บทเรียนการเข้าร่วมเครือข่ายทันต-เภสัชบุคลากร ในการทำงานระบบสุขภาพชุมชน

บทเรียนการเข้าร่วมเครือข่ายทันต-เภสัชบุคลากร  ในการทำงานระบบสุขภาพชุมชน

ทพญ.ธิรัมภา  ลุพรหมมา  [email protected]

GotoKnow : Aorrumpa  อำเภอสระใคร  จังหวัดหนองคาย

๑.      สายสัมพันธ์พี่น้องจากมหาวิทยาลัย  การทำงานรู้จักกันในสายงาน  พื้นที่ใกล้ชิด  สนิทรู้ใจกันมากขึ้น 

ร่วมสุข  ผ่านทุกข์ร้อนหนาว  การทำงานภาคปฏิบัติการในชุมชน  เขียนผล  วิเคราะห์  สรุปงานวิจัยโครงการการส่งเสริมสุขภาพช่องปากเด็กเล็ก  โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน  โครงการเครือข่ายทันตแพทย์ผู้นำสร้างเสริมสุขภาพช่องปาก 

เป็นสิ่งเชื่อมโยงให้นำเข้าสู่การทำงานพัฒนาเครือข่ายทันต-เภสัชบุคลากร  ในการทำงานระบบสุขภาพชุมชน

 

๒.       แม้มีความต่างด้านวิชาชีพ  ลักษณะงาน  ความรับผิดชอบ  แต่ความเป็นเพื่อนพี่น้องที่มีความสนใจเรื่องเดียวกัน คือ ระบบสุขภาพชุมชน  เข้าใจถึงสุขภาวะของผู้คนที่เราทำงานด้วยในอำเภอ   มีความเกี่ยวโยงซับซ้อนของปัจจัยมากมายหลายชั้น 

ผลการผสานพลัง (Synergy) ของทีมพัฒนาสุขภาวะจากรากฐานของชุมชน  อำเภอสระใคร  เกิดจากการมีผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีความมุ่งมั่น  กัดไม่ปล่อย  สนใจใคร่รู้พัฒนาตนเองไม่อยู่นิ่ง  พร้อมที่จะประสาน  บูรณาการ  ผลักดัน  สนับสนุนกิจกรรมพัฒนาสุขภาวะ  โดยใช้ศักยภาพของชุมชนเป็นฐาน  ในสถานการณ์และบริบทที่เป็นไปได้ 

โดยผู้ก่อการดี  ๓  วิชาชีพ  ทันตแพทย์  พยาบาล  เภสัชกร  ก่อนจะพูดคุย  ให้ข้อมูล  ชักชวนผู้ที่มีความสนใจร่วมมาทำงานด้วยกัน

๓.       การประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง การวินิจฉัยชุมชน  เพื่อการทำงานส่งเสริมสุขภาพโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน  ณ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดหนองบัวลำภู  วันที่  ๙ – ๑๑  มีนาคม ๒๕๕๔ 

ทำให้ผู้ก่อการดีอำเภอสระใครเข้าใจเป้าหมายการทำงานของเครือข่าย  วัตถุประสงค์ของแผนงาน/โครงการ 

นำไปออกแบบเขียนโครงการเครือข่ายชุมชนเข้มแข็งจากรากฐานของชุมชน  อำเภอสระใคร  จังหวัดหนองคาย  ปี ๒๕๕๔  งบประมาณสนับสนุนจาก CUP อำเภอสระใคร 

ใช้การทำงานผ่านโครงการ  ในการสร้างทีมพี่เลี้ยงพัฒนาชุมชน  ซึ่งประกอบด้วย  เจ้าหน้าที่สาธารณสุข  นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร  นักพัฒนาชุมชน  ครู  เจ้าหน้าที่จากองค์การบริหารส่วนตำบล  ร่วมกับแกนนำชุมชนทั้ง  ๔  ชุมชน กระจายใน  ๓  ตำบลของอำเภอสระใคร  และ  ๔  หน่วยบริการปฐมภูมิ 

