ร่วมคิดเป็นกลุ่มแบบปัจเจก

ฟังหัวข้ออาจดูขัดๆ กัน  ที่กล่าวถึงนี้คือคำภาษาไทยที่ข้าพเจ้าขอใช้ชั่วคราวสำหรับ วิธีการระดมความคิดแบบ " Nominal group technique" (NGT)

 ..ข้าพเจ้ามีโอกาสได้เข้าร่วม dialogue สองครั้ง ในโครงการจิตปัญญาศึกษา

รู้สึกประทับใจในหลักการ "deep listening"

การฟังอย่างลึกซึ้ง เป็นทักษะสำคัญในการดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง/ระยะสุดท้าย และการทำงานเป็นทีม

เป็นทักษะที่ต้องฝึกฝน..

มีตั้งแต่ระดับ Novice/beginner (learn by rule/guideline) ไปจนถึง Expert (intuition)

ข้าพเจ้านิยามตนว่าเป็นผู้ฟังระดับ  beginner ตอนล่าง novice ตอนบน

จึงสนใจกิจกรรมกลุ่มที่มีโครงสร้าง กฎ ชัดเจน อย่าง NGT

แม้อ่านดูขั้นตอน ในบทความนี้ เหมือนยุ่งยาก 

แต่หากพิจารณาเฉพาะกระบวนการหลักๆ ไม่สนใจรายละเอียดมากนัก

พบว่า NGT นั้นมีความคล้อยตาม Mental model  เช่นเมื่อเทียบกับการคิดแบบ SOAP ของผู้ทำงานด้านคลินิก

. 

Nominal Group Technique	SOAP
เขียนประเด็นตอบคำถาม	Subjective เรื่องอะไร
อภิปรายสนับสนุนประเด็น	Objective เห็นอะไร เพราะอะไร
การลงคะแนนให้ความสำคัญ	Assesment ประเมิน
การสรุปความคิดกลุ่ม	Plan จะทำอย่างไรต่อไป

 .
ข้าพเจ้าจึง เชื่อลึกๆ ว่า NGT เป็นเทคนิคกลุ่มที่สามารถประยุกต์ เป็นเครื่องมือ ฝึกการแสดงความเห็นและฟัง (อย่างน้อยก็ขั้นพื้นฐาน) ให้กับตนเอง นักศึกษาแพทย์ แพทย์ประจำบ้านได้

------------------------

.

ร่างคู่มือกิจกรรม modified- NGT
ประยุกต์จากประสบการณ์ในงานวิจัย และ แหล่งอ้างอิง [1,2]
# ยินดีรับความคิดเห็นเพื่อปรับปรุงคะ #

อุปกรณ์สำหรับกิจกรรม

1. กระดาษขนาด A4 ฉีกครึ่ง  แจกให้ผู้เข้าร่วมคนละ 3 +1 = 4 ใบ

2. กระดานไวท์บอร์ด แบ่งครึ่งซ้าย ขวา และปากกา

หลังกิจกรรม

1. กระดาษการ์ด  3 ใบที่มีความเห็นแต่ละคน (บางคนอาจเขียนใบเดียวบางคนอาจเขียนทั้ง 3 ใบ), ใบหนึ่ง สำหรับโหวต

2. กระดาน A: สำหรับเขียนสรุปประเด็นความเห็น พร้อม ranking

2. กระดาน B: สำหรับเขียนประโยคความคิดรวบยอด (hybrid idea)

ผู้เข้าร่วมกิจกรรม

- ผู้เข้าร่วมควรมี 3 คนขึ้นไป ( 6 -12 คนดีที่สุด) + 1 คน facilitator

.

ขั้นตอน

1. ถามคำถาม  โดย Facilitator

 - หากต้องการใช้จัดลำดับความสำคัญ เพื่อคัดเลือก (prioritize) ต้องคำถามที่มีตัวเลือกชัดเจน "What", "Who" เช่นตัวอย่าง [3] ผู้วิจัยนำ "ข้อย่อย" ของทดสอบจิตเวชชนิดต่างๆ มาให้ผู้เชี่ยวชาญที่เข้าร่วมกิจกรรม คัดเลือกสร้างเป็นแบบทดสอบใหม่ 

 - ใช้ผสมผสานความคิดเป็นหลักการร่วมกัน (concept) ใช้คำถามที่เปิดกว้าง "How", "Why"

 - จำกัดบริบทของคำถามให้เห็น "ภาพ"ร่วมกันทุกคน เช่น  ใน OPD ภาควิชา, กรณีศึกษาผู้ป่วยที่ทุกคนเคยเจอ, คลิปข่าว

2. ตอบคำถามในกระดาษ

 - เขียนความคิดตนเอง ไม่ปรึกษาผู้อื่น

 - เขียนหนึ่งประเด็น ต่อกระดาษหนึ่งใบ  ดังนั้นแต่ละคนอาจมีได้มากถึง 3 ประเด็น..แต่ละประเด็นควรเตรียม เหตุผลอ้างอิง ประสบการณ์จริง ไว้อภิปรายด้วย

