เรื่องของต้นเสียว
ชาวบ้านหลายครอบครัวในหมู่บ้าน ปลูกไม้ชนิดนี้ไว้ตามคันนาเพื่อทำฟืนและเผาถ่าน ชื่อเรียกในภาษาถิ่น คือ ต้นเสียว ซึ่งที่มาของการปลูกต้นเสียวในหมู่บ้านเริ่มต้นเมื่อประมาณ 40 ปีที่แล้ว คุณอา น้องชายพ่อเล่าให้ฟังว่า แต่ก่อนหาไม้ทำฟืนได้ยาก จึงคิดหาพันธุ์ไม้ที่เหมาะสมมาปลูกไว้ทำไม้ฟืน และพบว่าต้นเสียวที่เกิดอยู่ในบริเวณป่าทามหรือป่าริมห้วย เป็นไม้ที่เหมาะสมที่สุดในการปลูกทำไม้ฟืน เนื่องจากปลูกง่าย โตเร็ว เหมาะกับการปลูกไว้ตามคันนา
คุณอา บอกเล่าเรื่องราวการปลูกต้นเสียวในช่วงเริ่มแรกให้ฟังว่า การปลูกต้นเสียวให้เจริญเติบโตได้เร็ว ต้องปลูกในคันนาที่ทำเสร็จใหม่ๆ เนื้อดินยังไม่แน่น ปลูกด้วยต้นกล้าโดยการขุดหลุมปลูกแบบง่ายๆ หลังปลูกไม่ต้องดูแลรักษา แต่ห้ามปล่อยสัตว์เลี้ยงจำพวก วัว ควาย เข้าเหยียบย่ำ ประมาณ 2 - 3 ปี สามารถตัดไปใช้ประโยชน์ได้
การตัดต้นเสียวไปใช้ประโยชน์ เป็นการกระตุ้นให้ต้นเสียวเจริญเติบโตได้รวดเร็วและให้ผลผลิตเพิ่มขึ้น หลังตัดไม่ต้องบำรุงรักษา ประมาณ
2 -
3 ปี สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้อีก ต้นเสียวสามารถใช้ประโยชน์ได้ยาวนาน ยังไม่มีข้อมูลระบุได้ชัดเจนว่าต้นเสียวที่นำมาปลูกเมื่อ 40
ปีที่แล้ว มีการสิ้นอายุขัย ซึ่งมีแต่ข้อมูลที่ระบุว่าต้นเสียวจะตายก็ต่อเมื่อมีการขุดรากถอนโคน
ต้นเสียว สืบพันธุ์ด้วยเมล็ดซึ่งเกิดจากผลกลมๆ ขนาดเล็กที่อยู่ใต้ใบ ซึ่งสามารถพบเห็นได้ในช่วงเดือนสิงหาคม หรือช่วงที่ข้าวในนากำลังแตกกอ
ในช่วงต้นฤดูฝนดินมีความชื้น เมล็ดที่ร่วงหล่นจากต้นแม่ในตอนปลายของฤดูฝนจะงอกเป็นต้นกล้าจำนวนมากใต้บริเวณร่มเงาของต้นเสียว ซึ่งสามารถขุดหรือถอนต้นกล้าเหล่านี้ไปปลูกได้เลย
ความเจริญและก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ไม่ได้ทำให้คนในหมู่บ้านทิ้งเตาฟืนเตาถ่านไปเสียทั้งหมด หลายครอบครัวยังคงใช้ฟืนและถ่านจากต้นเสียวในการหุงข้าวและทำกับข้าว บางครอบครัวมีการเผาถ่านไม้เสียวจำหน่ายเป็นรายได้เสริม และการเผาถ่านยังให้ผลพลอยได้ที่สำคัญ คือ น้ำส้มควันไม้ ซึ่งมีประโยชน์ในทางการเกษตร เช่น กระตุ้นการเจริญเติบโตของพืช ไล่แมลงศัตรูพืช ป้องกันและรักษาโรคพืช
ผมไม่สามารถบอกได้ว่าจะมีคนใช้ไม้ฟืนและถ่านไปอีกนานแค่ไหน ไม้เสียวจะมีประโยชน์เพียงแค่การทำไม้ฟืนและถ่านเท่านั้นหรือ และถ้าหมดยุคของการใช้ฟืนและถ่าน ไม้เสียวจะถูกแทนที่ด้วยพืชเศรษฐกิจชนิดใด
สถานที่ บ้านแกงเลี้ยว ตำบลหนองใหญ่ อำเภอเมืองจันทร์ จังหวัดศรีสะเกษ
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
http://th.wikipedia.org/wiki/น้ำส้มควันไม้
ความเห็น (9)
- ไม้ชนิดนี้ เป็นไม้ที่ชอบน้ำใช่ไหมครับ
- ยังไม่เคยเห็นต้นจริงๆ เลย...น่าสนใจครับ
สภาพพื้นที่ที่ปลูกต้นเสียวในหมู่บ้านของผมซึ่งอยู่จังหวัดศรีสะเกษ จะเป็นพื้นที่นาปีนอกเขตชลประทาน เนื้อดินเป็นดินทราย และทรายปนร่วน บริเวณที่ปลูกต้นเสียวจะเป็นคันนา ช่วงที่พื้นที่นามีน้ำขัง คือ ประมาณเดือนมิถุนายน ถึง เดือนตุลาคม และจากเดือนพฤศจิกายน ถึง พฤษภาคม จะมีสภาพแห้งแล้ง
ถ้าผมมองไม่ผิด ต้นเสียวในรูปนี่ มีข้อดีอย่างนึงตรงที่ ต้นมันใหญ่ประมาณข้อมือ (น่าจะใหญ่ได้อีกถ้าปล่อยไว้นานๆ ?) และค่อนข้างตรงมากๆ เหมาะแก่การเอามาทำไรได้ตั้งหลายอย่าง
ถ้าจะหามาปลูกสักต้นสองต้น ไปหาที่ไหนดีครับ?
ผมไม่แน่ใจว่าจังหวัดอื่นๆ ในภาคอีสานมีปลูกไว้ที่ใดบ้าง แต่ที่ อ.เมืองจันทร์ จ.ศรีสะเกษ และพื้นที่ใกล้เคียงหาได้ง่ายครับ
อ๊อ...นึกออกแล้วค่ะ ต้นที่มีใบคล้ายๆมะขามป้อม...มังนะ น่าจะใช่
ตอนไปอีสานพบต้นนี้ที่ริมนาครับ
ใช่เลยครับอาจารย์ขจิต ต้นเดียวกันครับ
ใช่ครับคุณ Tawandin ใบคล้ายๆ มะขามป้อม
ที่บ้านรับชื้อนะคะ.ใช้ทำขอบมวยนึงข้าวคะทีไหนมีเยอะบอกด้วยระคะ 0885075594