ปัญญา (ภาคปฏิบัติ)
สังขาร = ความคิดปรุงแต่ง
อุปทาน = ความยึดมั่นถือมั่น
ผมเริ่มมั่นใจแล้่วครับว่า ตัวชี้วัด "ภูมิธรรม" ตัวหนึ่งที่สำคัญมาก คือ สังขาร หรือ ความคิดปรุงแต่ง
ประมาณว่า เมื่อเราเพียรปฏิบัติธรรมไปเรื่อย ๆ ภูมิธรรมเราจะเริ่มสูงขึ้น แต่ความคิดปรุงแต่ง (สังขาร) จะลดลงเรื่อย ๆ และจะมีผลต่อเราน้อยลงไปเรื่อย ๆ ความคิดปรุงแต่งจะฝ่อลงเรื่อย ๆ และค่อย ๆ หมดไป ๆ
เมื่อเจาะลึกเข้าไปในรายละเอียด
เพราะความไม่รู้ (อวิชชา) เป็นเหตุ ให้ปุถุชนอย่างเรา ๆ หลงคิดปรุงแต่ง (สังขาร) ไปต่าง ๆ นา นา
ลากเราลงสู่กงล้อสังสารวัฏไม่รู้่จักจบสิ้น
เราต่างมุ่งไปสู่ความตาย ชาติแล้ว ชาติเล่า เปลี่ยนร่างทุกชาติไป แล้วก็ตาย เกิด ตาย ตามกงล้อแ่ห่งสังสารวัฏชาติแล้วชาติเบ่า
หลวงตาพระมหาบัวท่านว่า เฉพาะกระดูกของเราคนเดียวที่เกิดตาย เกิดตายอยู่นี้ มากจนสามารถถมประเทศไทยได้เลย หนอ
การจะออกจากกงล้อแห่งวัฏสังสารให้ได้นั้น จะต้องเลือกตัดโซ่ข้อใดข้อหนึ่ง
ว่าด้วย "เวทนา" ก่อน
เวทนา นั้น แบ่งเป็น ชอบ กับ ชัง ที่เราต้องเป็นทุกข์เพราะเราไปปรุงแต่งว่า จะเอาแต่เวทนาที่ชอบ ไม่เอาเวทนาที่ชัง แต่ในความเป็นจริงนั้นมันมีทั้งชอบและชัง
เมื่อไม่เอาเวทนาชัง ก็ต้องพยายามทุกอย่างเพื่อเปลี่ยนหรือละเว้น ถ้าทำได้ก็ดีใจ แต่ถ้าทำไม่ได้ก็ทุกข์ใจ พยายาม และ พยายามอยู่อย่างนั้น หนอ
ประเด็นสำคัญ เมื่อเราตามดูความรู้สึก (เวทนา) เรื่อย ๆ จนเห็นตามจริงว่า มีแต่ชอบกับชัง โดยไม่ไปพยายามเปลี่ยนแปลงหรือปฏิเสธแก้ไข "ชัง" เราจะเห็นตามจริงว่า ...
เราจะเห็นตามจริงว่า เวทนา เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็ดับไป ตามเหตุปัจจัย พูดง่าย ๆ ว่า เป็น "สมมติ" ตามเหตุปัจจัยนั่นเอง
เมื่อเห็นความเป็นเช่นนั้นเองแล้ว
เห็น แล้ว วาง ไม่ไปคิดปรุงแต่งต่อ
ปัญญา อยู่ที่ใด ?
ปัญญา อยู่ที่การ "เห็น" ความเป็นเช่นนั้นเอง
จะเห็นความเป็นเช่นนั้นเองได้ ต้องอาศัยปัญญา อันสติ สมาธิ เป็นฐาน
ปัญญา (ปฏิบัติ)
ก่อนจะก่อเกิดปัญญานั้น ต้องอาศัยความเพียรหมั่นปฏิบัติ โดยมีเหตุทางโลกเป็นบทฝึก
ถึงแม้เราจะ "รู้" ปริยัติ แต่การจะ "เห็น" ต้องอาศัยการปฏิบัติ การหยุดกงล้อ การหมุนกงล้อไปมา ถือเป็นบทฝึก หนอ
- กงล้อแห่งสังสารวัฏ หมุนไปตามเข็มนาฬิกา ทางพ้นทุกข์ก็แค่หมุนทวนเข็มนาฬิกา หนอ
- เพราะความไม่รู้ตามจริง จึงทำให้เกิดสังขารปรุงแต่ง
(จะกลับมาเขียนต่อ)
ความเห็น (4)
"...กงล้อแห่งสังสารวัฏ หมุนไปตามเข็มนาฬิกา ทางพ้นทุกข์ก็แค่หมุนทวนเข็มนาฬิกา หนอ..."????
Is this "...เพราะความไม่รู้ตามจริง จึงทำให้เกิดสังขารปรุงแต่ง..."?
เป็นไปได้ขอรับ เพราะความยังไม่รู้ หนอ
ประมาณว่า เพราะข้ามฝั่งด้วยเรือ จึงอาศัยเรือ แต่เมื่อข้ามฝั่งแล้ว ก็ไม่ต้องแบกเรือไปด้วย
แต่่ก่อนผมเห็นเพียงว่า ให้ตัดโซ่แห่งวัฏสงสาร โดยเลือกตัดข้อใดข้อหนึ่ง จึงจะไม่เปลืองนัก
แต่จากประสบการณ์ปฏิบัติ (เมื่อวานนี้เอง) ในขั้นที่ละเอียดขึ้นนั้น การจะตัดได้เช่นนั้น ต้องมีกำลังปัญญาที่เพียงพอ จะมีกำลังได้ต้องเพาะบ่มด้วยความเพียร เพียรหมุนทวนเข็มนาฬิกา ให้มีปัญญาก่อนหนอ
สวัสดีปีใหม่นะครับ อาจารย์ภูฟ้า ครับ