เสวนา ประสา ผู้สูงวัยฟันดี

 

ชั่วโมงนี้ คุณหมอหนึ่ง หรือคุณหมออิศรานุวัฒน์ ส่งตรงมาจาก โรงพยาบาลวัดเพลง จังหวัดราชบุรีค่ะ มาชวน สว. ของเรา ที่มาจากชมรมผู้สูงอายุที่ได้รับโล่เป็นแหล่งเรียนรู้การพึ่งพาตนเองด้านการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก 5 แห่ง มาคุยแลกเปลี่ยน ให้ได้เรียนรู้กัน ถึงเรื่องการจัดกิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ในชมรมผู้สูงอายุ ในการ “เสวนาประสาผู้สูงวัยฟันดี”

ผู้แทน จากชมรมผู้สูงอายุ “แหล่งเรียนรู้การพึ่งพาตนเองด้านการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก” ที่มาพูดคุยกันในเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ชมรมผู้สูงอายุด้านการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ครั้งนี้ มี 5 ชมรม ได้แก่

• คุณป้าอรพินทุ์ สมร่าง จาก ชมรมผู้สูงอายุตำบลแจ้ห่มวัดศรีหลวง อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง
• คุณป้าเซี้ยะ หรือคุณป้านิสากร พาทีทิน จากชมรมผู้สูงอายุอำเภอแหลมงอบ จ.ตราด
• คุณเหมือนมั่น สิทธิศักดิ์ จากชมรมผู้สูงอายุตำบลทะเลทรัพย์ อำเภอปะทิว จ.ชุมพร
• คุณป้าอุไรพร บุญหนา จากชมรมผู้สูงอายุตำบลบ้านโสก อ.คอนสวรรค์ จ.ชัยภูมิ
• และคุณป้าวชิราวลี เซ็นเจริญ จากชมรมผู้สูงอายุดอกลำดวนดารุ้นคอยร๊อต อ.บางน้ำเปรี้ยว จ.ฉะเชิงเทรา

ช่วงแรกของรายการ คุณหมอหนึ่งให้ชมรมฯ โฆษณากันก่อนว่า ตัวเองมาจากไหน และมีของดีอะไรบ้างในพื้นที่

คุณป้าอรพินทุ์ จากจังหวัดลำปาง ... บอกว่า คุณป้าเป็นอดีตอาจารย์โท อายุ 65 ปี มาสัมผัสชมรมผู้สูงอายุ ตอนอายุ 57 ปี ตอนเกษียณด่วน แบบโดนล่อลวง ประธานมาขอดูบัตรประชาชน และมาบอกว่า ให้เข้าเป็นสมาชิกชมรมผู้สูงอายุโดยอัตโนมัติ แม้จะอายุยังไม่ถึง 60 ปี บอกว่า ให้มาช่วยกัน ก็ไม่นึกไม่ฝัน ได้มากรุงเทพฯ หลายครั้ง ได้รู้จักคุณหมอหลายๆ ท่าน เลยคิดว่า เขาชวนให้เรามาดี ก็ช่วยพัฒนามา และไม่นึกไม่ฝันว่า ชมรมผู้สูงอายุแจ้ห่ม จะมีชื่อเสียง มีผู้คนมาเยี่ยมเยียนมากมาย เป็นความภูมิมาก และที่ภูมิใจที่สุด คือ การได้ไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กิจกรรมฯ ที่กระบี่ ได้ไปพบชมรมผู้สูงอายุมากมาย ลปรร. กิจกรรมกันหลายๆ อย่าง จากตรงนั้น ก็นำไปพัฒนากิจกรรมของชมรมฯ ของเราขึ้นมา

ของดีแจ้ห่ม เป็นมะขามหวาน น้ำปู ใส่ส้มตำอร่อยมาก นำผัก และผ้าถักโครเชท์ มีชื่อเสียงมาก

คุณป้าเซี้ยะ จากแหลมงอบ ... คุณป้าเซี้ยะเป็นประธานชมรมบ้านกลาง แหลมงอบมียุทธนาวีดี สับปะรด ระกำกับหวาน หมาหลังอาน ไม่กัดคนตาย และมีผู้สูงอายุดี ที่พอเพียง

