หน้าที่.. พยาบาลดมยาสลบ
วันนี้.. ได้ดมยาสลบผู้ป่วยเนื้องอกมดลูก (Myoma Uteri) ขนาด ๑๔ เซ็นติเมตร (จากการ Ultrasound) หญิงไทยวัย ๔๒ ปี ไม่มีโรคประจำตัว เคยทำหมันเมื่อ ๑๐ ปีก่อน มีประวัติปวดท้องมากขณะเป็นประจำเดือน เลือดออกมากทุกเดือน ผู้ป่วยเพิ่งจะคลำพบก้อนได้ ๕-๖ เดือน (พวกเราไม่ค่อยเชื่อเพราะขนาดก้อนใหญ่มาก คล้ายๆคนท้องสัก ๕ เดือนได้)
วิสัญญีพยาบาล : สวัสดีค่ะ คุณ.. ใช่ไหมคะ ดิฉันเป็นพยาบาลดมยาสลบค่ะมีหน้าที่ดูแลคุณให้หลับ - ไม่รู้สึกตัว - ไม่เจ็บปวดขณะผ่าตัด ขอซักประวัติและตรวจร่างกายหน่อยนะคะ
ผู้ป่วย : ค่ะ
วิสัญญีพยาบาล : มีโรคประจำตัวหรือเปล่าคะ (ไม่ค่ะ), เคยแพ้ยา-แพ้อาหารหรือเปล่าคะ (ไม่ค่ะ), เคยผ่าตัดหรือเปล่าคะ (เคยทำหมันค่ะ หลังคลอดลูกคนที่ ๔), มีปัญหาขณะ-หลังดมยาสลบหรือเปล่าคะ (ไม่ค่ะ), ขอตรวจร่างกายนะคะ (ค่ะ)
@ ลุกขึ้นนั่งหน่อยนะคะ ไหนลองอ้าปากกว้างๆ แลบลิ้นออกมายาวๆ แล้วร้อง.. อา อา อา (ยาวๆ)
ตรวจการอ้าปาก (Incission Distance ขนาดปกติต้อง >=5 cm.)
ตรวจคอดู Mallampati Class (Class1=มองเห็นช่องปาก ลิ้นไก่ชัดเจน / Class2=มองเห็นลิ้นไก่บางส่วน / Class3=มองเห็นเฉพาะโคนลิ้นไก่ / Class4=มองไม่เห็นช่องคอเลย) Class3-4 เสี่ยงต่อการใส่ท่อช่วยหายใจยาก
ตรวจดูลักษณะฟัน ว่ามีฟันยื่น มีฟันหน้าด้านบนโยกหรือไม่ มีฟันผุหรือไม่
@ การก้ม-เงยคอ (Thyromental Distance ขนาดปกติต้อง >=6.5cm. เราตรวจเพื่อประเมินว่าเสี่ยงต่อการใส่ท่อใส่ท่อช่วยหายใจยากหรือไม่ และวางแผนการให้ยาระงับความรู้สึกต่อไป
วิสัญญีพยาบาล : ผ่าตัดครั้งนี้ใช้วิธีการดมยาสลบแบบทั่วร่างกาย คือต้องช่วยหายใจขณะทำผ่าตัด เมื่อแพทย์พร้อมผ่าตัดจะเริ่มฉีดยาให้หลับ ผ่าตัดใช้ ๑-๓ ชม. เมื่อทำผ่าตัดเสร็จ แพทย์เย็บปิดแผลเสร็จ จะเริ่มฉีดยาปลุกให้ตื่น เมื่อเริ่มรู้สึกตัวจะมีท่อคาอยู่ที่ปาก ไม่ต้องตกใจนะคะ ให้อมท่อหายใจเป่าท่อแรงๆ ห้ามโยกหน้าไปมา ทำตามคำบอก ถ้ารู้สึกตัวดีหายใจสะดวก จะเอาท่อออกให้ การดมยาสลบและผ่าตัดไม่ต้องกลัวนะคะ
เจ้าหน้าที่ช่วยขณะผ่าตัดมีแพทย์ผ่าตัด, พยาบาลช่วยผ่าตัด ๒ คน, พยาบาลส่งเครื่องมือแพทย์, ผู้ช่วยรอบนอก และวิสัญญีพยาบาลจะยnนอยู่ที่หัวเตียงตลอดเวลา
ห้องผ่าตัดเป็นห้องแอร์จะเย็นนิดนึง เมื่อเข้าไปในห้องผ่าตัดจะให้นอนที่เตียง จะขอใช้ผ้ารัดแขนและขาไว้ ป้องกันการตกเตียง แขนขวาจะพัน cuff เพื่อวัดความดันทุก ๕ นาที ข้างซ้ายจะหนีบตัววัดออกซิเจนในร่างกาย และจะให้ดมออกซิเจนไว้
หลังจากนั้นจะดูแลสังเกตอาการที่ห้องพักฟื้น หลังดมยาสลบให้ฝึกหายใจและไออย่างที่ประสิทธิภาพทุก ๒ ชม. ป้องกันปอดแฟบ ปอดอักเสบ ฝึกไอหลังผ่าตัด จะมีการประเมินระดับความปวดแผลก่อนให้ยาแก้ปวด โดยให้คะแนน ๑-๑๐ (Numberic pain scale คะแนน ๑ ปวดเล็กน้อยพอทนได้ ๑๐ ปวดมากที่สุดจนทนไม่ไหว)
พรุ่งนี้เช้านับเป็นวันแรกของการผ่าตัด ต้องลุกนั่งหรือเดินรอบเตียงให้ได้ ป้องกันท้องอืด, ยังงดน้ำและอาหารต่อ จนกว่าแพทย์จะสั่งให้ทานได้ (โดยจะเริ่มที่จิบน้ำ - อาหารเหลว - อาหารอ่อน - อาหารปกติ)
