ชีวิตที่พอเพียง: ๑๖๐๔. ชีวิตที่มีข้อจำกัด

 

          ผมเขียนบันทึกนี้หลังอ่านหนังสือ Predictably Irrationalจบ   เป็นหนังสือที่อ่านแล้ววางไม่ลง ทั้งๆ ที่หนังสือเล่มนี้เล่าผลงานวิจัยตลอดเล่ม   แต่ผู้เขียน คือศาสตราจารย์ Dan Arielyเขียนแบบมีอารมณ์ขัน อ่านสนุกวางไม่ลง    จนสาวน้อยสังเกตเห็น    หนังสือเล่มนี้เป็น best seller และผมซื้อ Kindlebook มาในราคาเพียง ๕ เหรียญ

 

          ผมอ่านแล้วสรุปว่า หนังสือเล่มนี้บอกเราว่า มนุษย์มีข้อจำกัด

 

          ที่จริงผมสอนตัวเองมาตั้งแต่หนุ่มๆ ว่าตนเองมีข้อจำกัดมาก   ต้องเรียนรู้ให้มาก และเจียมเนื้อเจียมตัว    เมื่ออ่านหนังสือเล่มนี้ จึงเห็นข้อจำกัดของตนเองมากยิ่งขึ้น   และผู้เขียนบอกว่า ข้อจำกัดเหล่านี้เป็นธรรมชาติอย่างหนึ่งของมนุษย์   นี่ว่าเฉพาะข้อจำกัดจากมุมของ Behavioral Economicsนะครับ

 

          หนังสือเล่มนี้บอกว่ามนุษย์เรามีพฤติกรรมที่ไร้เหตุผลแทรกอยู่ในชีวิตประจำวันเต็มไปหมด   หากมอง “ความเป็นเหตุผล” จากหลักการทางเศรษฐศาสตร์โดยทั่วไป   โดยที่มนุษย์ตกอยู่ใต้อิทธิพลของสถานการณ์หรือบริบทเฉพาะหน้า (context effect) อันได้แก่ อารมณ์  ความเชื่อหรือศรัทธา (เช่นการที่ยาหลอก (placebo) ให้ผลเหมือนยาจริง)   การหวังผลระยะสั้น  การเปรียบเทียบ  มายาของการโฆษณา  จิตอาสาเพื่อประโยชน์ของส่วนรวม  ความสามารถในการควบคุมตนเอง  ความรู้สึกเป็นเจ้าของ  การมีทางเลือกมากเกินไป  มายาของราคา (ของแพงดีกว่าของราคาต่ำ)  อิทธิพลของเงินตรา  เป็นต้น

 

          หนังสือ เล่าผลการทดลองที่สะท้อนความไร้เหตุผล หรือความเขลา ของมนุษย์อย่างน่าสนใจและสนุกสนาน   โดยที่ผู้ถูกทดลองส่วนใหญ่เป็นคนสติปัญญาสูง

 

          ไม่ใช่แค่มีข้อจำกัดนะครับ มนุษย์เรามีพฤติกรรมแปลกๆ อย่างไม่น่าเชื่อ ที่เกิดจากอิทธิพลของปัจจัยเฉพาะหน้าที่เราไม่รู้ตัว    ย้ำว่าไม่รู้ตัว    สิ่งเรียนรู้ของผมก็คือเราต้องฝึก “การรู้ตัว” หรือสตินั่นเอง    หนังสือเล่มนี้บอกเราว่า เรื่องสติมีความซับซ้อนมากกว่าที่เราคิด    สังคมสมัยใหม่ทำให้เราต้องการการครองสติที่ยากขึ้น หรือซับซ้อนขึ้น   และต้องการปัญญารู้เท่าทันที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม   เป็นการบอกเราว่า ชีวิตของเราสนุกขึ้น เพราะบทเรียนที่เราต้องเอาใจใส่เปลี่ยนไปอย่างมากมาย   ความท้าทายในชีวิตเปลี่ยนไป หรือเพิ่มมิติขึ้น และถ้าเราตั้งรับไม่ทัน หรือไม่รู้เท่าทัน เราจะตกเป็นเหยื่อ

 

          หนังสือเล่มนี้ จึงเป็นกระจกส่องมิติของความเป็นมนุษย์ เผยข้อจำกัดของมนุษย์ในสภาพแวดล้อมของสังคมสมัยใหม่หรือสมัยปัจจุบัน   เป็นหนังสือที่ปลุกให้เราตื่นขึ้นมาทำความเข้าใจและรู้เท่าทันบริบทของสังคมปัจจุบัน   เพื่อจะได้ไม่ตกเป็นเหยื่อของจุดอ่อนของตนเอง

 

          ผมตรึกตรองจากมุมของการเรียนรู้ หรือจากมุมของ 21^st Century Skillsแล้วบอกตนเองว่า    ข้อมูลจากหนังสือเล่มนี้บอกเราว่า นี่คือโจทย์ Life Skills ของคนในยุคปัจจุบันและอนาคต

 

 

วิจารณ์ พานิช

๑๑ มิ.ย. ๕๕

 

 

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

มาให้กำลังใจคุณหมอค่ะ..โปรดพักผ่อนสายตามากๆนะคะ..ต้องนอนนิ่งๆนี่คงน่าเบื่อจริงๆ..

 

[Dr. Ple]

Life Skills ของคนในยุคปัจจุบันและอนาคต ==> เป็นสิ่งสำคัญมาก  สำหรับ ชีวิต + อนาคต เป็นเช่นนั้น จริงๆๆ

ขอบคุณท่าน อจ.หมอมากค่ะ