คุณเหมือนมั่น จากชุมพร ... เป็นที่ปรึกษาชมรมฯ ชมรมฯ ตั้งมาครบ 12 ปี เป็นศูนย์ส่งเสริมสุขภาพ คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ พอได้รับคำแนะนำจากคุณหมอสุเทพ รพ.ปะทิว ให้มาดูสุขภาพผู้สูงอายุ 2 ปีที่ผ่านมา ทำให้ได้มีโอกาสเปิดโลกทัศน์มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านสุขภาพช่องปาก

คุณป้าอุไรพร จากชัยภูมิ ... เลขานุการชมรมผู้สูงอายุบ้านโสก อ.คอนสวรรค์ จ.ชัยภูมิ ชัยภูมิมีที่ท่องเที่ยวหลายแห่ง เช่น น้ำตกตาดโตน เจ้าพ่อพระยาแล วันที่ 11 เปิดงานเจ้าพ่อพระยาแล 9 วัน 9 คืน บึงแวมีนกเป็ดน่าชมมาก ทุ่งดอกกระเจียว ผ้าไหม สวยงาม ชมรมฯ เริ่มเข้าโครงการฟันเทียมพระราชทานตั้งแต่แรก คือ ชมรมฯ ตั้งเมื่อสิงหาคม 2545 เข้าโครงการเมื่อ 2549 สมาชิกทุกท่านพอเข้าโครงการมาแล้ว สนใจด้านสุขภาพช่องปากมาก ไปเยี่ยมผู้สูงอายุ ก็เอาโครงการฟันเทียมฯ ไปด้วย เสวนาให้ฟังว่า จะต้องทำอะไร หลังอาหารก็ต้องแปรงฟัน

อาจารย์วชิราวลี จากฉะเชิงเทรา ... ข้าราชบำนาญครูพิเศษภาษาไทย เกษียณปี 2552 เราชื่อชมรมดอกลำดวนดารุ้นคอยร๊อต เพราะว่า ดารุ้นคอยร๊อต เป็นชื่อมัสยิด ชมรมเราตั้งอยู่บริเวณมัสยิด เราเพิ่งเกิดได้ 1 ปี แต่เราโตเร็ว ดิฉันพอเกษียณแล้วนั่งอยู่บ้าน มีพี่ที่นั่งทำงานกับสังคมสงเคราะห์ก็ได้ตั้งชมรมขึ้นมา เราก็อยู่บ้าน และวันหนึ่งท่านไปเชิญมาเป็นกรรมการ ก็ลงเอยกับเขาไป และในที่สุดเราก็โตด้วยความสามารถของท่าน ในด้านสังคมสงเคราะห์ และเราก็เป็นครูพิเศษ และทีมงานของเราเข้มแข็งมาก เลยโตเร็ว

ฉะเชิงเทรา มีหลวงพ่อโสธร แต่ที่บางน้ำเปรี้ยวจะมีมุสลิมมาก มีอาหารชื่อดัง ข้าวหมก กลุ่มแม่บ้านทำขนมลือชื่อมากทองหยอดอร่อย ลือไปถึงจังหวัดทางภาคใต้ ของเราอ่อนหวาน และคนก็อ่อนช้อยด้วย

เวทีวันนี้ เรามาคุยกันเรื่องสุขภาพช่องปาก และแต่ละชมรมฯ เป็นแหล่งเรียนรู้ ให้ตัวแทนแต่ละจังหวัดได้เล่าให้ฟังว่า แต่ละท่านที่มาจากหลายภูมิภาค มีจุดเด่นในเรื่องสุขภาพช่องปาก ที่อยากจะเล่าให้ได้ฟังว่า เรามีจุดเด่นอะไรกัน