< ขั้นตอนที่ 1 และ 2 นี้ ควรทำก่อนการประชุม ข้อดีคือ ทำให้ผู้เข้าประชุมมีโอกาสคิด พิจารณามากขึ้น>

3.อภิปราย ความเห็นตนเองที่เขียนในกระดาน

- ไล่ลำดับการเสนอความเห็นตามประเด็นที่เตรียมมา..ตัวอย่างเช่น ในการประชุมหนึ่ง มี 3 คนคือ ขาว เขียว แดง

  . มี 3 ประเด็น  เมื่อ ขาว. อภิปรายประเด็นแรกจบแล้ว ให้เอากระดาษการ์ดนั้น ใส่ลงในกองกลาง..ตอนนี้ จะมีกระดาษ 2 ใบสำหรับสองประเด็นที่เหลือ

  แต่ต้องรอให้ แดง เขียว. อภิปรายประเด็นของเขาก่อนตามลำดับ..หากพบว่า อีก 2 ประเด็น ตรงกับที่คนอื่น พูดไว้ก็ไม่ต้องอภิปรายอีก ระหว่างนี้ให้ "เสริม" ความเห็นผู้อื่นได้ ( แต่ห้ามตัดสินว่าถูก หรือผิด)

- หลังจากทุกคนหมดประเด็นในมือ ( กระดาษคำตอบอยู่ที่กองกลางหมดแล้ว)  จึงให้เสนอความคิดเห็นเพิ่มเติมฟรีสไตล์

- ผู้ทำหน้าที่ Facilitator เขียนสรุปในบอร์ด A โดยใส่ลำดับข้อให้ชัดเจน สำหรับอ้างอิงตอนโหวต  ดังภาพ
 

 

4.โหวต:

 - เขียนโหวตในกระดาษที่ให้  ให้เลือก 3 ประเด็นที่เห็นด้วยมากที่สุด : โดยให้แต่ละคนมีคะแนนในมือ 5 จัดแจงให้ตามที่คิด

  หากต้องการผลลัพท์แบบคัดเลือก ให้คะแนน ไล่ตามลำดับไม่ซ้ำกัน
เช่น ข้อ 2 ชอบเป็นอันดับ 1 ให้ 5 คะแนน, ข้อ 4 อันดับ 2 ให้ 4 คะแนน ไปเรื่อยๆ.
ถ้าต้องการผลลัพท์เป็น concept รวม ให้คะแนนเท่ากันได้ เช่น ชอบข้อ 2 (ให้ 2 คะแนน) , ข้อ 4(ให้ 2 คะแนน), ข้อ 7 (ให้  1 คะแนน)

- ผู้ทำหน้าที่ Facilitator รวบรวมคะแนน เพิ่มเติมในบอร์ด A จะได้ดังภาพ

5.ผสมผสานความคิด

- ผู้ทำหน้าที่  Facilitator ลองสรุปเชื่อมโยงความคิด ตามที่เห็น  เขียนในบอรด์ B

- เปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมช่วยอภิปราย หากมีจุดใดต้องการเพิ่มเติม แก้ไข

หมายเหตุ: ส่วนที่เขียน ตัวเอียง คือส่วนประยุกต์จาก NGT ต้นฉบับ เพื่อเพิ่มการประสานความคิดยิ่งขึ้น

การดูผลลัพท์

• คะแนนรวม (rating) หรือลำดับ (ranking)สำคัญกว่ากัน ?
  - หากต้องการคัดเลือก ควรเอา ranking เป็นหลัก
  - หากต้องการค้นหาความหมาย ควรเอา rating เป็นหลัก เพราะให้ความสำคัญกับทั้ง "outlier" และ "Average" กล่าวคือ คะแนนที่ให้แต่ละคนถือในมือ 5 คะแนน หากมีข้อใด ที่ใคร"เทใจ" ให้ 5 คะแนน ก็จะเท่ากับข้อที่มีคน "ปันใจ"  ให้ 1 คะแนน 5 คน การโหวตแบบธรรมดา 1 คน 1 คะแนน ทำให้ละเลย ข้อที่มีความเด่นในบางสถานการณื หรือสำหรับบางคน..ซึ่งให้ความรู้ใหม่

• ผลลัพท์ NGT ออกมาเป็นลิสต์ยาวๆ ที่ไม่สามารถจัดอันดับคัดเลือกหรือผสมผสานกันได้เลย หมายความว่า?..การเกิด additive list แสดงว่าเป็นคำถามพื้นฐานเกินไป ไม่คุ้มที่จะทำ NGT  เช่นบอกรายชื่อร้านก๋วยเตี๋ยวที่อร่อยในเชียงใหม่ 

