538.เทศกาลแห่งความสุข

Vesak in Colombo

เทศกาลแห่งความสุข

 

ปีใหม่ของศรีลังกาคือวันที่ 13 เมษายน เช่นเดียวกับวันสงกรานต์ของไทย มีการฉลองกันทั่วประเทศ  ถือเป็นการฉลองที่ใหญ่ แต่จริงๆ แล้วการฉลองที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของศรีลังกากลับไม่ใช่วันปีใหม่ แต่เป็นการฉลองวันวิสาขบูชาหรือ  Vesak  ซึ่งเป็นการฉลองแห่งความสุขจริงๆ     

วันที่ 5 พค. เป็นวันแรกที่ชาวศรีลังกาฉลองเวสัก เพราะเป็นวันพระจันทร์เต็มดวงหรือวันพระใหญ่ เดือน 5 ทุกวัดพุทธในศรีลังกามีการฉลองอย่างยิ่งใหญ่ ผมได้รับเชิญไปร่วมงานในหลายวัดในช่วง 2-3 วันนี้ ก็พยายามไปให้หมดเพราะต้องการเรียนรู้ว่าเขาฉลองกันอย่างไร

เช่นเช้าของวันที่ 5 พค. ตั้งแต่ 08.00 น ผมได้รับเชิญให้ไปร่วมพิธีฉลองพระพุทธรูปนอนปางปรินิพพาน ที่วัดศรีสัมโพธิ โคลัมโบซึ่งผู้บัญชาการทหารเขตทางเหนือของศรีลังกาเป็นคนสร้างถวาย เมื่อไปถึงก็พบว่ามีผู้คนมากันเต็มวัด แต่งกายด้วยชุดขาวดูสวยงามยิ่งนัก ศัพท์สื่อมวลชนศรีลังกาใช้คำว่าทะเลชุดขาว คือมองไปทางไหนก็เจอแต่คนแต่งกายชุดขาว

มีคณะทูตต่างประเทศได้รับเชิญไม่กี่ประเทศ ไทย อินเดีย จีน พิธีในวันนี้จัดอย่างยิ่งใหญ่ มีการถ่ายทอดทางโทรทัศน์ด้วย หลังจากทำการบูชาพระพุทธรูปในศาลาด้วยดอกไม้ (กลีบดอกไม้ในถาด) ก็มีการห่มพระนอนด้วยผ้าสีเหลืองและผ้าทอง จากนั้นพระสงฆ์สวดมนต์สั้นๆ เป็นอันเสร็จพิธี ที่ผมบอกว่าสวดสั้นๆ เพราะพระสงฆ์ศรีลังกาสวดมนต์สั้นจริงๆ คือบทอิติปิโส บทแรกบทเดียวแล้วก็ไปบทจบเลย ด้วยความที่คนไทยชินกับการสวดมนต์เต็มรูปแบบและสวดอย่างมีทำนองซึ่งทำให้รู้สึกขลังดี แต่ในศรีลังกาจะหาการสวดแบบมีทำนองได้ยาก

ผมเดินฝ่าผู้คนที่ยืนเต็มพื้นที่วัด ราวกับฝ่าคลื่นในทะเลสีขาว สิ่งที่พบก็คือทุกคนยิ้มตอบอย่างมีความสุข คงเป็นคนเดียวของแขกวีไอพีที่เดินไปก็แจกยิ้มไป ราวกับตัวเองเป็นดาราฉะนั้น แต่ไม่ใช่หรอก ผมยิ้มเพราะมีความสุขและอยากจะส่งความสุขให้คนอื่นด้วย ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าแปลกปนกับความน่าประทับใจ ไม่ว่าผมจะยิ้มให้ใคร ทุกคนยิ้มตอบกลับมาอย่างรวดเร็วและง่ายดาย คนศรีลังกาน่ารักเช่นนี้เองจนทำให้รู้สึกเหมือนเป็นครอบครัวเดียวกัน

งานที่สองตอนเย็น ผมได้ไปร่วมงานที่วัดอิสิปตนะมหาวิหาร มีพระไทยได้รับนิมนต์มาศรีลังกาและมีกำหนดการเทศน์ให้พุทธศาสนิกชนฟังด้วย เมื่อไปถึงก็พบคลื่นคนชุดขาวอีกเช่นกัน ต่างมาไหว้ต้นโพธิ์ ไหว้พระพุทธรูปในอุโบสถ ในศาลาเทศน์พระไทยทำหน้าที่เทศน์ซึ่งมีคนนั่งฟังไม่มากนัก คืนนั้นทำให้ผมได้ข้อสังเกตอีกหลายประการเกี่ยวกับสภาพการเป็นพุทธศาสนิกชนของชาวพุทธในศรีลังกา รวมทั้งการมาเผยแพร่พุทธศาสนาของพระไทยในศรีลังกา อาจจะต้องศึกษาหาวิธีการที่เหมาะสมและหาทางส่งเสริมกันให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นต่อไป

ระหว่างไปวัด ผมเห็นคนศรีลังกาทุกเพศทุกวัยเดินไปตามถนนต่างๆ คึกคักมาก เห็นมีการแจกอาหารและไอสครีมส์หลายจุด ดูบรรยากาศในคืนนี้เป็นคืนที่ทุกคนออกมานอกบ้าน สนุกสนานกันเหมือนกับอยู่ในเทศกาลแห่งความสุข

