กฎหมายลิขสิทธิ์ : อ้างอิงแหล่งที่มาแล้วจะพ้นผิดได้หรือไม่?

จากคำถามที่ว่า ...

"หากเราอ้างอิงแหล่งที่มาแล้ว เราจะพ้นผิดได้หรือไม่?"

คำตอบที่ได้คือ ...

คุณ อรุณ ประดับสินธุ์ ได้ตอบไว้ในหน้า ๑๖๔ ไว้ดังนี้

ภาษานักกฎหมายเขาเรียกว่า "ข้อยกเว้นเพื่อการใช้อ้างอิง" ซึ่งมีบัญญัติไว้อยู่ใน มาตรา 33 ว่า

"การกล่าว คัด ลอก เลียน หรืออ้างอิงงานบางตอนตามสมควรจากงานอันมีลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัตินี้ โดยมีการรับรู้ถึงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานนั้น มิให้ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ ถ้าได้ปฏิบัติตามมาตรา 32 วรรคหนึ่ง"

การกล่าว คือ การพูดจาขับร้อง

การคัด คือ การเลือก หรือ แยกไว้

การลอก คือ การเขียน หรือ จำลองออกมา

การเลียน คือ การเอาอย่าง การทำตาม การลอกแบบอย่าง

การอ้างอิง คือ การถือเป็นหลักการนำมากล่าวเป็นหลัก

ปัญหาของข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์ตามมาตรา 33 อยู่ที่การคัดลอกงานบางตอนตามสมควรจากงานอันมีลิขสิทธิ์ ซึ่งต้องดูข้อเท็จจริงเป็นเรื่อง ๆ ไป

และอยู่ภายใต้บังคับของบทบัญญัติในมาตรา 32 วรรคหนึ่ง คือ ต้องไม่ขัดต่อการแสวงหาประโยชน์จากงานอันมีลิขสิทธิ์ตามปกติของเจ้าของลิขสิทธิ์ และไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิ์เกินสมควร

การอ้างอิงนั้นจึงจะถือว่าทำให้พ้นผิดได้

..................................................................................................................................................

คำอธิบายเพิ่มเติม

เวลาที่เราทำรายงาน วิจัย หรือ วิทยานิพนธ์ ทางครูบาอาจารย์จะสอนเราเสมอว่า หากมิใช่ความรู้ที่เขียนโดยเราแล้ว แต่เรานำมาจากเจ้าของทฤษฎีหลักการท่านอื่น เราควรจะให้เกียรติท่านเหล่านั้นโดยการ "อ้างอิงในเนื้อหา"

เช่น ...

ขจิต ฝอยทอง (๒๕๕๕, หน้า ๑) กล่าวว่า อาจารย์หน้าตาีดีและหลงรักคนอาชีพที่มีชุดขาวเป็นยูนิฟอร์มที่สุด ฯลฯ ...

หรือ ....................................... (ขจิต ฝอยทอง, ๒๕๕๕, หน้า ๑)

เช่นนี้เป็นไปตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ.2537 มาตรา 32 วรรคหนึ่ง ตามที่กล่าวมา คือ หากไม่ไปกระทบกับสิทธิ์อันชอบธรรมอันเกินควรของอาจารย์ขจิต ฝอยทองแล้วล่ะก็ ... มิให้ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์

เพียงแค่ "ขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์" และ "ไม่ทำร้ายสิทธิ์อันชอบธรรม" พร้อม "อ้างอิง" ให้แจ่มชัด

ดังนั้น ผมจึงนำหลักการพิจารณาและยกตัวอย่างมาให้แสดงให้ทราบ กัลยาณมิตรสามารถจะเรียนรู้และนำไปประยุกต์ปฏิบัติ เพื่อให้ไม่มีปัญหาเกี่ยวกับการละเมิดลิขสิทธิ์ได้่ต่อไปนะครับ ;)...

บุญรักษา ทุกท่านครับ ;)...

..................................................................................................................................................

ขอบคุณแหล่งข้อมูลดี ๆ

อรุณ ประดับสินธุ์.  คัมภีร์ลิขสิทธิ์ 180 คำถามที่จำเป็นต้องไขคำตอบ.  กรุงเทพฯ: พสุธา, 2554.

พระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ.2537.  http://www.thnic.co.th/docs/copyright-law.pdf (2 กุมภาพันธ์ 2555).