จึงได้ผลการศึกษาชุมชนแบบมีส่วนร่วม  มองเห็นความเชื่อมโยงของทรัพยากร  วิเคราะห์ศักยภาพและแนวโน้มการพัฒนาชุมชน  ที่แกนนำชุมชนผู้เข้าร่วมศึกษาดำเนินการเองทุกขั้นตอน 

 

๔.      การร่วมลงมือศึกษาชุมชนแบบมีส่วนร่วม  และปฏิบัติงานในพื้นที่เป็นเวลานาน  ช่วยให้เข้าใจ  เข้าถึงผู้คนในชุมชนที่ตนทำงานด้วยอย่างลึกซึ้ง 

เมื่อมีโอกาสไปถ่ายทอดเป็นวิทยากรร่วมกับ ทพญ.วรางคณา  อินทโลหิต  อ.โกวิท  พรหมวิหารสัจจา  อ.ภาสกร  โดยโครงการของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดหนองคาย  เพื่อเผยแพร่แนวคิด  ปรับกระบวนทัศน์ในการทำงานระบบสุขภาพชุมชน  แก่เจ้าหน้าที่สาธารณสุขและแกนนำชุมชน  ของอำเภออื่น ๆ  จังหวัดหนองคาย 

ทำให้ทีมพี่เลี้ยงพัฒนาชุมชนอำเภอสระใครเพิ่มพูนประสบการณ์การวิเคราะห์ชุมชนอื่น ๆ ที่แตกต่างจากพื้นที่ที่ทำงานตามปกติ

๕.      ในปีที่สองต่อเนื่อง  คณะกรรมการบริหาร CUP อำเภอสระใครยังสนับสนุนงบประมาณดำเนินโครงการพัฒนาสุขภาวะจากรากฐานของชุมชน  ปี ๒๕๕๕  จำนวน  ๑๐๐,๐๐๐  บาท 

ภาวะผู้นำของหัวหน้าทีมหน่วยบริการปฐมภูมิ  การทำงานเป็นทีมของหน่วยบริการปฐมภูมิ  การมีส่วนร่วมใกล้ชิดระหว่างทีมพี่เลี้ยงด้วยกันของแต่ละพื้นที่  การประสานงานและสนับสนุนของทีมผู้ก่อการดี  ๓  คนแรก (ทันตแพทย์  พยาบาล  เภสัชกร) 

เป็นปัจจัยสนับสนุนการเรียนรู้ของแกนนำทีมชุมชน  ในการดำเนินกิจกรรมพัฒนาชุมชนตนเอง  ตามที่ตกลงคัดเลือกกันเองในเวทีเสวนาของชุมชน  (“วงโสเหล่”) 

ความก้าวหน้ากิจกรรมพัฒนาชุมชน  ดังตารางที่ ๑

หมู่บ้าน / หน่วยปฐมภูมิ	กิจกรรม	ระยะเวลา	ผู้รับผิดชอบ
๑.  บ้านพลายงาม /      รพ.สต.คอกช้าง	๑.  รณรงค์ทำความสะอาด ๒.  อบรมเกษตรปลอดภัย ๓.  ตรวจเลือดเกษตรกร ๔.  ทำนา / เกษตรปลอดภัย	ทุก  ๒  เดือน กพ. ๕๕ มีค. ๕๕ พค. ๕๕ ต่อเนื่อง	ทีมชุมชน / ประเมินผล* พี่เลี้ยงเกษตร ทีมพี่เลี้ยงสาธารณสุข ทีมชุมชน
๒.  บ้านไชยา /      PCU รพ.สระใคร	๑.  รณรงค์ทำความสะอาด ๒.  สำรวจและทำลายแหล่ง      เพาะพันธุ์ยุง ๓.  เสวนาติดตาม  ประเมินผล	ทุกเดือน ทุกสัปดาห์ ทุกเดือน	ทีมชุมชน / ประเมินผล* ทีมชุมชน / ทีมพี่เลี้ยง PCU  ทีมชุมชน
๓.  บ้านหนองบัวเงิน /      รพ.สต.สระใคร	๑.  รณรงค์ลดความเร็วพาหนะ      เมื่อขับขี่ในถนนกลางหมู่บ้าน ๒.  ขุดลอกร่องระบายน้ำท่วมขัง	กพ. ๕๕  ต่อเนื่อง พค. ๕๕  ต่อเนื่อง	ทีมชุมชน ทีมชุมชน
๔.  บ้านหมากหุ่ง /      รพ.สต.บ้านฝาง	๑.  การกินอาหารเพื่อสุขภาพ ๒.  ให้ความรู้หลักโภชนาการ	มีค. ๕๕ ยังไม่ดำเนินการ	ทีมชุมชน ทีมพี่เลี้ยง