กลับมาจากวัดอิสิปตนะรามาราม ผมเดินทางไปยังริมทะเลสาบ Beira ซึ่งเป็นอีกจุดหนึ่งที่มีการฉลองเวสักที่ขึ้นชื่อที่สุดในโคลัมโบเลคนี้ตั้งอยู่ใจกลางโคลัมโบ มีพื้นที่  65 เอเคอร์ สร้างมากว่าร้อยปีที่แล้ว สิ่งที่สร้างความสวยงามให้กับทะเลสาบแห่งนี้คือวิหารกลางน้ำ  Seema Malakaya temple ที่ออกแบบโดยสถาปนิกที่มีชื่อเสียงของศรีลังกานาย  Deshamanya Geoffrey Manning Bawa  ด้วยความที่เป็นทะเลสาบที่มีลักษณะภูมิประเทศสวยงาม จึงมีการประดับประดาถนนหนทางและต้นไม้รอบๆ ทะเลสาบด้วยธงพุทธและโคมไฟ รวมทั้งมีการนำดอกบัวกระดาษสีไปตั้งในน้ำกลางทะเลสาบด้วย ผู้คนจึงนิยมมาดูความงามของที่นี้ทุกคืนโดยเฉพาะเสาร์อาทิตย์จะมากเป็นพิเศษ รถติดยาว ริมถนนเต็มไปด้วยคนและนักท่องเที่ยวต่างชาติเป็นคลื่นมนุษย์หลากสี ต่างจากทะเลชุดขาวในวัดโดยสิ้นเชิง โชคดีที่ผมไปเดินริมทะเลสาบในช่วงกลางวันแล้วจึงได้เห็นความสวยงามของการประดับในอีกรูปแบบหนึ่ง...ที่สงบเงียบ แต่พอตกค่ำ เต็มไปด้วยผู้คนที่มาจากทุกทิศ มาเบียดเสียดกัน ทำให้ความงามลดน้อยลงไปมาก

ในวันแรกทีไปเดินเล่นเอง ไม่ค่อยประทับใจเพราะผู้คนเยอะมากจนไม่มีโอกาสสัมผัสกับความงามรอบๆ ตัว จนกระทั่งในวันเสารที่ 12 พค. ผมได้รับเชิญให้ไปร่วมงานอย่างเป็นทางการของวัดคงคารามซึ่งก็มีขบวนแห่เล็กๆ จากวัดไปยังเลค Beira คืนนั้นผมจึงได้เห็นความงามของการประดับไฟ ซึ่งต้องยอมรับว่างดงามมาก ลืมรถที่ติดยาวเยียดบนถนนและผู้คนที่เดินกันเต็มสองข้างถนน และบนฟุตบาตร ขากลับจากงานผมได้มีโอกาสชมโคมไฟที่ตั้งอยู่ใน เต้นท์ที่ตั้งเรียงรายสองข้าง โคมไฟแต่ละอันตั้งใจทำเพื่อการประกวดสวยงามด้วยการออกแบบที่หลากหลาย

 สิ่งหนึ่งที่ผมเห็นว่าเป็นสิ่งที่ดีและได้คะแนนไปเต็มๆ ก็คือการทำโคมเพื่อฉลองวันสำคัญทางพุทธศาสนาวันนี้ ความหมายของการทำโคมก็ดีเพราะเป็นการระลึกถึงคำสอนขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า การบรรลุธรรมเสมือนกับการจุดแสงสว่างให้เกิดขึ้น คือแสงแห่งปัญญา การทำโคมก็ต้องจุดเทียนหรือแสงไฟเพื่อให้โคมสว่าง ต่อมาเมื่อทำโคมกันทุกบ้านทุกชุมชน ก็มีการจัดประกวดกัน ซึ่งก็ยิ่งทำให้มีความหมายมากยิ่งขึ้น

การประกวดโคม เป็นกิจกรรมที่ทำให้คนศรีลังกาสามัคคีกัน (เปรียบเทียบกับเมืองไทยบ้านเราก็น่าจะเป็นการทำกระทง)  ตั้งแต่คนในครอบครัวพ่อแม่ลูกช่วยกันทำ ในโรงเรียน นักเรียนร่วมกันทำโคมแข่งกันไม่ว่าจะนับถือศาสนาใด ในชุมชนก็มีการทำโคมของแต่ละชุมชนทั้งเพื่อร่วมฉลองอวดความสามารถกันและเพื่อประกวดกัน

สรุป โดยรวมก็ถือว่าวัน Vesak เป็นวันที่คนศรีลังกามีความสุขมากที่สุด Happy Vesak Day ครับ

[วิรัตน์ คำศรีจันทร์]

ได้มีความสุข ตื่นตาตื่นใจ และเห็นชีวิตผู้คนในโลกกว้างไปด้วยครับ
ดูงดงามอย่างที่ท่านทูตถ่ายทอดให้ติดตามไปด้วยจริงๆนะครับ

[พลเดช วรฉัตร]

วิรัตน์ คำศรีจันทร์

อจ.วิรัตน์ครับ

ผมคิดว่าผมได้ทำหน้าที่เป็นสื่อกลางเผยแพร่ประสบการณ์ในโลกกว้าง ที่คนไทยไม่มีโอกาสนะครับ ยิ่งอยุ่ในต่างแดน ได้เห็นสิ่งต่างๆ ก็มักจะคิดถึงคนไทยที่อยู่ในประเทศไทย อยากให้ได้เรียนรู้และสัมผัสกับสิ่งเหล่านี้ด้วย 

ขอบพระคุณข้อคิดเห็นของอจ.ทำให้ผมมีกำลังใจ ทำหน้าที่ต่อไปครับ

มีเรื่องราวที่น่าตื่นเต้นอีกมากมาย ติดตามต่อไปนะครับ

[พลเดช วรฉัตร]

ขอบคุณทุกดอกไม้กำลังใจครับ จะสรรหาสิ่งดีๆ มานำเสนอต่อไปครับ