ปี 2555 โลกกำลังค้นหาผู้นำการเมืองใหม่ๆ บทเรียนสำคัญต่อประเทศไทย

        บทความแนวหน้าฉบับวันเสาร์ที่  7 มกราคม  2555   

       บทความนี้เขียนเป็นครั้งแรกในปี 2555 ขอขอบคุณผู้อ่านทุกท่าน ติดตามตลอดปี 2554

            แรงบันดาลใจของผมเพราะมีผู้อ่านสนใจ นำบางเรื่องไปปรับปรุงตัวเอง หรือมีแนวคิดต่างๆเพิ่มขึ้น เพื่อติดอาวุธทางปัญญา และน่าจะมีคุณค่าต่อการวิจัย การเรียน การสอนและอ้างอิง เมื่อเวลาผ่านไประยะหนึ่ง

            จับกระแสในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมามีประเด็นสำคัญ น่าสนใจกระทบต่อคนไทยอย่างไร?

            ในระดับประเทศ หลังปีใหม่น่าจะมี 4 – 5  ประเด็นที่คนไทยที่นำไปคิดต่อหลายเรื่อง เช่น

• เรื่องการแก้ไขรัฐธรรมนูญ
• เรื่องงบประมาณวาระ 2 – 3 เรื่อง ซึ่งช้ามากและต้องตรวจสอบไม่ให้มีการคอรัปชั่นเกิดขึ้น
• เรื่องความพยายามและอนุมัติผ่าน ครม.ในหลักการแล้ว ในการรับโอนหนี้กองทุนฟื้นฟูและภาระดอกเบี้ยไปให้ธนาคารแห่งประเทศไทย
• เรื่องน้ำท่วมภาคใต้ และการไม่ใส่ใจของท่านนายกฯหญิงที่จะไม่ไปเยี่ยมเยียนภาคใต้ (การเมืองหรือเปล่า?)
• เรื่องการบริหารฟื้นฟูน้ำท่วมและป้องกันน้ำในปีใหม่ ที่กำลังจะมาถึง

            ประเด็นที่สำคัญที่สุดคงจะเป็นเรื่อง วิธีการของรัฐบาล (คุณทักษิณ) ในการโอนหนี้กองทุนฟื้นฟูไปธนาคารแห่งประเทศไทย

            ท่านผู้อ่านต้องจับประเด็นให้ดี

• ทำไปเพื่ออะไร?
• ทำแล้วเสียหายต่อประเทศในระยะยาวหรือไม่?
• อาจารย์ป๋วยท่านเสียชีวิตไปแล้ว ได้รักษาความเป็นอิสระของแบงก์ชาติ ดร.ประสาร ไตรรัตน์วรกุล ผู้ว่าฯคนปัจจุบันจะสู้แรงกดดันทางการเมืองได้หรือไม่?

ข้อที่หนึ่ง

• ทำเพราะจะมีเงินไปใช้จ่ายของรัฐบาลเพิ่มขึ้นประมาณ 7 – 8 หมื่นล้าน โดยไม่ต้องเสียดอกเบี้ย เงินเหล่านี้รัฐบาลนำไปใช้จ่ายเพื่อเป้าหมายการเมืองได้สะดวกมากขึ้นเพื่อประชานิยม ให้อยู่เป็นรัฐบาลนานๆ
• ทำเพื่อสร้างภาพลักษณ์ว่า หนี้สาธารณะของประเทศลดลงเหมือนกับที่เคยสร้างภาพว่า หมดหนี้ IMF แล้ว ซึ่งเป็นแค่สร้างภาพ เพราะหนี้ IMF ลดลงไปตั้งแต่ก่อนรัฐบาลคุณทักษิณอยู่แล้ว

            ถามว่าเสียหายต่อประเทศหรือไม่?

