขียนอีกสิคะ อย่าเพิ่งใจเสียถ้าไม่มีคนเข้ามาเขียนข้อคิดเห็น เพราะว่าคนส่วนใหญ่ชอบอ่านแต่ไม่กล้าเขียนค่ะ

[หนุ่ม ร้อยเกาะ]

• หวัดดีครับอาจารย์
• ผมไม่แน่ใจว่าเป็น อ.พรพันธุ์ศักดิ์ ที่ไปโครงการ ร.ร.สร้างสรรค์สิ่งแวดล้อมดีเด่นหรือเปล่าครับ
• จริงอย่างที่ท่าน tadsanee ว่า ครับ
• ผมค้นหา ของจังหวัดสุราษฎร์ ไม่ค่อยเจอใครเลยครับ
• อาจารย์ลองมาเที่ยวที่ เกษตร ดูครับ

[ครูใหม่]

อยากทราบว่าในการให้ผู้เรียนเรียนซ่อมเสริมนี้ เราต้องทำเอกสารหลักฐานอะไรหรือเปล่าครับ?  รบกวนท่านอธิบายขั้นตอนอย่างละเอียดจักเป็นพระคุณอย่างยิ่ง