วันนี้ผมอยู่ที่บ้านคุณตาและคุณยายของทิมดาบ...หรือบ้านภรรยาของผม
เป็นหมู่บ้านที่มองเห็นภูเขาที่ผมเกือบจะเอื้อมถึง...
สายน้ำไหลเรื่อยๆ..ที่มาจากท่อส่งน้ำของเขื่อน...ทำให้ต้นข้าวเขียวชอุ่ม ...ใบของต้นข้าวโพดปลิวไสว…
ความงามของธรรมชาติ...และอากาศที่บริสุทธิ์...หลังจากฝนตกหนักเมื่อคืน...
ทำให้ผมรู้สึกสบายและหายเหนื่อยจากงานที่เร่งรีบตลอดทั้งสัปดาห์
เช้ามืด...คุณตาคุณยายไปวัด...ทิ้งพวกเราให้เฝ้าบ้าน...
ผมได้เดินรอบๆ บ้าน...เจอต้นกระเพรา...โหระพา...แมงลัก (อีตรู่)...ว่านหางจระเข้...ที่เกิดขึ้นเอง...โดยไม่ได้ปลูก...
ผมได้นำพืชพรรณเหล่านั้น…กลับมาปลูกที่บ้าน และอนามัย...
พอสายๆ ประมาณเกือบสี่โมงกว่า...
คุณตาคุณยายพาพวกเราเดินทางมาที่วัด
มีสิ่งของมากมายที่นำมาทำบุญที่วัด
วันนี้...เป็นบุญข้าวสาก...ประเพณีของชาวอีสาน
ซึ่งมีกัลยาณมิตรเขียนได้อย่างละเอียดมาก...หลายบันทึก...เช่น
http://www.gotoknow.org/blogs/posts/504302
ผมเป็นชาวอีสานตั้งแต่เกิด...
แต่ยังไม่เคยร่วมทำบุญอย่างนี้เลย
แต่ก็รู้สึกว่า...วันนี้เป็นวันดีมีความเป็นสิริมงคลมาก...บุญเดือนสิบ...
และเป็นวันไหว้พระจันทร์ของคนจีนด้วย
ที่น่าตื่นเต้นมากสำหรับผม...คือ การทำบุญเพื่อส่งให้ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว
ให้มาทานข้าวปลา อาหาร คาวหวาน หมากพลู เหล้า และบุหรี่...(เหมือนไหว้เจ้าของคนจีน)
และที่โดดเด่นที่สุด คือ "ข้าวกระยาสารท"
และนำอาหารทั้งหลายเหล่านั้นมาห่อด้วยใบตอง...แล้วนำมาผูกกันเป็นพวงที่กิ่งไม้
หลังจากปล่อยเวลาให้ญาติพ่อแม่พี่น้องที่ล่วงลับไปแล้วอิ่มหนำสำราญแล้ว
พวกเราจะนำห่อใบตองเหล่านั้น...ซึ่งจะไปเก็บของใครก็ได้...
พวกผมได้จำนวน 20 คู่
คุณตาคุณยายบอกให้พวกเรานำเก็บไปไว้ที่ผืนนาของเราด้วย
“เลี้ยงผีตาแฮก”
เพื่อจะทำให้ข้าวในนาที่ปักดำไปนั้นงอกงาม และได้ผลบริบูรณ์ และเป็นการอุทิศส่วนกุศลถึงญาติผู้ล่วงลับไปแล้ว
ผมมองเห็นถึงความกตัญญูรู้คุณถึงประเพณีของคนอีสาน...
รู้คุณถึง...ญาติพ่อแม่พี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว
รู้คุณถึง....ข้าวที่ทำให้พวกเราอิ่มท้องเพื่อต่อชีวิตต่อไปได้
รู้คุณถึง...ผี...ที่ตีความตามนัยยะของแต่ละปัจเจกบุคคลและพื้นที่
ที่สำคัญ...เพื่อจะได้ไม่ลืม...”ความรัก” ที่มีต่อกัน...
ผมคิกว่า เป็นโสด
พี่ส่งเมลให้ที่
เป็นประเพณ๊ที่ดีงาม อนุรักษ์วัฒนธรรมไทยค่ะ
วิถีชีวิต...ประชา .... ดีจังนะคะ
บ้านผมก็มี "บุญข้าวสาก" เช่นกันครับ
ที่นั่นเป็นชุมชนชาวไทยเขมร เลยเรียกประเพณีนี้ว่า "บนเบ็น"
เป็นประเพณีประจำปีที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของหมู่บ้าน
เป็นวันรวมญาติด้วย ใครอยู่ที่ไหน วันนั้นก็จะพากันเดินทางไปร่วมงานหมดเลยครับ
คล้ายงานบุญเดือนสิบปักต์ใต้นะคะ
เข้าอ่านมากกว่าสี่รอบ ประทับใจมากค่ะ ขออนุญาตเก็บไว้ในอนุทินแล้วนะคะ ขอบพระคุณมากค่ะ
http://www.gotoknow.org/journals/entries/115149
บุญข้าวสาก ประเพณีเก่าแก่มีมานาน ชาวอีสานเองก็เกือบลืมเพราะไม่ได้ไปท้องนาสักเท่าไหร่