วันที่สองของการผ่าตัด จะเริ่มเปิดทำแผล หลังจากนั้นทำแผลทุกวัน ห้ามแผลเปียกน้ำ จะอยู่รพ.ประมาณ ๔-๕ วัน
กลับบ้านไปทำแผลต่อที่รพ.สต.ใกล้บ้าน
ห้ามทำแผลเอง ห้ามแคะ แกะ เกาแผล ห้ามใส่อะไรลงไปในแผล
รัประทานอาหารได้ทุกชนิด ยกเว้นอาหารหมักดอง กาแฟ เหล้า บุหรี่
๗ วันตัดไหม (ขอให้มาตัดที่รพ.เพื่อประเมินผล)
สังเกตอาการแผลอักเสบ มีไข้ แผลบวม แดง ร้อน มีน้ำเหลืองซึม ให้รีบมาพบแพทย์
๒ สัปดาห์จะนัดมาฟังผลชิ้นเนื้อ
๓๐ วันหลังผ่าตัดจะโทรศัพท์เยี่ยม เพื่อติดตามแผลผ่าตัดติดเชื้อ
งดยกของหนัก งดการมีเพศสัมพันธ์ ๑-๒ เดือน
ให้มาตรวจตามแพทย์นัด
การดมยาสลบและผ่าตัดผ่านไปได้ด้วยดีใช้เวลาทั้งสิ้น ๓ ชม. เลือดออกทั้งสิ้น ๖๐๐ ซีซี ไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆ ผู้ป่วยรู้สึกตัวดี ไม่ปวดแผล ดูแลส่งผู้ป่วยกลับตึก
พรุ่งนี้จะมีวิสัญญีพยาบาลอีกคน เป็นผู้ไปเยี่ยมหลังดมยาสลบ เพื่อประเมินว่าผู้ป่วยมีปัญหาภาวะแทรกซ้อนหลังดมยาสลบ-ผ่าตัดหรือไม่, ผู้ป่วยสามารถปฏิบัติตัวได้ตามคำแนะนำหรือไม่, ผู้ป่วยจำคำแนะนำการปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดได้หรือไม่ และประเมินความพึงพอใจต่องานบริการผ่าตัด
เป็นคำแนะนำคร่าวๆที่หน่วยงานเรา ทำเป็นประจำค่ะ
ความเห็น (7)
ผมเคยผ่าตัดมา 9 ครั้ง
แต่มีเพียงแค่ครั้งเดียวเท่านั้นที่ใช้วิธีดมยาสลบ
กว่าจะฟื้นและรู้สึกตัว เวลาก็ผ่านไปเกือบ 2 วันเต็ม
ช่วงนั้นเหมือนอยู่ในห้วงของความฝันตลอดเลยครับ
พอฟื้นขึ้นมาจำอะไรไม่ได้เลย เบลอไปหมด 555
เคยผ่าตัดท้องนอกมดลูก ไม่เห็นมีใครมาบอกแบบนี้เลยค่ะ (หมอบอกว่า "ท้องนอกมดลูก ต้องผ่าตัดด่วน" แล้วก็เข็นเข้าห้องผ่าตัด ยังไม่ได้เตรียมตัวเตรียมใจเลยค่ะ)
เรียนคุณอักขณิช
โดยทั่วไปหลังดมยาสลบจะไม่ตื่น-รู้สึกตัว-ฟื้นดีตั้งแต่หลังผ่าตัดนะคะ อาจจะรู้สึกมึนงง-หลงลืมบ้าง เพราะเรามียาบางตัวที่ทำให้คนไข้ลืม ในช่วงเวลาสั้นๆ
ถ้ามีอาการแบบที่คุณอักขณิชเล่ามา คงเป็นการผ่าตัดที่ยาวนานพอสมควร หลังผ่าตัดอาจได้ยาลดอาการปวดร่วมด้วย จึงทำให้ "เหมือนอยู่ในห้วงของความฝันตลอด"
tuktun
ท้องนอกมดลูกเป็นการผ่าตัดแบบเร่งด่วน (Emergency case) ไม่งั้นอาจเกิดภาวะ Shock ได้จึงต้องรีบผ่าตัด ทำให้มีการเตรียมความพร้อมน้อย คนไข้ยังไม่ได้เตรียมตัวเตรียมใจ
Emergency case เป็นอะไรที่เรา (วิสัญญีพยาบาล) ต้องเฝ้าระวังอย่างมากเพราะ คนไข้ไม่ได้งดน้ำและอาการ, มีความเตรียด ส่งผลให้อาหารอยู่ในกระเพราะยาวนานขึ้นกว่าปกติ (Gastric delayed emptying time) เสี่ยงต่อการสูดสำลักง่าย
การเตรียมพร้อมด้านร่างกาย จิตใจน้อย คนไข้จะเครียดกังวล ต่อไปจะกลัวการดมยาสลบและผ่าตัด
ชื่นชมกับความสามารถของน้องมากค่ะ ขอให้ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานนะคะ
ขอบคุณค่ะพี่ติ๋ว
ได้รับความรู้ทั้งหมดมาจากภาควิชาวิสัญญีวิทยา คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่นค่ะ
และมีพี่ๆที่ศรีนครินทร์เป็นต้นแบบที่ดีค่ะ โดยเฉพาะพี่ติ๋ว
กำลังจะผ่าตัดเนื้องอก คุณหมอให้เวลาอีกเดือน กำลังศึกษาข้อมูลและเตรียมใจผ่าตัด... ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆมีสาระค่ะ