ชมรมผู้สูงอายุดอกลำดวนดารุ้นคอยร๊อต

นวัตกรรมที่เราอยากจะโม้ หรือแจ้งให้ทราบ และใช้ในเรื่องของช่องปาก คิดกันขึ้นมาเอง ก็คือ เราแต่งเพลง ทำสื่อ pop-up ทำจากแผ่นพับ ที่ได้จากโรงพยาบาล ใบความรู้ ที่ได้มาจากเนื้อหาและหนังสือตามรอยศาสดาโมฮัมหมัด การแพทย์ในแนวทางของศาสดา นำความรู้มาลงให้สมาชิกได้รู้ มีทุกเรื่อง เช่น อินทผาลัมมีประโยชน์ บำรุงฟันอย่างไร นมแพะมีประโยชน์อย่างไร และจากการไปอบรม ก็นำความรู้มาลงในใบความรู้ ทำให้ในชมรมฯ มีใบความรู้ เพลง pop-up

พอมีโครงการฟันสวยด้วยมือเรา เราก็มีความรู้อีกแบบ ว่า แต่ละคนดูแลฟันอย่างไร จึงมีฟันดี จึงมีภูมิปัญญาของแต่ละคนขึ้นมา เช่น สมุนไพรที่มีประโยชน์ นำมาลงทะเบียนภูมิปัญญา แต่ที่มีชื่อ คือ หนังสือ pop-up

หมอหนึ่ง ... เห็นได้ว่า ของลำดวนดารุ้นคอยร๊อต เราใช้บริบทของสภาพสังคมที่เป็นชุมชนมุสลิม มาประยุกต์ใช้ในเรื่องของการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก เช่น อินผาลัมช่วยในการขัดฟันด้วย และอีก 1 ประเด็นที่อยากให้ผู้ฟังคิดตาม ก็คือ 1 ปี ที่ที่นี่ทำกิจกรรม ทำไมเขาถึงได้เติบโตเร็ว

ชมรมผู้สูงอายุบ้านโสก

รับผิดชอบ 6 หมู่บ้าน เริ่มตั้งชมรม เมื่อวันที่ 1 สค.45 มีสมาชิก 123 คน ตั้งกรรมการ ครบทุกฝ่าย ต่อมาปี 2549 โครงการฟันเทียมพระราชทานเข้า จึงคัดสรรสมาชิก 40 คน มาอบรมความรู้ และไปช่วยเพื่อนสมาชิกที่ช่วยเหลือตัวเองได้ และไม่ได้ หลังจากการอบรมมา มีการแบ่งกลุ่มหมู่ละ 5 คน ไปเยี่ยมให้ความรู้ว่า การดูแลสุขภาพช่องปาก ผส. ทำกันอย่างไร ไปชี้แจง และแนะนำให้เขาทำเป็น

ปี 2550 ได้รับการสนับสนุนโครงการอาสาสมัครดูแลเพื่อนช่วยเพื่อน (จาก สสส.) จึงได้ออกเยี่ยมผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ได้ผลมาก เพราะว่าผู้สูงอายุที่เคี้ยวหมาก สูบบุหรี่ ลดลงไปเยอะ เขาสนใจกันมาก … บอกว่า ดีแล้ว ที่มีโครงการใหม่ๆ มาให้ผู้สูงอายุ และถามมาว่า ไม่มีตังค์มาแจกกันบ้างเลยหรือ ก็บอกว่า ไม่มี มีแต่ความรู้ เรื่องการดูแลรักษาสุขภาพช่องปาก ว่า การดูแลอย่างไรจึงจะมีฟันแข็งแรง ทนทาน เคี้ยวอาหารได้สะดวก ไม่ต้องลำบาก พร้อมสาธิตให้ด้วย ให้เห็นจริง และร้องเพลงให้ฟังด้วย

รวมทั้งผู้สูงอายุทอผ้า นั่งมัดหมี่ เราก็ไปคุยให้ฟัง เรื่องสุขภาพช่องปาก ปัญหาฟันผุ เหงือกบวม หลังอาหาร เมื่อตื่นนอน เราจึงต้องแปรงฟัน รักษาลิ้น กระพุ้งแก้ม

