ดำ เด็กข้างบ้าน 12 ชาตรี สำราญ

วันนี้เริ่มเห็นว่า ดำมีวิธีคิดที่พัฒนามาเป็นการคิดของดำเอง เพราะดำคิดแบบเชิงคิดนอกกรอบ ดำคิดแบบเชิงจินตนาการ ดำคิดแบบคิดเชิงเชื่อมโยงและดำคิดแบบเชิงเป็นเหตุเป็นผล

๑๒.

วันนี้ดำนำการบ้านที่ดำตั้งใจคิดเขียนเองมาส่ง ดำเขียนเรื่อง ฝน ว่า

 

ฝนใจดี

ตกตลอดคืน

ต้นไม้อิ่ม

 

และอีกบทหนึ่ง ดำเขียนเรื่อง ทีวี ดำเขียนว่า

 

ทีวีใจร้าย

มีข่าวฆ่ากันตาย

ทุกวัน

 

ความเรียง 3 บรรทัด ทั้ง 2 เรื่องนี้ พอที่จะชี้ได้ว่า ดำเริ่มจะคิดเป็นแล้ว เพียงแค่เริ่มนะ ยังไม่ถึงขั้นที่จะกล่าวว่า คิดเป็น เพราะคำว่า คิดเป็น นั้นมีความลึกซึ้งซ่อนอยู่ในคำๆ นี้มากกว่าที่ด่วนสรุปง่ายๆ ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ ได้กล่าวถึงเรื่องการคิดเป็นว่า

“คำว่า “คิดเป็น” มีหลายแบบ อย่าไปด่วนสรุปต่อว่าหรือวิจารณ์ใครเชียวล่ะครับว่า พวกเขาคิดไม่เป็น “คิดเป็น” มีหลายแบบ และแต่ละคนก็คงจะเก่งไม่เหมือนกัน ดังนั้นจะสรุปง่ายๆ เช่น เห็นคนเล่นหมากรุกเก่ง เป็นคนคิดเก่งไม่ได้ คนเล่นหมากรุกเก่ง ไม่ก้าวหน้าทั้งทางโลกและทางธรรมก็มีมากมาย

จะสรุปว่าคนที่ผ่านการทดสอบด้วยเอกสาร IQ Test ไม่ผ่านเป็นคนโง่ก็ไม่ได้เช่นกัน เพราะข้อสอบแบบนั้น คนทำบ่อยๆ หรือติวมาก่อนก็จะทำได้ดีและทดสอบแค่ไม่กี่เรื่องของความคิดเท่านั้น อย่าเอาผลทดสอบ IQ มาตัดสินแบบเด็ดขาด คนออกข้อสอบ IQ เองไม่รุ่งไม่ก้าวหน้าทั้งทางโลกและทางธรรมก็มากครับ”

จะอย่างไรก็ตาม ผมเห็นว่า ดำเริ่มจะคิดเป็นแล้ว โดยที่ดำ เริ่มมีวิธีการคิดที่แตกต่างจากวันแรกที่มาเรียนกับผม วันนั้นจำได้ว่า ดำคิดเขียนตามที่ผมนำคิดที่ดำเขียนได้เพราะดำคิดคำตอบคำถามที่ผมถามนำ คำที่ดำเขียนทุกคำทุกบรรทัด ดำเขียนได้เพราะมีการชี้นำความคิด พูดได้ว่าไม่ใช่ความคิดของดำเองทั้งหมด แต่วันนี้เริ่มเห็นว่า ดำมีวิธีคิดที่พัฒนามาเป็นการคิดของดำเอง เพราะ

1. ดำคิดแบบเชิงคิดนอกกรอบ ความเรียงที่ดำเขียนนั้น มีมุมมองต่างไปจากเดิม ดำมองเห็นความดีของน้ำฝน ดำเขียนถึงน้ำฝนได้อย่างน่าอ่าน แม้จะใช้คำง่ายๆ คิดแบบซื่อๆ แต่ในความซื่อนั้นมีความคิดต่างออกไปจากความคิดแบบเดิม จึงส่งผลให้เห็นภาพของความเชื่อมโยงระหว่างต้นไม้กับน้ำฝนสู่ใจ

2. ดำคิดแบบเชิงจินตนาการ จากการคิดนอกกรอบของดำ ส่งผลให้ดำมีจินตนาการมองภาพความคิดกับคำได้สอดคล้องต้องกัน จากภาพน้ำฝนสู่น้ำใจหรือจากรูปธรรมสู่นามธรรม จินตนาการของดำหลุดออกจากความคิดเดิมๆ ที่มองเห็นอะไรก็เป็นเพียงสิ่งนั้น จึงทำให้ความคิดแคบ แต่พอดำคิดนอกกรอบได้ จินตนาการของดำก็หลุดออกไปสู่โลกกว้าง ดำจึงเห็นความดี ความงามของสรรพสิ่งทั้งหลาย เมื่อฝนมีเมตตาต้นไม้ก็อิ่มเอิบจากอานุภาพความเมตตาของฝน นี่คือจินตนาการของดำ