----------------------------------------------

• สิ่งที่คาดหวังจาก NGT ได้                      
  =  ผู้เข้าร่วมกลุ่มรู้สึกจบกิจกรรมแล้วมีผลลัพท์ (sense of achievement) และความคิดของตนเองมีคุณค่า เป็นส่วนหนึ่งของconsensus (Hybrid idea) 
• สิ่งที่ "อาจ" คาดหวังจาก NGT ได้          
  =  ความเข้าใจต่อเหตุปัจจัย  ทั้งนี้ขึ้นกับว่า ผู้เข้าร่วมกิจกรรม ได้อธิบาย ยกตัวอย่าง ประกอบประเด็นที่นำเสนอมากเพียงไร
• สิ่งที่ "อาจ" คาดหวังจาก NGT ไม่ได้      
  =  การลดความเกรงใจระหว่างผู้บริหารกับผู้ใต้บังคับบัญชา หรือ ความแตกต่างทางอาวุโสมากๆ NGT ช่วย "บรรเทา" ด้วยการเปิดโอกาสให้แสดงความเห็นทุกคน แต่ "ความเกรงบารมี" ยังเป็นสิ่งช่วยไม่ได้
• สิ่งที่คาดหวังจาก NGT ไม่ได้                  
  =  การสรุปเอา ranking ที่ได้ไปสรุปเป็น ความจริงในจักรวาล..ไม่ว่าผู้เข้าร่วมจะ Expert เพียงใด [4].

สรุป ในการทำ NGT ให้มีประสิทธิภาพ = ใช้เวลาน้อยได้ผลสรุปตรงความต้องการ

1. One session   -> One question   : กิจกรรมแต่ละครั้งสำหรับหนึ่งคำถามเท่านั้น 

2. clear picture -> clear answer   : คำตอบจะชัดเจน นำไปใช้ได้จริงเพียงไร ขึ้นกับการกำหนดบริบทให้เห็นภาพชัดเจน

3. high rank     -> high detail    : ประเด็นไหนได้รับคะแนนมาก ควรได้รับการขยายความลงรายละเอียดมาก.

###
Take home message: [4]
"...Establishing consensus among a particular group of individuals on an issue is not an attempt to provide a ‘correct’ answer. Rather it is a systematic way of identifying current opinion and areas of disagreement.."

[ขจิต ฝอยทอง]

• ไม่ธรรมดา เอา dialogue และ deep listening
• มาประยุกต์ใช้ในงานวิจัยได้ด้วย
• ชอบแนวคิดนี้จัง

[Wasawat Deemarn]

...

บันทึกนี้ ยังคง มีความซึ้ง
มีความลึก เป็นหนึ่ง ซึ้งเสมอ
เป็นปัจเจก เป็นกลุ่ม มะรุ้ม (มะตุ้ม) เธอ
เพียงพร่ำเพ้อ ออกเป็นคำ จดจำนัย

...

;)...

[ลำดวน]

• สวัสดีค่ะ
• "SOAP" เป็นวิธีที่น่านำไปใช้มากค่ะ
• สำหรับศึกษานิเทศก์ที่ทำงานกับคุณครู
• ขอบคุณมากค่ะ

[ป.]

ขอบคุณคะอาจารย์ขจิต
NGT ถูกนำมาใช้ในงานวิจัยมากขึ้นเรื่อยๆ คะ
โดยเท่าที่สังเกต..ยังต้องปรับความเข้าใจว่า
ผลจาก NGT คือ มติของ "กลุ่มคนที่เข้าร่วม" 
แต่ไม่สามารถนำมตินี้ไปใช้ได้ในกลุ่มคนอื่นๆ
สิ่งที่เรียนรู้ได้คือ เหตุผลอธิบาย ว่าทำไมคนจึงคิดเห็นเช่นนั้น มากกว่า
...
ที่น่าสนใจคือ
มีผู้นำ NGT เป็นเครื่องมือพัฒนาหลักสูตร  ประเมินหลักสูตร ด้วย ดังนี้คะ

Using a modified nominal group technique as a curriculum evaluation tool

[ป.]

ขอบคุณคะ อาจารย์อารมณ์กวีชั้นหนึ่ง
ตอนเขียน ก็รู้สึกลึกซึ้ง มะรุมมะตุ้ม เพ้อเจ้อ ไปพร้อมๆกัน :-) 
มีอะไรบางอย่าง บอกว่า เรื่องนี้น่าสนใจ และจะทดลองทำไปเรื่อยๆ คะ 

[ป.]

ยินดีคะคุณลำดวน 
เทคนิคการคิด การประเมินแต่ละสาขาวิชาชีพอาจเรียกไปต่างๆ กัน
แต่มีจุดร่วม จุดต่าง ที่ประสานกันได้คะ 

[โสภณ เปียสนิท]

เก็บดอกไม้มาฝากครับ

 

[ป.]

ขอบคุณคะ ดอกกุหลาบจากสวนโสภณหรือเปล่าคะ :-)

[กอไผ่ใบตาล]

ขอบคุณที่แบ่งปันค่ะ