• ถ้าดูจากเหตุผลของรัฐบาลก็บอกว่าไม่มีปัญหาเพราะเงินสำรองระหว่างประเทศมีมาก (ความจริงรัฐบาลชุดนี้ต้องการใช้เงินสำรองอยู่แล้ว แต่ยังหาช่องไม่ได้)
• ข้อเท็จจริงก็คือ เสียหายแน่ๆ เพราะทำให้นโยบาย การเงินของประเทศขาดอิสรภาพ มีการแทรกแซงของภาครัฐซึ่งเขาไม่ทำกัน
• วิธีการคิดของรัฐบาลชุดนี้คิดแบบธุรกิจ ฉันชนะ ฉันมีอำนาจ ทำอะไรก็ได้ ไม่ได้ดูระยะยาว
• มีตัวอย่างที่ดีในอังกฤษสมัยรัฐบาล Tony Blair เป็นรัฐบาลใหม่ๆ กว่า 10 ปี ได้ออกกฎหมายให้ธนาคารกลางอังกฤษมีอิสรภาพ ซึ่งตรงกันข้ามกับรัฐบาลชุดนี้
• เหตุผลอีกด้านหนึ่งที่สำคัญคือ เงินสำรองไม่ได้อยู่เฉยๆ ขึ้น ลง ตามสภาวการณ์ส่งออกและนำเข้า การไหลเวียนของเงินทุนระหว่างประเทศ ซึ่งมีความเสี่ยงสูง ต้องให้ธนาคารชาติมีอิสระเพื่อบริหารอัตราแลกเปลี่ยนให้เหมาะสม
• สุดท้ายถ้าจะให้ธนาคารพาณิชย์ช่วยส่งเงินสมทบเพิ่มด้วย ก็จะทำให้ประชาชนที่กู้เงินจากธนาคารต้องจ่ายดอกเบี้ยแพงขึ้น

            ประเด็นคือ

• รัฐบาลชุดนี้เก่งเรื่อง นวัตกรรมทางนโยบาย เก่งแต่ต้องมีธรรมาภิบาลด้วย
• คนไทยต้องเก่งในการรู้ทันคุณทักษิณและกล้าแสดงออกด้วย
• จุดสำคัญ ต้องวิเคราะห์เป็น
• สื่อที่ดีต้องฉลาด ทันเกมส์ ไม่ใช่วิเคราะห์แบบตื้นๆ

            ในระดับต่างประเทศ ปี 2555 จะเป็นปีสำคัญเรื่องเปลี่ยนผู้นำการเมืองของโลกหลายประเทศ

• สหรัฐฯอีก 10 เดือน ก็จะมีการเลือกตั้งประธานาธิบดีคนใหม่
• รัสเซีย แค่เดือนมีนาคมนี้จะทราบว่าใครจะเป็นประธานธิบดี ปูตินสมัครแน่ๆ ชนะหรือไม่ต้องดู
• ฝรั่งเศส  ซาร์โคซี่ Sarkozy ก็ต้องลงสมัครต่อ

            สำคัญที่สุดก็คือประเทสจีน จะมีการเปลี่ยนแปลงผู้นำยุคใหม่จากคุณหูจิ่นเทาและนายกรัฐมนตรีเวิน เจียเป่า จะปลดเกษียณออกไป มีรุ่นใหม่เข้ามา

            ดังนี้คนไทยต้องเฝ้ามองการได้มาเป็นผู้นำทางการเมืองในปี 2555 อย่างใกล้ชิด เพื่อนำมาเป็นบทเรียนของคนไทย และน่าสนใจในวิธีการต่างๆที่การได้มาของผู้นำแต่ละประเทศไม่เหมือนกัน

            ในสหรัฐฯ ซึ่งเป็นประเทศที่มีวิธีการได้ผู้นำอย่างเป็นระบบ และต่อสู้กันยาวนาน เกินปีครึ่ง กว่าจะได้ผู้นำ ซึ่งจะเป็นบทเรียนที่น่าสนใจหลายประการ

• พรรคการเมืองใหญ่ของสหรัฐฯ 2 พรรค ไม่มีใครเป็นเจ้าของ แต่ประชาชนเป็นเจ้าของ
• การจะได้ผู้สมัครระดับประธานาธิบดี ซึ่งมีการแย่งชิงในระดับพรรคอย่างหนัก เขาเรียกว่า การเลือกตั้งขั้นต้น (primary)
• เมื่อวันที่ 3 มกราคมที่ผ่านมาเป็นการเลือกตั้งขั้นต้นที่สำคัญ อย่างเป็นทางการที่รัฐ Iowa
• ที่รัฐนี้ผู้เลือกไม่ได้เข้าไปกาในคูหาเลือกตั้งแต่ เขาจะนัดประชุมกันอย่างไม่เป็นทางการ เรียกภาษาอังกฤษว่า CAUCAS คล้ายๆ กับการมาซาวเสียงขั้นต้นว่าชอบใคร แต่ละผู้สมัครส่งตัวแทนมาอธิบายว่าผู้สมัครของฉันเก่งนโยบายอะไร? แล้วถึงจะลงคะแนน