หมอหนึ่ง … สังเกตได้ว่า ชัยภูมิ จุดเด่น คือ ปัจจัยภายนอก และปัจจัยภายในที่เอื้อเสริมกันพอดี คือ มีโครงการจากส่วนกลาง ที่ใส่เข้าไป ปัจจัยภายในที่สำคัญ คือ การเข้าถึงในลักษณะของเพื่อนช่วยเพื่อน มีการถ่ายทอด ทำให้ชมรม สมาชิกได้รับความรู้ การบอกต่อ จากการที่แกนนำได้มีการไปทำมา จนแกนนำมีความพึงพอใจ

ชมรมผู้สูงอายุตำบลทะเลทรัพย์

ที่นี่มีศักยภาพของคน มีคณะกรรมการที่มาจากคุณครูมากมาย โดยเฉพาะประธาน และเลขา ประเด็นที่อยากบอก คือ ในสภาวะที่ขาดบุคลากรทันตสาธารณสุข เราก็อาศัยบุคลากรที่มีศักยภาพ คหบดีในพื้นที่ งบประมาณจากภาคส่วนท้องถิ่น และมีแม่บ้านมาร่วมทำกิจกรรม แม่บ้านของนายกฯ เราจึงเป็นแหล่งเรียนรู้ที่อาศัยความเป็นครู และมีพื้นเรื่องการส่งเสริมสุขภาพอยู่บ้างแล้ว

ปัจจุบัน ของบฯ อบจ. จัดทำห้องในอาคาร รพ.สต. เป็นคลินิกทันตกรรม ให้เป็น รพ.สต. ที่เป็นแหล่งทางเลือกแก่ชุมชน ในการรับบริการเรื่องสุขภาพช่องปาก และลงพื้นที่เชิงรุกเรื่องการส่งเสริมทันตสุขภาพ ดูแล เรื่อง กาย จิต อารมณ์ สังคม จิตวิญญาณ รวมทั้งเรื่องสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ โดยได้รับงบฯ จากกองทุนสุขภาพ ทำให้คุณภาพชีวิตของประชาชนดีขึ้น ตามแนวคิด ปาก คือ ประตูสู่สุขภาพ ทำให้เรามี ผส. ที่มีคุณภาพชีวิต อายุยืนขึ้น เป็นประเด็นหนึ่งที่เราทำด้วยจิตวิญญาณ และหัวใจบริการ เพื่อให้ประชาชนมีความสุข

อีกอย่างหนึ่ง คือ เราเป็นพื้นที่ที่เคยประสบภัยจากพายุเก จึงคิดว่า ที่เราทำไปทั้งหมด เพื่อให้ส่วนรวม สังคม เพราะหลายคนที่เราไปเยี่ยมยามป่วย ช่วยยามตาย เมื่อตายแล้ว เขาก็มาบริจาคให้กับชมรมฯ ให้กับภาครัฐ ทำให้เกิดความสุขในระดับหนึ่ง

หมอหนึ่ง … เห็นไหมครับ นี่จุดเด่นคือ เครือข่ายที่เป็นพันธมิตรแน่หนา ทั้งเทศบาล อบต. อบจ. คนในชุมชนร่วมกันลงขัน ให้เกิดเป็นชมรมฯ มีสถานที่ที่เอื้อต่อการปรับให้เกิดระบบบริการสุขภาพขึ้นในชุมชน และประเด็นที่สำคัญ การที่มีจิตสาธารณะ ที่ได้รับจากอาจารย์ทั้งหลายที่เกษียณอายุ มาช่วยในเรื่องของงานสาธารณสุข

