ตีตั๊กแตน

ตีตั๊กแตน        บุญช่วย  มีจิต

            วิถีชีวิตของคนบ้านนอกนั้น  ผูกพันอยู่กับธรรมชาติอย่างแนบแน่น  โดยเฉพาะการหาใส่ปากใส่ท้อง  คนเรานี่  ถ้าไม่กินเสียอย่างเดียว  คงไม่ต้องเดือดร้อน  ทำงานตัวเป็นเกลียวอย่างทุกวันนี้หรอก

                 แต่เพราะท้องอยากปากหิว

                จึงต้องดิ้นรน ขวนขวายไม่มีที่สิ้นสุด

                พวกเด็ก  ๆ  ก็หา ( อาหาร ) ตามประสาเด็ก  อาหารบางอย่างนั้น  คนภาคอื่นอาจจะมองว่า เป็นสิ่งที่น่ารังเกียจ  แต่คนอีสานจะไม่รู้สึกอะไรเลย  นอกจากแมงจุดจี่ หรือ แมงขี้ควายที่กล่าวแล้ว

                ยังมีแมลงอีกชนิดหนึ่ง  ที่เด็ก ๆ  ชอบไปหากกันมาก  คือ

                ตั๊กแตน

                ไม่ใช่ตั๊กแตนตัวใหญ่ ๆ  ที่เขาทอดขายตามห้าง  ตามภัตตาคารในเมืองหรอกนะ

                แต่เป็นตั๊กแตนตัวเล็ก ๆ ประเภทตั๊กแตนขี้หมา  ตั๊กแตนเขียวน้อย  นาน ๆ  จะเจอตั๊กแตนโมเค้า  ตั๊กแตนยา  สักตัวหนึ่ง

                ตั๊กแตนตัวใหญ่ ๆ  มักจะบินไกล และแห ( เปรียว ไม่เชื่อง ) จับยาก  เด็ก ๆ  จึงไม่ค่อยสนใจมากนัก

                ตั๊กแตน ( อีสานออกเสียง ตัก - แตน )  จะมาพร้อมกับฝนใหม่  นัยว่า มันไข่วางไว้ตามดิน  พอถูกฝนก็ฟักออกมาเป็นตัว  เท็จจริงยังไงก็ยังไม่ได้ถามนักกีฏวิทยาดูสักที

                พอฝนตกหญ้าที่แห้งเหี่ยวตาย ก็ป่งดอก  ออกใบ  เขียวขจีเต็มทุ่งนาไปหมด  เป็นอาหารอันโอชะของเหล่าตักแตนทั้งหลาย

                พวกเราก็หาไม้ไผ่มาผ่าซีก  ยาวประมาณเมตรกว่า  ๆ  ตรงปลายผ่าเป็นริ้ว ๆ ( นิ้ว )  แล้วสานให้เป็นฝาขัดแตะ  ( คล้ายไม้ตีแมลงวัน )  นำออกไปล่าตักแตน  ใช้ด้าย หรือ ทางมะพร้าว ร้อยเป็นพวง

                นำมาคั่วไฟ  กินกับข้าวเหนียวพอกล้อมแกล้มลงคอไปได้ ดีกว่ากินข้าวเปล่า ๆ ( กินข้าวดายดอก )

                นี่ว่าตามกรรมวิธีหาตั๊กแตนของเด็ก ๆ สมัยโน้น

                แต่สมัยนี้เขาใช้ตะเกียงแก๊ส หรือ ตะเกียงเจ้าพายุไปตั้งไว้กลางทุ่งนา  แล้วใช้สวิงตักเอาได้ทีละกะละมัง

                และก้าวหน้าไปอีกก็คือ ใช้ไฟฟ้า ( แบล็คไลท์ )  เปิดไว้ตอนกลางคืน  มีสังกะสีรองเป็นรางใต้หลอดไฟ  แมลงมาตอมก็จะร่วงมาสู่รางสังกะสี  รื่นไหลลงไปในโอ่งน้ำ  มีแมลงทุกชนิด ทั้งตั๊กแตน แมงดา  แมงกะชอน เป็นต้น ได้คืนละมาก  ๆ  ตื่นเช้ามาก็คั่วไปขายที่ตลาดเช้าเป็นจาน  ๆ  มีคนแย่งกันซื้อจนหมดในพริบตาเท่านั้นเอง

                แต่วิธีนี้ทำให้ขาดความสมดุลทางธรรมชาติ  ด้วยเหตุว่าแมลงต่าง ๆ  ก็มาเล่นแสงไฟทั้งตัวเล็กตัวน้อย  ต่างไหลลงไปสู่โอ่งน้ำกันทั่วหน้า  ทำให้แมลงเหล่านี้บางชนิดก็สูญพันธุ์ไปแล้ว  เด็กรุ่นหลังไม่รู้จักแล้ว  เปิดไฟไว้ทั้งคืนก็ไม่มีแมลงใด ๆ  มาเล่นไฟเลย เพราะมันดับ ( สูญพันธุ์ ) ไปหมดแล้ว

                ก็เหลือแต่ ( กองทัพ ) ตั๊กแตนที่แห่กันลงมากินพืชไร่ของชาวบ้าน   ต้องใช้ยาฆ่าแมลงพ่นพอมันเยา ๆ

 (  สลบ)  ก็จับมาทอดขายตามห้าง  ตามภัตตาคาร   ถ้าไม่ใช้ยาฆ่าแมลงพ่นก็จับไม่ได้ ( จำนวนมาก ) อย่างนี้

          ใครรู้แล้วจะเสี่ยง ( ซื้อ ) กินอยู่อีกก็ตามใจ

         ตัวใคร ตัวมัน นะครับ !!