ความหลัง-ความหวัง ตอนที่4*

ประการที่สอง คือ คุณธรรม

  คุณ หมายถึงความดีที่มีประจำอยู่ในสิ่งนั้น

ธรรม หมายถึง หลักปฏิบัติ ความถูกต้อง

เมื่อรวมกันได้ความว่า หลักปฏิบัติความถูกต้องอันเป็นที่น่าปรารถนา น่าพอใจ เป็นสิ่งที่บุคคลควรยึดถือ เป็นสิ่งที่ต้องอาศัยความตั้งใจที่แน่วแน่และเด็ดเดี่ยว

การมีคุณธรรม ก็เพื่อลดความเห็นแก่ตัวและเพื่อสร้างสำนึกที่ถูกต้อง การจะเข้าถึงคุณธรรมได้ต้องทำการฝึกฝน ยึดถือด้วยการเอาใจใส่ ต้องรู้ว่าทำไปเพื่ออะไรและอยากที่จะทำเช่นนั้น คุณธรรมพื้นฐานคือหลักธรรมทั่วไป ได้แก่การประพฤติในสิ่งที่ชอบที่ควรโดยไม่คำนึงว่าผู้ปฏิบัตินั้นนับถือศาสนาใด เพราะเป็นแนวทางที่บุคคลไม่ว่าจะเลื่อมใสศรัทธาในศาสนาใด สามารถยึดถือได้แก่

-การสร้างความรู้สึกให้รู้จักละอายต่อบาป บาปคือการกระทำผิดไปจากคำสอนหรือข้อห้ามของศาสนาซึ่งประสงค์ให้มนุษย์เป็นคนดี ผู้ที่ไม่คำนึงถึงหลักเกณฑ์ที่ทำให้ตนเป็นคนดี คือผู้ที่ไม่เคารพตนเอง การเคารพตนเองเป็นบันไดก้าวแรกที่จะนำไปสู่การเคารพหลักเกณฑ์และการเคารพผู้อื่น ผู้ที่เคารพตนเองจะมีความภูมิใจและรู้สึกว่าตนเองมีเกียรติ มีค่า มีผู้ยกย่องสรรเสริญ เป็นแรงบันดาลให้ต้องรักษาเกียรตินั้นๆต่อไป เป็นภูมิคุ้มกันการกระทำชั่ว

-การไม่ทำชั่วแม้ไม่มีผู้รู้เ้ห็น ความชั่วทำให้บุคคลมัวหมอง ตกต่ำปราศจากความเจริญ ซึ่งคงไม่มีผู้ใดปรารถนาให้สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นแก่ตน อย่างไรก็ดีเนื่องจากผลของความชั่วอาจมิได้เกิดขึ้นทันตาเห็นทุกเรื่อง จึงมีผู้แอบทำความชั่วเพื่อประโยชน์เฉพาะกรณี ดังนั้นต้องตระหนักเสมอว่า ความชั่วคือความเสื่อมถอย ลดค่าของตนเองทุกครั้งที่ทำ และไม่อยู่ภายใต้เงื่อนไขว่าจะต้องมีผู้พบเห็นการกระทำนั้น

สุดท้ายผมต้องขอยกย่องผู้บริหารคณะฯ ที่มิเคยละเลยคนในคณะกลับสนับสนุนส่งเสริมให้อาจารย์ไปเรียนต่อเพิ่มเติมความรู้ตามความประสงค์ในโอกาศอันควร และเท่าที่ทราบยังไม่มีอาจารย์ท่านใดต้องใช้เงินส่วนตัวไปเรียนต่อในต่างประเทศ นอกจากนี้คณะฯยังให้ความช่วยเหลือมหาวิทยาลัยอื่นหรือหน่วยราชการที่ขออาจารย์จากคณะฯไปช่วยสอน อาจารย์จะสลับผลัดเปลี่ยนกันไปแล้วแต่ความประสงค์ว่าต้องการต้องการให้สอนในกฎหมายสาขาใด แม้จะต้องเดินทางไปตามจังหวัดไกลๆหรือต่างประเทศทุกคนก็เต็มใจ

