KM (แนวปฏิบัติ) วันละคำ : ๕๘๑. ใช้ AAR เป็นเครื่องมือสรุปการเรียนรู้ในหลักสูตรผู้บริหาร

          หลักสูตรธรรมาภิบาลเพื่อการพัฒนาอุดมศึกษารุ่น ๑๓ ปรับปรุงตารางเรียนจากรุ่นก่อนๆ  โดยจัดให้มีช่วงทบทวนความรู้ในการทำหน้าที่กรรมการสภามหาวิทยาลัย  โดยใช้กิจกรรม AAR เป็นเครื่องมือทำให้เกิดความรู้ปฏิบัติ  ด้วยการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 

          เป็น ๓ ชั่วโมงสุดท้ายของหลักสูตร ในเช้าวันที่ ๑๑​ธ.ค.​๕๕  ก่อนจะปิดท้ายด้วยการนำเสนอกรณีศึกษาในช่วงบ่าย

          ผมใช้เวลาในช่วงหยุดยาว ๓ วัน (๘ - ๑๐ ธ.ค.) อ่านข้อมูล Pre-test และ Post-test แล้วออกแบบกระบวนการ AAR  โดยให้ตอบโจทย์ข้อเดียว คือ “จะกลับไปทำ/ไม่ทำ อะไร”  แถมด้วยคำถามค้างคาใจ  ให้ผู้เข้าร่วมหลักสูตรแต่ละคนบอกความในใจของตนเอง  โดยมีกติกาว่า ขอให้พูดสั้นๆ ใช้เวลาไม่เกิน ๒ นาที 

          ผมบอกที่ประชุมให้พูดแบบสบายๆ  ไม่มีถูก ไม่มีผิด  ต้องการมุมมองที่แตกต่าง เพื่อความสร้างสรรค์  แล้วความรู้ที่มีอยู่ในตัวผู้เข้าร่วมหลักสูตรแต่ละคนจะเข้ามาปะติดปะต่อกันเองโดยอัตโนมัติ  เกิดการเรียนรู้ที่ทรงพลังมาก 

          ผมบอกที่ประชุมแบบติดตลกว่า เมื่อตื่นเช้าผมก็จุดธูปจุดเทียนบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยผมด้วย  ให้การทำ AAR ครั้งนี้ประสบความสำเร็จ  เพราะถ้าผู้เข้าร่วมไม่พูดแบบเปิดใจ AAR ก็จะแป๊ก ไม่มีพลัง

          เพื่อสร้างบรรยากาศสบายๆ ผมก็เอามุขเดิมมาเล่น โดยบอกให้คนอาวุโสน้อยพูดก่อน  ที่ประชุม AAR ก็ค่อยๆ ก่อพลังขึ้นในตัวจนทุกคนในห้องสัมผัสได้  โดย ศ. ไกรฤทธิ์ กับผล คอยเชื่อมโยงความคิดของต่างคนเข้าหากัน 

          แต่ตอนเริ่มคนที่ ๒ ผมก็ต้องทำหน้าที่ “ตบให้เข้าที่”  เพราะผู้พูดพูดแบบเสนอให้คนอื่นทำ  ผมต้องรีบบอกว่า ไม่ใช่พูดให้คนอื่นทำ  แต่พูดว่าตนเองจะกลับไปทำอะไร และไม่ทำอะไร  แล้วการเสวนาก็เข้าที่ 

          ท่านผู้บริหารมหาวิทยาลัยที่มาเข้าหลักสูตรกล่าวตอนรับประทานอาหารเที่ยงว่า ท่านจะเอาเครื่องมือ AAR ไปใช้ในการประชุมบ้าง 

วิจารณ์ พานิช

๑๑ ธ.ค. ๕๕