ทำไม ฆราวาส ยิ่งปฏิบัติธรรม กลับยิ่งทุกข์ใจ (๓)
๓.เกิดจากความเข้าใจผิดในความหมายของคำว่า ปฏิบัติธรรม ผิดไป
เนื่องจากชาวพุทธมักเข้าใจว่า
เราเข้าใจความหมายของการปฏิบัติธรรมอย่างไร เวลานี้ เมื่อพูดถึงการปฏิบัติธรรม หลายท่านจะนึกถึงการไปนั่งทำสมาธิ การปลีกตัวออกจากสังคม ไปอยู่ในที่สงบเงียบ แล้วก็บำเพ็ญเพียรทางจิตใจ ฝึกทำกรรมฐานอย่างที่เรียกว่าจิตตภาวนา คำว่าปฏิบัติธรรมที่เราใช้ในปัจจุบันมักจะใช้ในความหมายแคบๆอย่างนี้ ก็จึงเป็นเรื่องที่เราควรจะมาพูดกัน ทำความเข้าใจกันตั้งแต่ต้น เพื่อให้มีความแจ่มชัดเกี่ยวกับเรื่องถ้อยคำ
คำว่า ปฏิบัติธรรม นั้น หมายความว่าอย่างไร ปฏิบัติธรรมก็คือ เอาธรรมมาปฏิบัติ เอาธรรมมาใช้ เอามาใช้ดำเนินชีวิตทำการทำงาน คือ เอาธรรมมาใช้ให้เกิดประโยชน์ในชีวิตจริงนั่นเอง เมื่อปฏิบัติธรรมก็หมายความว่า เอาธรรมมาใช้ในชีวิตจริง หรือ เอามาใช้ให้เกิดประโยชน์แก่ชีวิต ถ้ายังไม่ได้ใช้ ก็ไม่เรียกว่าเป็นการปฏิบัติ
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต) ปฏิบัติธรรมให้ถูกทาง หน้า ๒ ๓
ที่ว่า การปฏิบัติธรรม คือการนำธรรมมาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อชีวิต นั้น ก็เพื่อให้ชีวิตได้พบทั้งประโยชน์ปัจจุบัน (ทิฏฐธัมมิกตถะ) อันเป็นสิ่งที่คนทั่วไปปรารถนา คือ ทรัพย์ ยศ เกียรติ ไมตรี และประโยชน์ที่เลยตาเห็น (สัมปรายิกัตถะ) เช่น คุณธรรมที่ตาไม่สามารถมองเห็นเพราะเป็นสิ่งที่อยู่ในใจ หรือ ที่เป็นประโยชน์ในภายหน้าซึ่งเลยตาเห็นในปัจจุบันไป
เช่น นักเรียน นำหลักอิทธิบาท ๔ (ฉันทะ, วิริยะ, จิตตะ, วิมังสา) มาใช้ในการเรียนเพื่อให้เรียนได้สำเร็จ ผู้ครองเรือน นำหลักฆราวาสธรรม (สัจจะ, ทมะ, ขันติ, จาคะ) มาใช้เพื่อให้ครองชีวิตอย่างเป็นสุข นำหลักสัปปุริสธรรม ๗ หรือธรรมของคนดี (ธัมมัญญุตา รู้หลักหรือรู้จักเหตุ อัตถัญญุตา รู้ความมุ่งหมายหรือรู้จักผล อัตตัญญุตา รู้จักตน มัตตัญญุตา รู้จักประมาณ กาลัญญุตา รู้จักกาล ปริสัญญุตา รู้จักชุมชน ปุคคลัญญุตา รู้จักบุคคล) เพื่อให้อยู่ในสังคม หรือ เพื่อสามารถทำงานกับผู้ร่วมงานได้อย่างเป็นสุขและประสบผลสำเร็จ หรือแม้คิดจะออกจากเรือน คือคิดจะปฏิบัติเพื่อให้พ้นไปจากวัฏฏะ ก็ยังใช้หลักฆราวาสธรรมนี้ประกอบกับธรรมหลักอื่นๆ เป็นต้น
ผู้ที่เข้าใจความหมายของการปฏิบัติธรรมผิดไป เมื่อไม่มีโอกาสปลีกตัวไปหาที่สงบเช่น ที่วัด ที่ศูนย์ฝึกต่างๆ เพื่อฝึกสมถะหรือวิปัสสนา ก็คิดว่า ตนคงไม่มีโอกาสได้ปฏิบัติธรรม ความเข้าใจผิดนี้ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดความทุกข์ใจขึ้นมา
ความเห็น (1)
Why don't we teach our children "this way" -- how to apply Buddhist Teaching" in life?