ชมรมผู้สูงอายุอำเภอแหลมงอบ

ผู้สูงอายุมีชมรมมา 8 ปี แต่เรื่องฟันเพิ่งเริ่มปี 2552 เรามารวมตัวกันคิดว่า ทำอย่างไรให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพช่องปากที่ดีขึ้น จึงมีแกนนำ ก่อนนั้นจะมีแค่ 5 ชมรม แต่เดี๋ยวนี้ 16 ชมรม ร่วมกันทำ จะทำกันเวลาที่มาศูนย์เอื้ออาทร ซึ่งเป็นศูนย์ส่วนตัว อบจ. สร้างให้กับผู้สูงอายุ เดือนหนึ่งเราจะมารวมตัวกัน 1 ครั้ง ครั้งละ 8 ชมรม มาทำกิจกรรม เสร็จกิจกรรมจะมีการรับประทานอาหารร่วมกัน และแปรงฟันหลังอาหารพร้อมกัน อาหารจะเน้นอาหารประเภทผัก ไม่เน้นประเภทเนื้อมาก และเน้นอ่อนหวาน แปรงฟันเสร็จก็จะมาดู จับคู่กันว่า แปรงฟันกันสะอาดหรือไม่ หรือมีฟันผุเป็นรู ก็จะแนะนำให้ไปหาทันตแพทย์เพื่อดูแลช่องปากให้

และเป็นจิตอาสา ดูแลผู้สูงอายุที่ติดเตียง ไปไหนไม่ได้ พิการ เพราะเห็นว่า ถ้าเขาเป็นอะไรก็จะลำบาก ไปหาหมอไม่ได้ จะแนะนำพี่เลี้ยงว่า จะต้องดูแลฟันแบบไหน ถ้าแปรงไม่ได้ จะแนะนำให้ใช้ผ้าก๊อส และเช็ดทำความสะอาด เราจะดูแลเขาทุกเรื่องด้วย แม้กระทั่งเรื่องความสะอาดในบ้าน เพราะผู้สูงอายุเขาต้องการความสะอาด ไม่ได้ดูแลเฉพาะช่องปาก แต่ดูแลสภาพแวดล้อมที่จะทำให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดี รวมทั้งเรื่องการกินยาด้วย

ชมรมฯ ติดศูนย์เด็กเล็กบ้านกลาง เราจึงไปช่วยให้เด็กเลิกดูดนมขวด เขาก็ทำได้ ใช้วิธีการไปเล่านิทานหลายเรื่อง เพื่อที่จะเป็นต้นแบบ เอามาจากตัวอย่างที่คุณป้าเซี๊ยะ ไปเล่านิทานให้หลานฟัง หลานก็เอาขวดนมทิ้งไปเลย แต่สำหรับเด็กประถม เราก็ต้องเล่าอีกเรื่องหนึ่ง เพราะเขาเป็นเด็กโตแล้ว

เราจะแนะนำพี่เลี้ยงเด็กว่า ขนมกรุบกรอบไม่ให้เอามา เราจะมีธนาคารขนม เช้าเก็บขนม เย็นก็ส่งคืนผู้ปกครอง ไม่ให้เอาขนมไปกินในศูนย์ ผู้สูงอายุก็จะไม่กินขนมกรุบกรอบด้วย

หมอหนึ่ง … สิ่งที่แหลมงอบทำได้ดี ก็คือ นอกจากการดูแลผู้สูงอายุแล้ว ยังขยายไปดูแลกลุ่มประชากรอื่นๆ อีก เช่น เด็กเล็ก ที่เป็นปัญหาหนักมากของประเทศเรา เพราะว่ามีฟันเสียกันมาก และกลุ่มเด็กประถมฯ ที่มีกิจกรรมให้ และคนที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ เช่น คนที่ติดเตียง นอกจากจะดูแลเรื่องสุขภาพช่องปากแล้ว ก็ยังดูแลเรื่อง สภาพแวดล้อมด้วย สุขอนามัยในบ้านด้วย และมีการ้องเพลงขับกล่อม ซึ่งอาจเรียกได้ว่า ดูแลด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์