ประเมินผล*  หมายถึง  ทีมประเมินผลซึ่งเป็นสมาชิกของชุมชนนั้น

๖.      ต้นทุนศักยภาพการดำเนินการสนทนา  การพูดต่อหน้าชุมชน  การฟัง  การจับประเด็น  การจดบันทึก  การสรุปการพูดคุยคราวที่แล้วของผู้นำชุมชน  การแบ่งหน้าที่ของแกนนำชุมชน  มีผลต่อความถี่ในการจัดประชุมชาวบ้านของผู้นำชุมชน 

หมู่บ้านที่จัดประชุมถี่กว่าจะมีความก้าวหน้าของกิจกรรมพัฒนาชุมชนมากกว่า 

 

๗.       หมู่บ้านที่ทีมแกนนำชุมชนมีความสัมพันธ์อันดี  มีส่วนร่วมดำเนินงานด้านสุขภาพดีมาก่อนกับทีมหน่วยบริการปฐมภูมิ 

การประสานนัดหมาย  การสนทนาจะราบรื่น  มีบรรยากาศไว้วางใจ  เปิดใจพูดคุยกัน  เอื้อให้การพูดคุยระดมสมอง  ร่วมติดตาม  พัฒนากิจกรรมของชุมชนเป็นไปด้วยดี

  

๘.      ทีมพี่เลี้ยงเองต้องการการพัฒนาสมรรถนะตนเองเสมอ  ในการนำความรู้ใหม่ ๆ มาบูรณาการร่วมกับการทำงานระบบสุขภาพชุมชน เช่น ประชุมวิชาการแลกเปลี่ยนเรียนรู้งาน R2R กับเพื่อนต่างอำเภอ 

การแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนในเครือข่ายต่างจังหวัด  ที่ทำงานโดยใช้แนวคิดชุมชนเป็นฐาน (Community-based)  ในการเรียนรู้ร่วมกับชุมชน  ในการพัฒนาชุมชนด้านต่าง ๆ   การพัฒนาในระบบสุขภาพชุมชน   

การวางตัวเป็นกลาง  การจัดการความขัดแย้งในชุมชน  เป็นต้น

 

*******************************

 

[Boo]

มาชม มาเชียร์ คุณพี่หมอฟัน ด้วยคิดถึงนำเด้อค่า :)

[วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--]

โดยผู้ก่อการดี ๓ วิชาชีพ ทันตแพทย์ พยาบาล เภสัชกร ก่อนจะพูดคุย

สวัสดีท่านทหารพรานหญิง....ที่พัทลุงก็ตั้งวง "ชวนคุย ร่วมคิด ค้นทุน"ของชมรมเพื่อมาสนับสนุน สุขภาพช่องปาก ในโครงการ หนึ่งอำเภอ หนึ่งชมรมสุขภาพช่องปากดี

[ธิ]

ขอบคุณค่ะคุณน้อง

Poo

หายไปไหน นานสองนานคะ

[ธิ]

สวัสดียามเย็นค่ะท่านลุง

วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--

ตั้งวงชวนคิด  ชวนคุย  ด้วยทุนตนเอง....พัฒนาชุมชนตนเอง คือ กุญแจสู่ความยั่งยืน

อ่ะ...มาแนวเดียวกันได้นะคะท่านลุง