ปัจจุบันคณะนิติศาสตร์มีการสอนถึงระดับปริญญาเอก ผู้ที่ได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตคนแรกของคณะฯตามหลักสูตรใหม่นี้คือ ศ.ดร.เสาวนีย์ สุจริตกุล อัศวโรจน์ อาจารย์ที่ปรึกษาของพระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา เมื่อครั้งทรงเรียนระดับปริญญาตรีและต่อมาใน พ.ศ.2546 อาจารย์เสาวนีย์ ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ โปรดเกล้าให้ดำรงตำแหน่งตุลาการศาลรัฐธรรมนูญผู้หญิง คนแรกของประเทศไทยนำความภาคภูมิใจมาสู่คณะนิติศาสตร์เป็นอย่างมาก

ศิษย์เก่าที่ทำชื่อเสียงและนำความภาคภูมิใจมาสู่คณะฯ นั้นมีเสมอมาทุกยุคทุกสมัย ครั้งหนึ่งอยู่ในความทรงจำของผม คือ ศิษย์เก่าผู้ซึ่งมีคุณสมบัติดีเด่น ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งสูงสุดขององค์กรผู้ใช้อำนาจอธิปไตยทั้งสามพร้อมกันคือ

ฝ่ายนิติบัญญัติได้แก่ ศาสตราจารย์ มารุต บุนนาค ประธานรัฐสภา

ฝ่ายบริหารได้แก่ ฯพณฯชวน หลีกภัย นายกรัฐมนตรี

ฝ่ายตุลาการได้แก่ ท่านประมาณ ซันซื่อ ประธานศาลฎีกา

อุบัติการณ์เช่นนี้ คงจะเกิดได้อีกยาก ไม่ว่าในประเทศไทยหรือที่ใดในโลกก็ตาม ที่ศิษย์จากสถาบันเดียวกันดำรงตำแหน่งเหล่านี้ในขณะเดียวกัน

ผมดีใจและภูมิใจอยู่มิเสื่อมคลาย ที่มีโอกาศได้เป็นส่วนหนึ่งของคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

---

*จากหนังสือ70ปี นิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

[ณภัทร โภคัย]

ผมเป็นนักศึกษาคณะนิติศาสตร์มหาวิทยาลัยกรุงเทพครับ อาจารย์นพนิธิสอนกฏหมายสนุกมากครับ สอนให้คิด ให้ค้น ให้อ่าน(ใครอ่านหนังสือมาก่อนเรียนรับรองว่าเรียนวิชาของอาจารย์สนุกแน่นอน) แม้ผมจะไม่ใช่เด็กนิติศาสตร์ธรรมศาสตร์ แต่ก็ยังโชคดีที่ได้มีโอกาสเรียนกฏหมายระหว่างประเทศแผนกคดีเมืองกับอาจารย์ที่ มหาวิยาลัยกรุงเทพ อาจารย์ทราบไหมครับว่านอกจากอาจารย์ได้สอนวิชากฏหมายให้ผมแล้ว อาจารย์ยังเคยสอนกฏหมายพ่อของผมด้วย พ่อผมชื่อนายเรืองวิชญ์ โภคัย เรียนนิติศาสตร์ธรรมศาสตร์ ปี2516 ปัจจุบันพ่อรับราชการเป็นพนักงานอัยการ พ่อของผมท่านมักเล่าเรื่องตอนที่เรียนธรรมศาสตร์ให้ฟังเสมอ ที่เล่าให้ฟังบ่อยมากที่สุดคือ เหตุการโดมถล่มครั้งเมื่อ 6ตุลา2519 เมื่อผมพูดกับพ่อว่าผมเรียนกฏหมายกับอาจารย์นพนิธิ สุริยะ พ่อยังกล่าวเลยว่าอาจารย์เคยสอนพ่อด้วย อาจารย์สอนวิชากฏหมายมายาวนานถึง40ปี ต้องเรียกว่าสอนตั้งแต่รุ่นพ่อถึงรุ่นลูกเลยครับ สุดท้ายขออาจารย์มีสุขภาพแข็งแรงเป็นอาจารย์สอนกฏหมายแก่นักนิติศาสตร์รุ่นใหม่ต่อๆไปนะครับ

ด้วยความเคารพ

ณภัทร โภคัย

khun Napat Pokai,

Thank you very much for your kind works,I am excited to learn that your father who is now the state prosecutor was also my student.What a surprise? Well,a few years ago ,at Assumption University,I also had pleasure in teaching a student whose father was my former disciple at Thammasat.Incidentally,khun Napat I remember you well,here is you mobile number 0814817020,and you would like to be a politician in the future.

Regards,

nsuriya