            สรุปได้ว่าขณะนี้ คุณรอมนี Romney ก็เป็นตัวเก็งเพราะ

• มีคะแนนนิยมมาเป็นอันดับหนึ่งใน Iowa
• เก่งเรื่อง นโยบาย แก้ปัญหาการว่างงาน ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่ในสหรัฐฯ
• แต่เป็นแค่ตัวเก็ง เพราะจะต้องแข่งอีกหลายรัฐเพื่อเอาชนะ ในที่สุดก็คาดว่าอีก 2 – 3 เดือนจึงจะทราบผล
• ผมฟันธงว่า น่าจะเป็นการแข่งระหว่างโอบามา – รอมนี (Obama – Romney) ในอนาคต โอกาสที่รอมนี Romney จะชนะก็คงจะมีเกิน 50%  เพราะในช่วง 3 ปีที่ คุณโอบามา Obama เป็นประธานาธิบดีพบว่า
  • พูดเก่ง แต่ทำงานไม่เก่ง
  • แก้ปัญหาการว่างงานในสหรัฐฯไม่ได้ผล ปัญหาของโอบามาก็คือ ความคาดหวังของคนอเมริกาสูง แต่โอบามาไม่สามารถทำให้การคาดหวังเป็นจริงได้ เพราะ โอบามาไปตั้งความหวังสูงเกินไป

            สำหรับรัสเซีย คนรัสเซียเบื่อ Putin เพราะอยู่มานานและผมคาดว่า รัสเซียคงจะมีปัญหาเรื่องผู้นำพอควร ประชาชนต้องการปฏิรูป อีกครั้งใหญ่คนมีความรู้ในรัสเซียไม่ต้องการ อยู่ในประเทศนี้เพราะไม่มีอนาคต

• จังหวะเวลาของ ปูติน ค่อนข้างจะหมดเวลาแล้ว ประเทศยังต้องหาคนอื่นๆที่จะเป็นหลักในอนาคตหรือยังหาไม่ได้
• ส่วนจีนมีพรรคคอมมิวนิสต์ วางแผนกำหนดผู้นำมานานแล้ว ผมเขียนเรื่องนี้หลายครั้งดูย้อนหลังได้  http://www.naewna.com/allnews.asp?ID=97

ผมได้พูดหลายครั้งว่า การได้ผู้นำในจีน เขาทำล่วงหน้าเป็นเวลา 3  - 4 ปี ถือว่าเป็นการสร้างผู้นำอีกแบบหนึ่ง

แต่ผู้นำในจีนรุ่นใหม่ จะต้องเป็นผู้นำที่

• มีภาพลักษณ์เป็นผู้นำของโลกด้วย
• ต้องประสานแนวคิดเสรีภาพกับความเจริญทางเศรษฐกิจให้ได้
• อย่าประมาทการประท้วงของประชาชน เพราะถึงจะมีอำนาจรวมศูนย์ก็ไม่พอเพียง
•  จะต้องมีคุณธรรม จริยธรรมด้วย ต้องบริหารความหลากหลาย (Diversity) ในประเทศจีนด้วย

            บทเรียนของไทย

• การได้มา เรื่องผู้นำของไทย แตกต่างกับกรณีหลายประเทศ
• เล่นการเมือง 49 วัน ยังเป็นผู้นำได้ คนไทยคิดให้ดีว่าประเทศจะอยู่อย่างไร
• พรรคการเมืองไทยเป็นของกลุ่มผลประโยชน์ ไม่ได้เป็นพรรคเพื่อประชาชนส่วนรวม
• ยังไม่มีพรรคการเมืองไทย ที่เน้นอุดมการณ์ มีพรรคประชาธิปัตย์ที่ใกล้เคียง แต่ต้องมีพรรคทางเลือกมากกว่านี้
• การเมืองไทยในอนาคตยังขาดความยั่งยืน เน้นการใช้เงินและอำนาจมากกว่าคุณธรรม
• สื่อทางเลือก (Social Media) นักวิชาการ ผู้หวังดี คนชั้นกลาง จะต้องทำงานหนักครับ

            คิดเป็น วิเคราะห์เป็นจะช่วยได้เยอะครับ

[โสภณ เปียสนิท]

มาเยี่ยมเยือนครับผม

[อ.ต๋อย]

เป็นอาวุธทางปัญญา และประเทืองปัญญาจริงครับ ขอบคุณครับ บ