ชมรมผู้สูงอายุตำบลแจ้ห่มวัดศรีหลวง

เรามีสโลแกน 5 ข้อ คือ 1) ออกกำลังกายเป็นประจำ 2) นำความรู้เรื่องช่องปาก 3) ได้บุญมากในวันสำคัญ 4) ผูกมิตรและผูกพันกับหน่วยงานอื่น และ 5) ยิ้มสดชื่นโครงการสมุนไพร ... พอเรามี 5 ข้อ และเราปฏิบัติตาม ที่ปฏิบัติและประสบผลสำเร็จ คือ การให้ความรู้เรื่องช่องปาก จึงเป็นที่มาของแหล่งเรียนรู้ ทำให้ทั่วลำปาง และต่างจังหวัดจะมาดูงานที่แจ้ห่มบ่อยๆ จนเข้าใจแล้วว่า ทศลักษณ์คืออะไร ก็คือ ลักษณะ 10 ประการที่ดี เพราะว่า เราก็จะมีแขกมาเยี่ยมทุกปี

โครงการเริ่มมีการให้ความรู้เรื่องช่องปาก พ.ศ.2549 ทั้งๆ ที่ทันตแพทย์ที่แจ้ห่มจะเปลี่ยนปีละคน เปลี่ยนทุกปี แต่ผู้สูงอายุที่แจ้ห่มไม่ทิ้ง ต่อเนื่องตลอด จากหมอปู มาเป็นหมอพลอย หมอเก๋ พอย้ายไป หมอทิพย์มาอยู่อีก คือ คุณหมอทุกท่านไม่ทิ้งผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุก็เลยมีกำลังใจ ทำงานไปเรื่อยๆ ต่อเนื่อง ไม่ขาดตกบกพร่อง

ล่าสุดที่ทำไปเรื่อยก็ได้มีการพัฒนาการทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุ จะมีการย้อมสีฟัน มีคำถามจากผู้สูงอายุว่าย้อมทำไม ป้าบอกว่า ย้อมเพื่อหาคราบจุลินทรีย์ในปากของเรา ฟันผุ ฟันเสีย และมีคราบจุลินทรีย์เยอะไหม ทำให้ตอนนี้ผู้สูงอายุรู้จักคราบจุลินทรีย์ เมื่อก่อนนั้นไม่รู้ รู้แต่ขี้ปาก ขี้ฟัน

โดยให้เกณฑ์แสดงความมากน้อยของสีที่ติดฟัน ถ้าเยอะ แสดงว่า มีคราบจุลินทรีย์เยอะ ใช้แบบประเมินที่ทำขึ้นเป็นเล่ม (แบบประเมินตัวโตดีมาก เหมาะกับผู้สูงอายุ) แต่ก่อนจะทำ ผู้สูงอายุต้องนับฟันเป็น พอนับฟันเป็นก็จะรู้ว่าในปากของเรามีฟันกี่ซี่ เมื่อเขียนจำนวนฟันเสร็จแล้ว ก็ไปย้อมสีฟัน พอย้อมสีฟันเสร็จก็ให้บ้วนปากอย่าเพิ่งแปรงฟัน แล้วมาตรวจ โดยการจับคู่ตรวจ พอตรวจแล้วก็จะดูในแบบประเมินกันว่า ถ้าฟันซี่ไหนหายไปก็กากบาทไม่ให้นับ นับเฉพาะซี่ที่มีในปาก สมมุติว่า เรามีฟัน 20 ซี่ ถ้าซี่ไหนมีสีเยอะก็เขียนเลข 3 ไว้บนฟันในแบบประเมิน ถ้ามีนิดเดียวใส่ 1 ถ้าไม่มีให้เว้นว่างไว้เป็น 0 แล้วก็นับจำนวนฟันที่เราเขียนไปว่ามีคะแนนเท่าไหร่ แล้วนำมาคำนวณ สมมุติว่านับคะแนนแล้วได้ 30 ก็นำ 30 ตั้งหารด้วยจำนวนฟัน 20 ซี่ ก็จะออกมาเป็นค่าเฉลี่ยของฟัน

