ชุมนุมเพลงตับเรื่องพระลอ (๗)


เพลงตับพระลอคลั่ง

ตับพระลอคลั่งเป็นเพลงตับเรื่องพระลอสำนวนที่ ๔ สันนิษฐานว่ามาจากบทละครพันทางเรื่องพระลอพระนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ต่อมาพระยาเสนาะดุริยางค์ (แช่ม สุนทรวาทิน) ตั้งแต่ยังเป็นขุนเสนาะดุริยางค์ซึ่งเป็นผู้ควบคุมวงดนตรีวงวังบ้านหม้อได้จัดให้มีการบรรเลงและขับร้องเพลงตับพระลอคลั่งลงแผ่นครั่งไว้ แต่ปัจจุบันคงหาฟังได้ยากแล้ว ต่อมากรมศิลปากรได้นำมาบรรเลงและขับร้องใหม่ด้วยวงปี่พาทย์ไม้นวม 

ตับพระลอคลั่งเป็นเพลงตับเรื่องพระลอที่ไม่ควรพลาดฟังเป็นอย่างยิ่ง เพราะไพเราะมากทั้งดนตรีและการขับร้อง โดยเฉพาะเสียงร้องของ “กำจรเดช สดแสงจันทร์” ในเพลง “ยวนเคล้า” และ “ลาวครวญ” ซึ่งเป็นเพลงที่ ๒ และเพลงที่ ๓ ของตับ เนื้อเรื่องจากตับพระลอคลั่งเริ่มตั้งแต่ปู่เจ้าสมิงพรายรู้ว่าผีเมืองสรวงพ่ายแล้ว จึงใช้ “สลาเหิน” ไปให้พระลอเสวยจนคลั่งต้องไปหาพระเพื่อนพระแพงสู่เมืองสรองให้จงได้

ลาวแพน
ฝ่ายสมิงยินแจ้งแห่งคำผี เคยยินดีสมมาดปรารถนา

มนต์พ่อปู่เสพประสิทธิ์วิทยา ใช้สลาเหินเร่ขึ้นเมฆี

ยวนเคล้า
ลอยลงตรงอาสน์ราชประทับ พลัดตกปับลงพานหมากพระศรี

พระโอษฐ์เปรี้ยวเสียวกระสันขึ้นทันที หยิบพระศรีเสวยยันสั่นพระองค์

ลาวครวญ
พระเริ่มในพระทัยป่วนหวนระลึก ให้รู้สึกเหลวไหลพระทัยหลง

เห็นเหมือนเพื่อนแพงมาแฝงองค์ แทบจะตรงเข้าประโลมโฉมสุดา

หายวับกลับนึกรู้สึกสติ พระจึงตริตรองเล่ห์เสน่หา

จะตามไปให้ประสบพบพา พระมารดาคงจะห้ามไม่ตามใจ

จึงทูลปดลดเลี้ยวว่าเที่ยวป่า หากจะว่าตอแหลพอแก้ไข

ถึงจะรู้แน่ชัดในหทัย ก็อย่าให้ออกจากปากของเรา

จึงทูลสารมารดาว่าข้าบาท ขอลาองค์มาตุราชไปเที่ยวเขา

ชมโคถึกมฤคาพนาเนา พอบรรเทาอารมณ์ได้ชมเชย

ล่องน่านเล็ก
พระชนนีดีใจเห็นได้เค้า (พระชนนีดีใจเห็นได้เค้า) จึงปลอบเล้าโลมพระลอว่าพ่อเอ๋ย

บอกมารดาว่าพระทัยไม่เสบย (บอกมารดาว่าพระทัยไม่เสบย) ขอลาเลยชมดงเล่นพงไพร

แม่นึกแคลงแคลงจิตคิดไปเที่ยว (แม่นึกแคลงแคลงจิตคิดไปเที่ยว) เกรงจะเลี้ยวหลงชิดพิสมัย

บอกแม่แท้จริงทุกสิ่งไป (บอกแม่แท้จริงทุกสิ่งไป) ให้แม่ได้ทราบเสียบ้างคลางจางจินต์

ลาวเสี่ยงเทียน-ลาวเจ้าสู
ฟังคำงามขำจึงเอ่ยร่ำไข (ฟังคำงามขำจึงเอ่ยร่ำไข) อยากจะไปประสบสองแม่น้องหญิง (อยากจะไปประสบสองแม่น้องหญิง)

