วิจัยการพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงาน

ชื่อเรื่อง  การพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงาน

โรงเรียนบ้านเก่าขาม อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้ศึกษาค้นคว้า  นางสาวภาวนา  กาละพันธ์

อาจารย์ที่ปรึกษา ผศ.ดร.จิณณวัตร ปะโคทัง

ปริญญา  กศ.ม.  สาขาวิชา การบริหารการศึกษา

มหาวิทยาลัย  มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ปีที่พิมพ์ 2555

บทคัดย่อ

  การพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงาน เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวทางการปฏิรูปการเรียนรู้ ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 เป็นวิธีการเรียนรู้ที่นักเรียนได้ฝึกทักษะต่างๆ มีทักษะกระบวนการทำเป็นขั้นตอนตั้งแต่ต้นจนจบ การศึกษาค้นคว้าในครั้งนี้ มีความมุ่งหมาย เพื่อพัฒนาบุคลากรโรงเรียนบ้านเก่าขาม อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี  ให้มีความรู้ ความเข้าใจ และสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานในชั้นเรียนได้ตามกระบวนการ 5 ขั้นตอน คือ ขั้นการคิดและเลือกปัญหาที่จะศึกษา ขั้นการวางแผนในการทำโครงงาน  ขั้นการลงมือทำโครงงาน  ขั้นการเขียนรายงาน และขั้นการนำเสนอผลงาน โดยใช้การวิจัยปฏิบัติการ (Action Research) 2 วงรอบ แต่ละวงรอบประกอบด้วย การวางแผน  การปฏิบัติการ การสังเกต และการสะท้อนผล  กลุ่มผู้ร่วมศึกษาค้นคว้า จำนวน 6 คน  ประกอบด้วย ผู้ศึกษาค้นคว้า และครูผู้ร่วมศึกษาค้นคว้า เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่  แบบทดสอบ  แบบสัมภาษณ์  แบบบันทึก แบบสังเกต และแบบประเมิน การตรวจสอบข้อมูลใช้เทคนิคการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าร้อยละ และค่าเฉลี่ย  วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาและนำเสนอข้อมูลโดยการบรรยาย

  ผลการศึกษาค้นคว้าพบว่า ในการพัฒนาวงรอบที่ 1 ได้ใช้กลยุทธ์ในการพัฒนา คือ การประชุมเชิงปฏิบัติการและการนิเทศภายใน ผลปรากฏว่า กลยุทธ์การประชุมเชิงปฏิบัติการ ครูกลุ่มเป้าหมายทั้ง 6 คน ได้มีความรู้ความเข้าใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงาน  และสามารถนำความรู้นี้ไปเขียนแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานได้  และกลยุทธ์การนิเทศภายใน พบว่ากลุ่มเป้าหมาย 6 คน สามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้แบบโครงงานได้อย่างเหมาะสมทั้ง 6 คน  ส่วนการนำแผนการจัดการเรียนรู้ไปจัดกิจกรรมในห้องเรียนพบว่าครู 3 คน คือ ครูชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ครูชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 และครูสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ได้จัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานครบทั้ง 5 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 ขั้นการคิดและเลือกปัญหาที่จะศึกษา ขั้นที่ 2 ขั้นการวางแผน  ขั้นที่ 3 ขั้นลงมือปฏิบัติ ขั้นที่ 4 การเขียนรายงาน และขั้นที่ 5 การนำเสนอโครงงาน  ยังมีครูอีก 3 คน คือ ครูชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ครูชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 และครูชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สอนยังไม่ครบทั้ง 5 ขั้นตอน  คือ ขาดขั้นตอนที่ 5 การนำเสนอโครงงาน จึงได้ประชุมปรึกษาหารือร่วมกันและตกลงจะเข้านิเทศครูชั้นที่ยังจัดกิจกรรมไม่ครบทั้ง 5 ขั้น อีกครั้ง ซึ่งได้การดำเนินการพัฒนาในวงรอบที่ 2 ได้ใช้กลยุทธ์ในการพัฒนา คือ การนิเทศภายใน กลุ่มเป้าหมาย 3 คน คือ ครูชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ครูชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 และครูสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1 ผลจากการเข้านิเทศการสอนของครูทั้ง 3 คน พบว่า ครูทั้ง 3 คน สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานได้ครบทั้ง 5 ขั้นตอน ผลการประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานพบว่าอยู่ในระดับความเหมาะสมมาก ผลการประเมินโครงงานของนักเรียนพบว่าอยู่ในระดับมาก ผลการสังเกตพฤติกรรมของการเรียนรู้ของนักเรียนแบบโครงงาน อยู่ในระดับมากที่สุด  ผลการประเมินความพึงพอใจโครงงานของนักเรียน พบว่านักเรียนมีความพึงพอใจ อยู่ในระดับมาก  จากการพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงาน โรงเรียนบ้านเก่าขาม  ได้พัฒนาครูทั้งหมด 6 คน ได้มีความรู้ความเข้าใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงาน สามารถนำความรู้ไปเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ได้ และสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานได้ครบทั้ง 5 ขั้นตอน ส่งผลให้นักเรียนได้เรียนรู้ร่วมกันอย่างมีความสุข  มีการพัฒนาการทักษะด้านต่างๆ ด้านการคิด การเขียน และการพูด ก่อให้เกิดประสิทธิผลและประสิทธิภาพในการเรียนรู้อย่างยั่งยืน