อีกอย่างหนึ่ง ที่แจ้ห่มมีการผลิตกระเป๋า ผู้สูงอายุถ้ามาออกกำลังกาย เรามาออกกำลังกายอาทิตย์ละ 3 วัน แต่มีการแปรงฟันเดือนละครั้ง จะมาแปรงฟันพร้อมกัน มีปฏิทินว่า ทุกวันพุธแรกของเดือน ให้สะพายกระเป๋ามา ในนี้จะมีแปรงสีฟัน ยาสีฟัน ผ้าเช็ดหน้าใส่มาด้วย ขันน้ำเอาไว้ที่ชมรมฯ เขาสะพายมา พอออกกำลังกายเสร็จก็จะมีการย้อมสีฟัน ตรวจฟัน จับคู่ตรวจกัน แปรงฟัน เป็นข้อตกลงของสมาชิก ไม่มีการนัดหมาย ใครไม่ว่างไม่เป็นไร แต่ใครที่ไม่ติดธุระก็จะมากัน

ถ้าสมาชิกเห็นในแบบประเมินว่า มีเลข 1 หรือ 2 อยู่ข้างหน้า ก็จะเกิดความคิดว่าตอนนี้เราแปรงฟันไม่ดี  แปรงฟันไม่ถูกวิธีหรือเปล่า ครั้งหน้าต้องปรับให้เหลือ 0 หรือให้น้อยมากกว่านี้ ถ้าครั้งต่อไปก็คิดกันว่าต้องปรับปรุงให้ดีกว่าเดิม ซึ่งตอนนี้ปัญหาของคนที่ไม่ยอมแปรงฟัน หรือคนที่ไม่ขูดหินปูนเมื่อก่อนมีเยอะแต่ตอนนี้น้อยลงมาก
จากการที่เราเป็นแหล่งเรียนรู้ เราก็สามารถมีเครือข่าย มีพี่ๆ น้องๆ ชมรม ในอำเภอแจ้ห่ม เขาสามารถเอาไปสานต่อ และเป็นตัวอย่างได้อีก เข้าเป็น รพ.สต. เขาก็ทำได้ดีมาก

แจ้ห่มจะมีโครงการต่อไป เป็นโครงการสัญจร คือ ตรวจสุขภาพสัญจรในชุมชน จะมีการวัดรอบเอว ตรวจไขมันหน้าท้อง สอนแปรงฟันในชุมชน แจกแปรงสีฟันให้ ใน 5 หมู่บ้านก็จะไปทั้ง 5 หมู่บ้าน และให้ผู้ใหญ่บ้านประกาศประชาสัมพันธ์ให้ ว่าเราไปวันไหน เขาก็ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี มากันเยอะ เราก็จะให้แปรงสีฟัน ยาสีฟันไปให้ด้วยคนละหลอด ถ้ายาสีฟันไม่มี เราก็จะบีบให้เขาแปรงฟัน และย้อม เขาก็จะถามว่า อีกเมื่อไรจะมา และอยากให้เราทำต่อ

หมอหนึ่ง … สรุปประเด็นของแจ้ห่มก็คือ สิ่งที่ทำให้เป็นแหล่งเรียนรู้ค่อนข้างที่จะชัดเจนมาก นั่นคือ การต่อยอดองค์ความรู้ออกมาเป็นสิ่งประดิษฐ์ หรือนวัตกรรมที่เอาไปใช้จริง เห็นจริง เรียนรู้จริง เรียนรู้ร่วมกันของสมาชิกในชมรม และเป็นเครื่องจูงใจให้พัฒนาความสามารถส่วนบุคคล ในการที่จะดูแลสุขภาพของตัวเองได้

ช่วงสุดท้าย ... ถามว่า การต่อยอด หรืออยากจะฝากอะไร ให้ชมรมอื่นที่มาร่วมประชุมกันในวันนี้ หรือว่าอยากทำอะไรต่อในปีต่อไป ซึ่ง ชมรมผู้สูงอายุตำบลแจ้ห่มวัดศรีหลวง ก็บอกมาแล้วว่า เรามีสัญจร ขยายเครือข่ายไปยังเครือข่ายข้างเคียง เช่น รพ.สต.

