สรุปการหารือเคสลุงตู่กับเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย : ประเด็นช่องทางการยื่นคำร้องทางทะเบียนราษฎรของลุงตู่ - สิทธิในการยื่นคำร้องขอเพิ่มชื่อในทะเบียนราษฎร? และสิทธิในการยื่นคำร้องขอจัดทำเอกสารรับรองการเกิด?

สรุปการหารือระหว่างนักศึกษาคณะนิติศาสตร์ ธรรมศาสตร์ กับเจ้าหน้าที่ผู้รักษาการตามกฎหมายทะเบียนราษฎร เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย

:  ประเด็นช่องทางการยื่นคำร้องทางทะเบียนราษฎรของลุงตู่ - สิทธิในการยื่นคำร้องขอเพิ่มชื่อในทะเบียนราษฎร? และสิทธิในการยื่นคำร้องขอจัดทำเอกสารรับรองการเกิด?

วันที่ 14 มกราคม 2556 เวลา 11.30 – 12.30 น. 

สำนักงานเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย

ผู้เข้าร่วม[1]

ช่องทางตามกฎหมายในการรับรองสถานะทางทะเบียนของลุงตู่

เนื่องจากลุงตู่มีข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ประกอบของการเป็นผู้ทรงสิทธิในสัญชาติไทย คือ มีบิดาเป็นคนไทย มีมารดาเป็นคนไทย และเกิดในประเทศไทย แต่ไม่ถูกบันทึกเนื่องจากตกหล่นทางทะเบียนราษฎร ดังนั้น ช่องทางอันนำไปสู่การรับรองในสัญชาติไทยของลุงตู่ตามกฎหมายว่าด้วยการทะเบียนราษฎร คือ

1.  การทำหนังสือรับรองการเกิด ตามมาตรา 20/1 พระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2551 เป็นกรณีที่จัดทำหลักฐานการเกิดย้อนหลัง ซึ่งบุคคลมีเหตุจำเป็นต้องมีหนังสือรับรองการเกิด สามารถร้องขอให้เจ้าหน้าที่จัดทำหนังสือรับรองการเกิดได้ กรณีของลุงตู่ การจัดทำหนังสือรับรองการเกิดเพื่อใช้เป็นหลักฐานยืนยันว่าลุงตู่เกิดในประเทศไทย เพื่อนำไปสู่การได้มาซึ่งสัญชาติไทยโดยหลักดินแดน

2. การเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน กรณีคนสัญชาติไทยซึ่งไม่มีชื่อและรายการบุคคลอยู่ในทะเบียนบ้าน (ท.ร. 14) เพราะตกสำรวจตรวจสอบทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2499(เกิดก่อน 1 มิถุนายน 2499) ตามมาตรา 36 พระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2551 ประกอบข้อ 93 ระเบียบสำนักทะเบียนกลาง ว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535  

ข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้น

ในการยื่นคำร้อง ท.ร. 31 นั้น เจ้าหน้าที่กรอกคำร้องให้ลุงตู่ โดยยื่นคำร้องเพื่อขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน (ข้อ 2.) และมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนว่าการยื่นคำร้องขอจัดทำหนังสือรับรองการเกิดนั้น ต้องเป็นกรณีมีรายการทางทะเบียนราษฎร หรือมีใบเกิดอยู่แล้ว แต่ภายหลังทำใบเกิดหาย

ปัญหาที่เกิดขึ้นในกระบวนการเลือกช่องทางใช้สิทธิของลุงตู่

เนื่องจากข้อเท็จจริงนั้นปรากฏว่าลุงตู่เป็นผู้ทรงสิทธิในสัญชาติไทย และปรากฏข้อเท็จจริงอันควรเชื่อได้ว่าเป็นคนสัญชาติไทยตามกฎหมายว่าด้วยสัญชาติ แต่ตกหล่นการสำรวจทางทะเบียนราษฎร จึงเป็นผู้ทรงสิทธิในสัญชาติไทยอันสามารถขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน กรณีคนสัญชาติไทยขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน เนื่องจากตกสำรวจตรวจสอบทางทะเบียนราษฎรเมื่อปี พ.ศ. 2499  ได้ตามข้อ 2. นอกจากนี้ข้อเท็จจริงในกรณีที่ปรากฏว่าลุงตู่เกิดในตรอกสะพานยาว ชุมชนตลาดนางเลิ้งนั้น ส่งผลให้ลุงตู่เป็นผู้ทรงสิทธิในสัญชาติไทยอันสามารถขอจัดทำหนังสือรับรองการเกิดได้ตามข้อ 1. เพื่อรับรองจุดเกาะเกี่ยวโดยการเกิดของลุงตู่ตามกฎหมาย ซึ่งเมื่อมีการหารือในวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2556 แล้วนั้น เจ้าหน้าที่จึงมีความเข้าใจและรับว่าลุงตู่เป็นผู้ทรงสิทธิซึ่งขอจัดทำหนังสือรับรองการเกิดได้

แต่ทั้งนี้ เจ้าหน้าที่มีความเห็นเพิ่มเติมว่า การดำเนินการยื่นคำร้องขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้านกรณีเป็นบุคคลตกหล่นทางทะเบียน ตามข้อ 2. นั้น น่าจะดำเนินการพิสูจน์สิทธิในสัญชาติไทยของลุงตู่ได้ง่ายกว่าการหาพยานหลักฐานยืนยันว่าลุงตู่เกิดในประเทศไทย เบื้องต้นจึงดำเนินการพิสูจน์สิทธิในสัญชาติไทยโดยการยื่นขอเพิ่มชื่อในทะเบียนซึ่งเป็นกรณีคนสัญชาติไทยขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้านคนอยู่ถาวร  (ท.ร. 14)

---

[1] 1. นายสุวัฒน์ ตันเสถียร  ผู้ช่วยผู้อำนวยการเขต ฝ่าย 1

2. นางกรุณา ธูปเทียนหอม  ผู้ช่วยผู้อำนวยการเขต ฝ่าย 2

3. นายณันทพงศ์ สินมา  หัวหน้าฝ่ายทะเบียน

4. นายสมชาย บำรุงจิตต์  เจ้าพนักงานปกครองชำนาญการ

5. นางเตือนใจ ดีเทศน์  มูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา

6. นายชาญ สุจินดา หรือนายตูบ/ตู่  ผู้ร้องเรียน

7. นางเล็ก แซ่ตั้ง  พยานของผู้ร้องเรียน (พี่สะใภ้ของผู้ร้อง)

8. นายประเมิน เกาสละ  พยานของผู้ร้องเรียน (เพื่อนสมัยวัยเยาว์)

9. พันเอกล้วน จันทร์เผ่าแสง  พยานของผู้ร้องเรียน (เพื่อนสมัยวัยเยาว์)

10. นางสุวัน แววพลอยงาม  ประธานชุมชนนางเลิ้ง

11. นางสาวสายชล สิมะกุลธร    นักศึกษาภาคบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

12. นางสาวเทพสุดา เกียรติสุขสถิตย์   นักศึกษาภาคบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

13. นางสาวศิวนุช สร้อยทอง  นักศึกษาปริญญาโท คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

14. นางสาวพวงรัตน์ ปฐมสิริรักษ์  นักศึกษาปริญญาโท คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

15. นางสาวปรางค์สิรินทร์ อเนกสุวรรณกุล  นิติศาสตร์บัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์