3. ดำคิดแบบคิดเชิงเชื่อมโยง เพราะดำคิดนอกกรอบและมีจินตนาการส่งผลให้ดำมองเห็นภาพความเชื่อมโยงระหว่างสิ่งหนึ่งกับสิ่งหนึ่ง ระหว่างความใจดีของน้ำฝนกับความอิ่มของต้นไม้ ระหว่างข่าวการฆ่าที่นำเสนอของโทรทัศน์กับความใจร้ายของโทรทัศน์ที่เสนอข่าวการฆ่าอย่างมากมายและตลอดเวลาที่มีโอกาสเสนอข่าว โดยเกือบจะละเลยข่าวการทำความดีของบุคคลในชาติ ความคิดเชื่อมโยงอย่างนี้ ส่งผลให้ดำต้องค้นหาคำนำมาเขียนให้เหมาะเจาะและทรงความหมายเช่นที่คิดได้

4. ดำคิดแบบเชิงเป็นเหตุเป็นผล เมื่อดำสามารถเชื่อมโยงคำสู่ความคิดที่ตนจินตนาการไว้ ดำจำเป็นต้องค้นหาคำนำเขียน นั่นหมายถึงว่า คำที่นำเขียนต้องสอดรับกันอย่างมีเหตุมีผลสอดคล้องกับความคิดที่จะต้องคิดแบบเป็นเหตุเป็นผลด้วย ถ้าย้อนกลับไปดูข้อเขียนตอนต้นที่ผ่านมา มีบางข้อเขียนที่ส่อแววว่า ดำจะสามารถพัฒนาความคิดและรูปแบบการคิดได้ เช่น

 

ฝนแล้ง

ต้นไม้หิวน้ำ

ยืนผอมแห้ง

 

หรืออีกข้อเขียนหนึ่งที่ดำเขียนสะท้อนภาพตนเองได้ดีมาก คือ

 

ฉันชนะฉัน

นั่งทำการบ้าน

เสร็จทุกข้อ

 

ข้อเขียนชิ้นนี้บ่งบอกความเป็นดำได้อย่างแท้จริง

คุณลักษณะ 4 แบบการคิดที่กล่าวถึงนั้น พอจะส่อแววให้เห็นว่า ดำเริ่มจะคิดเป็นหรือดำมีทางที่จะคิดเป็นได้ ถ้าหมั่นฝึกฝนให้ดำคิดอยู่บ่อยๆ และอีกอย่างหนึ่งคือการหาหนังสือ บทกวี ที่มีรูปแบบกลอนเปล่า บทไฮกุ ที่มีภาษาไม่ห่างไกลจากจินตนาการของดำให้ดำอ่าน จะช่วยกรุยทางแห่งการเรียนรู้ให้รวดเร็วขึ้น นอกจากนี้ ผมจะต้องสร้างความมั่นใจให้เกิดขึ้นแก่ดำ โดยไม่ตำหนิผลงานที่ดำเขียนไม่ดีเท่าที่ควรหรือเขียนคำผิด ต้องใช้ภาษาพูดที่ทำให้ดำมั่นใจมากกว่าท้อใจและจะต้องสร้างความแข็งแรงทางภาษา เพราะดำมีความอ่อนแอทางภาษา มีคำน้อยมากซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการคิดเขียน พร้อมกันนี้ต้องเสริมแรงให้ดำเกิดศรัทธาต่อการเรียนรู้ที่จะเรียนรู้ นี่สำคัญมากเพราะถ้าดำไม่ศรัทธาต่อวิธีการเรียนรู้แบบนี้แล้ว ดำก็คือดำ เด็กคนหนึ่งที่อยากเล่น อยากสนุกกับเพื่อนๆ มากกว่าจะมาเรียนรู้แบบนี้ และต้องเสริมวินัยให้เกิดภายในตัวดำ ความศรัทธาต่อวิธีการเรียนรู้ ความตั้งใจต่อการเรียน และความสำเร็จต่อผลงานจะสร้างวินัยให้เกิดในตัวดำด้วยตัวของดำเอง ดำจะรักการเรียนจะเรียนเองไม่ต้องเตือน จะลุกขึ้นมาเขียนงานส่งด้วยตนเอง จะสัญญาและทำตามสัญญาในการสร้างผลงาน แล้วผมจะต้องหาวิธีต่อยอดวิธีการเรียนรู้สู่การเรียนรู้ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญที่จะต้องทำถ้าหากตั้งใจจะช่วยดำ...เด็กข้างบ้าน

19/11/54

 

 อ่านเป็นเล่มได้ที่นี่ครับ https://docs.google.com/docume...