ชมรมผู้สูงอายุอำเภอแหลมงอบ ... เมื่อเราแจกแปรงไปแล้ว ก็อยากทำต่อ แต่ที่ชมรม ถ้าเราแจกแปรงไปแล้ว ก็อยากให้เขามาชมรมทุกครั้ง ถ้าใครยาสีฟันหมด ก็จะให้นำมาเปลี่ยนเอาหลอดใหม่ ถ้าใครไม่เอามาก็จะปรับคนละ 10 บาท เพื่อที่เขาจะได้ดูแลสุขภาพช่องปาก ซึ่งตอนนี้การดูแลฟันผู้สูงอายุก็ได้เติบโตขึ้นเรื่อยๆ ตอนนี้ โครงการฟันดูแล ผส. เราก็เติบโตขึ้นมาก และดูแลเขาดี เวลาเขามาชมรมฯ เขาก็จะชอบ (แต่ก่อนเขามีกลิ่นปาก แต่เดี๋ยวนี้ กลิ่นปากไม่มี ดีขึ้น)

ชมรมผู้สูงอายุตำบลทะเลทรัพย์ ... อยากบอกคุณหมอฟันว่า ท่านคือ ทันตบุคลากร บุคคลที่สร้างความสุขให้กับพี่น้องชาวไทย ทั้งประเทศ ทำให้เรา ในฐานะที่พ่อแม่พี่น้องที่ไม่ได้เป็นบุคลากร ไม่ได้เป็นคุณหมอ แต่สามารถสร้างความสุขให้ประชากรทั่วประเทศ สามารถช่วยเหลือพี่น้องได้เหมือนกัน เพราะเรามีจิตใจอาสาที่จะช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ ที่จะสานต่อให้คนในชาติ มีสุขภาพในช่องปากที่ดี แข็งแรง มาต่อยอดกันในวันนี้ เราก็จะได้สุขภาพของเรา และเพื่อนๆ ในชุมชน ต่อไป

ชมรมผู้สูงอายุตำบลบ้านโสก ... ขอฝากทุกท่าน ให้นำความรู้ความสามารถที่ได้รับในวันนี้ ถือปฏิบัติให้ชีวิตของเราสุขภาพแข็งแรง มีฟันสวย และดูแลสุขภาพสิ่งแวดล้อมของชุมชนของเราให้ดี

ชมรมผู้สูงอายุดอกลำดวนดารุ้นคอยร๊อต ... ชมรมไม่ได้มีแต่ความรู้ด้านช่องปากอย่างเดียว เรามีหลายอย่าง ให้ความรู้ด้านอาชีพ กิจกรรมด้านศาสนาวัฒนธรรม กิจกรรมจิตอาสา นอกจากด้านฟันแล้ว ยังไปฟื้นฟูทางด้านคนพิการด้วย ได้เรียนรู้เรื่องกายภาพ และมาฟื้นฟูให้ในชมรมฯ และอยากฝากว่า การจัดกิจกรรมให้คนสนใจ ตอนจัดกิจกรรมก็จะมีเทคนิค ซึ่งเมื่อก่อนจัดประชุมก็จะมีคนมาไม่มาก แต่เราจะมีการจัดกิจกรรมทุกๆ 2 เดือน และจะมาร่วมกัน และร่วมรับประทานอาหารในชุมชน  เป็นอาหารที่เอร็ดอร่อย เน้นปลา ใช้อาหารในชุมชน และจะจัดกิจกรรมในชุมชนที่สนุกสนาน มีกายบริหาร ก่อนจัดกิจกรรมจะลดอายุให้เหลือประมาณ 13 ปี เตรียมความพร้อมให้เขาก่อนการทำกิจกรรม มีเพลงสนุกสนานเวลาออกกำลังกาย และแต่งเพลงฟันปลอม ให้เขาดูแล  โดยเพลงจะใช้ทำนองเพลงหนุ่มนาข้าว สาวนาเกลือ  โดยมีเนื้อเพลงดังนี้

เพลงการดูแลฟันปลอม (ทำนองหนุ่มนาข้าว สาวนาเกลือ)

น่ารักมากมายเลยนะคะ ชมรมผู้สูงอายุ ที่เป็นแหล่งเรียนรู้การพึ่งพาตนเองด้านการส่งเสริมสุขภาพช่องปากของเรา