เยี่ยมแม่เพื่อนเยือนแม่แพงจึงแจ้งจริง ถ้าขืนนิ่งนอนเปล่า (เอยสูเพื่อนเอย)  ยิ่งเศร้าใจ

(เอยเจ้าสู เจ้าสูเพื่อนเอย เอยเจ้าสู เจ้าสูเพื่อนเอย อกพระลอไม่เสบย อยากจะไปเชยสองนารี)

ขอลาบาทมาตุรงค์พระทรงลักษณ์ (ขอลาบาทมาตุรงค์พระทรงลักษณ์) ช่วยชูฟักชีวิตที่คิดไว้ (ช่วยชูฟักชีวิตที่คิดไว้)

จะมาหาพระเกิดกำเนิดกาย มิได้หน่ายแหนงคุณ (เอยสูเพื่อนเอย) ที่จุนเจือ

(เอยเจ้าสู เจ้าสูเพื่อนชัง เอยเจ้าสู เจ้าสูเพื่อนชัง อกพระลอแทบจะพังคลุ้มคลั่งบ่เสบย)

ล่องน่านใหญ่
ซักทางตามพระลูกผูกวิตก นางขอดอกโหยไห้อาลัยเหลือ

จากเขตประเทศสถานทิ้งหว่านเครือ ไปแนบเนื้อนุชนางต่างนคร

เขาก็เป็นจอมนิเวศน์เกศกษัตริย์ จะประหวัดลอบชมสมสมร

เห็นยากล้นคณนาแสนอาวรณ์ แม่ทุกข์ร้อนคิดเห็นไม่เป็นการ

ลาวสมเด็จ
เมื่อเอยเมื่อนั้น พระลอดิลกเลิศงามเฉิดฉัน

(เอ๋ยช่ออัญชัน พระลอโศกศัลย์พระทัยไม่เสบย เอ๋ยช่ออัญชัน พระลอโศกศัลย์พระทัยไม่เสบย)

สถิตยังห้องแก้วแพรวพรรณ กับองค์ทรงธรรม์ชนนี

(เอ๋ยช่อจำปี พระลอโศกีถึงเพื่อนแพงเอย เอ๋ยช่อจำปี พระลอโศกีถึงเพื่อนแพงเอย)

ร้อนรุ่มกลุ้มใจพระทัยหลง งวยงงด้วยอำนาจเสน่ห์ผี

(เอ๋ยช่อนนทรี เพื่อนแพงยอดชีวีของพี่นี้เอย เอ๋ยช่อนนทรี เพื่อนแพงยอดชีวีของพี่นี้เอย)

ได้ยินเหมือนเพื่อนแพงแฝงอินทรีย์ มาทูลภูมีให้ไคลคลา

(เอ๋ยช่อจำปา พระลอจะลาจากเวียงแล้วเอย เอ๋ยช่อจำปา พระลอจะลาจากเวียงแล้วเอย)

ฟังเพลงตับพระลอคลั่ง บรรเลงและขับร้องโดยวงดนตรีไทยกรมศิลปากร  

 
เพลงในตับพระลอคลั่งเป็นเพลงสำเนียงลาวที่มีความไพเราะงดงามยิ่งนัก มีการดัดแปลงทำนองเป็นเพลงไทยสากลหลายเพลง

ทำนองเพลงลาวแพน ลองฟังเพลง “ชีวิตคนเศร้า” ทูล ทองใจ
เพลงยวนเคล้า ๒ ชั้น ยังไม่มีการดัดแปลงทำนอง มีแต่ยวนเคล้า ๓ ชั้นที่มีการดัดแปลงทำนองเพลงหนึ่ง

เพลงลาวครวญ ลองฟังเพลง “แม่ยอดรัก” วินัย พันธุรักษ์
เพลงล่องน่านเล็ก ลองฟังเพลง เธอรู้หรือเปล่า” ทูล ทองใจ
เพลงลาวเจ้าสู ลองฟังเพลง “หวงรัก” ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์
เพลงลาวสมเด็จ ลองฟังเพลง “ระแวงรัก” ธรรมนูญ ปุงคานนท์-เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
คำสำคัญ (Tags): #พระลอ#เพลงตับ
หมายเลขบันทึก: 502423เขียนเมื่อ 16 กันยายน 2012 12:24 น. ()แก้ไขเมื่อ 17 ธันวาคม 2012 09:22 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท