หมวด ว | |
สำนวน | ความหมาย |
วัดรอยตีน | พยายามลบหลู่หรือต่อสู้ แข่งดี
ผู้มีอำนาจสูงกว่า; เปรียบเทียบดูว่าพอต่อสู้ได้หรือไม่ |
วันพระไม่มีหนเดียว | วันหน้ายังมีโอกาสอีก ( ใช้พูดเป็นคำอาฆาต ) |
วัวใครเข้าคอกคนนั้น | กรรที่ผู้ใดทำไว้ย่อมส่งผลให้แก่ผู้นั้น |
วัวพ้นหลัก | วกหรือย้อนกลับไปสู่ที่เริ่มต้น |
วัวลืมตีน | คนที่ได้ดีแล้วลืมตัว |
วัวหายล้อมคอก | ของหายแล้วจึงคิดป้องกัน, เรื่องเกิดขึ้นแล้วจึงคิดแก้ไข |
ว่าแต่เขาอิเหนาเป็นเอง | พูดว่ากล่าวผู้อื่นไม่ให้ทำอย่างใด แต่ตนกลับทำหรือเป็นเสียเอง |
ว่าสาดเสียเทเสีย | พูดด่าว่าอย่างรุนแรง |
ว่ายน้ำหาจระเข้ | เสี่ยงเข้าไปหาทั้ง ๆ
ที่รู้ว่าเป็นอันตราย, ใจดีสู้เสือ |
ว่าวติดลม | เพลินจนลืมตัว |
ว่าวเหลิง | เพลินจนลืมตัว |
วุ่นเป็นจุลกฐิน | ชุนละมุนวุ่นวาย |
หมวด ศ | |
ศรศิลป์ไม่กินกัน | ไม่ถูกกัน, ไม่ลงรอยกัน |
ศิษย์มีครู | คนเก่งที่มีครูเก่ง |
ศึกหน้านาง | วิวาทต่อสู้ต่อหน้าหญิงที่ต่างฝ่ายหมายปอง |
หมวด ส | |
สร้างวิมานในอากาศ | ใฝ่ฝันถึงความมั่งมี, คิดคาดหรือหวังว่าจะได้เป็นอะไรอย่างเลิศลอย |
สวยแต่รูปจูบไม่หอม,งามแต่รูปจูบไม่หอม | รูปร่างสวยงามแต่กริยามารยาทและความประพฤติไม่ดี |
สวรรค์อยู่ในอกนรกอยู่ในใจ | ความดีความชั่วอยู่ที่ใจตนเอง |
สองฝักสองฝ่าย | มีใจฝักฝ่ายทั้ง 2 ข้าง, ลังเลใจ |
สองหน้า | ไม่ซื่อตรง, กลับกลอก, เข้าด้วยกันทั้ง 2 ฝ่าย |
สอนจระเข้ให้ว่ายน้ำ | สอนสิ่งที่เขารู้ดีหรือทำได้อยู่แล้ว; สอนคนพาลให้มีปัญญามากขึ้น |
สอนหนังสือสังฆราช | สอนผู้มีความรู้ความสามารถดีอยู่แล้ว |
สอยดอกฟ้า | พยายามจะขอแต่งงานกับผู้หญิงที่สูงศักดิ์กว่าตน |
สันหลังยาว | คนเกียจคร้านเอาแต่นอน |
สาดโคลน | ใส่ร้ายป้ายสี |
สาดน้ำรดกัน | กล่าวให้ร้ายซึ่งกันและกัน |
สามเพลงตกม้าตาย | แพ้เร็ว ยุติเร็ว |
สามสลึงเฟื่อง,สองสลึงเฟื่อง | ไม่เต็มเต็ง, บ้า ๆ บอ ๆ
สติไม่สมบูรณ์, มีจิตใจใกล้ไปทาง บ้า ๆ บอ ๆไม่เต็มบาท |
สายป่านสั้น | มีเงินทุนน้อย |
สายป่านยาว | มีเงินทุนมาก |
สาวไส้ให้กากิน | เอาความลับของฝ่ายตนไปเปิดเผย ให้คนอื่นรู้เป็นการประจานตนหรือพวกของตน |
สิ้นตำรา, หมดตำรา | จนปัญญา, หมดผีมือ, หมดท่า |
สิ้นประตู | ไม่มีทาง |
สิบเบี้ยใกล้มือ | ของหรือประโยชน์ที่ควรได้ก็เอาไว้ก่อน |
สีซอให้ควายฟัง | แนะนำคนโง่ไม่มีประโยชน์ |
สุกก่อนห่าม, ชิงสุกก่อนห่าม | ด่วนทำสิ่งที่ยังไม่ควรแก่วัยหรือยังไม่ถึงเวลา |
สุกเอาเผากิน | ทำลวก ๆ , ทำพอให้เสร็จไปคราวหนึ่ง ๆ |
สู้ยิบตา | สู้จนถึงที่สุด, สู้ไม่ถอย |
สู้เหมือนหมาหมาจนตรอก | ฮึดสู้อย่างไม่คิดชีวิต |
สูงเท่านกเขาเหิน | สูงระดับนกเขาบิน |
สูงเทียมเมฆ | สูงมาก |
สูงสุดสอย | สูงเกินไปจนยากที่จะเอามาครอบครองได้ |
เส้นผมบังภูเขา | เรื่องง่าย ๆ แต่คิดไม่ออก เหมือนมีอะไรมาบังอยู่ |
เสน่ห์ปลายจวัก | เสน่ห์ที่เกิดจากผีมือการปรุงอาหารให้โอชารส |
เสียกำซ้ำกอบ | เสียไปเล็กน้อยแล้วแล้วยังต้องเสียมากอีก |
เสียกำได้กอบ | เสียน้อยไปก่อนแล้วจะได้มากภายหลัง |
เสี้ยมเขาควายให้ชนกัน | ยุยงให้ทะเลาะกัน |
เสือจนท่า ข้าจนทาง | ไม่มีทางเลือก, หมดทางไป |
เสือซ่อนเล็บ | ผู้ที่มีความเก่งกล้าสามารถ แต่ไม่แสดงให้รู้, ผู้มีเล่ห์กลอยู่ในใจ, ผู้เก็บความรู้สึกไว้ได้ดี |
เสือเฒ่าจำศีล | คนที่มีท่าทีสงบเสงี่ยม แต่มีเล่ห์เหลี่ยมมาก |
เสือทลายห้างช้างทลายโรง | คนที่แสดงกริยาเอะอะตึงตัง |
เสือนอนกิน | ผู้ที่ได้รับผลประโยชน์หรือผลกำไร โดยไม่ต้องลงทุนลงแรง |
เสือในร่างสมัน | คนร้ายที่ปลอมมาในร่างของคนดี |
เสือรู้ | คนที่มีไหวพริบหรือฉลาดเอาตัวรอด |
เสือลากหาง | คนที่ทำท่าทีเป็นคนเซื่องซึม เป็นกลอุบายให้ผู้อื่นตายใจ แล้วเข้า ทำการอย่างใดอย่างหนึ่งโดยไม่ทันให้รู้ตัว, คนที่ทำท่าอย่าง |
เสือลากหาง | เพื่อขู่ให้กลัว |
เสือสิ้นตวัก | คนที่ฮึดสู้อย่างไม่คิดชีวิต |
ใส่ตะกร้าล้างน้ำ | ทำให้หมดราศี ทำให้หมดมลทิน |
ใส่ถ้อยร้อยคำ | ใส่ความ, พูดหาเหตุหาเรื่อง |
ใส่ไฟ | ยุแหย่, ยั่วยุ, ยุยง |
ใส่สาแหรกแขวนไว้ | เลี้ยงดูอย่างพะเน้าพะนอไม่ต้องทำอะไร |
ใส่สีสัน, ใส่สีใส่สัน | พูดเสริมคำให้สละสลวยขึ้น, แสร้งพูดให้ไพเราะ |
ใส่หน้ากาก | แสร้งทำเป็นดีด้วย |
ใส่หน้ายักษ์ | ทำหน้าถมึงทึง, แสดงอาการเกรี้ยวกราดดุดัน |
ไส้เป็นน้ำเหลือง | อดอยากยากแค้น,ไม่มีอะไรกิน |
ไส้เป็นหนอน | ญาติมิตรหรือเพื่อนร่วมงานที่คิดคดทรยศ |
หมวด ห | |
หญ้าแพรก | สามัญชน |
หนอนบ่อนไส้ | คนในบ้านหรือพวกเดียวกัน คิดคดทรยศต่อกัน |
หนอนหนังสือ | คนที่ชอบหมกมุ่นอยู่กับหนังสือ |
หนักแผ่นดิน | ไม่มีประโยชน์แก่ชาติบ้านเมือง |
หนักไม่เอา เบาไม่สู้ | เกียจคร้านต่อการงานทุกชนิด |
หนังหน้าไฟ | ผู้ต้องรับความเดือดร้อนก่อนผู้อื่น |
หน้าฉาก | ลักษณะท่าทีและความเป็นอยู่ ที่ปรากฏแก่คนทั่วไป |
หน้าซื่อใจคด | มีหน้าตาดูซื่อ ๆ แต่ในใจคิดโกง |
หน้าเนื้อใจเสือ | มีหน้าตายิ้มแย้มแจ่มใส แต่ในใจดุร้าย |
หน้าไหว้หลังหลอก | ต่อหน้าทำอย่างหนึ่ง ลับหลังทำอีกอย่างหนึ่ง |
หนามยอกอก | คนหรือเหตุการณ์ที่ทำให้รู้สึกเจ็บแปลบ ในอกอยู่ตลอดเวลา |
หนามยอกเอาหนามบ่ง | ตอบโต้หรือแก้ด้วยวิธีการทำนองเดียวกัน |
หนามแหลมไม่มีใครเสี้ยม, มะนาวกลม | คนที่มีปฏิภาณไหวพริบของตัวเอง โดยไม่ต้องมีใครสอนเกลี้ยงไม่มีใครกลึง |
หนีเสือปะจระเข้ | หนีภัยอันตรายอย่างหนึ่งแล้วต้องพบ ภัยอันตรายอีกอย่างหนึ่ง |
หนูตกถังข้าวสาร | ผู้ชายที่มีฐานะไม่ค่อยดีได้แต่งงานกับคนที่ร่ำรวย |
หนูติดจั่น | จนปัญญา, หาทางออกไม่ได้ |
หมดเขี้ยวหมดงา | หมดอำนาจวาสนา, สิ้นฤทธิ์ |
หมดตำรา | จนปัญญา, หมดท่า, หมดผีมือ |
หมอบกระแต | หมอบนิ่งไม่มีทางสู้ |
หมอบราบคาบแก้ว | ยอมตามโดยไม่ขัดขืน, ยอมแพ้โดยดี |
หมาขี้ไม่มีใครยกหาง | คนที่ชอบยกตัวเอง, คนโอ้อวด |
หมาสองราง | คนที่ทำตัวเข้าด้วยทั้ง 2 ฝ่าย |
หมาหยอกไก่ | อาการที่ชายหยอกล้อหญิงสาว เป็นทีเล่นทีจริง( ใช้แก่ชายที่มีอายุ ) |
หมาหวงก้าง | คนที่หวงของเอาไว้คนเดียว, คนที่หวงของที่ตนไม่สามารถเอาได้ |
หมาหัวเน่า | คนซึ่งเป็นที่รังเกียจของคนอื่นจน ไม่สามารถเข้ากับใครได้, คนที่ไม่มีใครรักและคบหา |
หมาหางด้วน | คนที่ทำอะไรผิดพลาดจนได้รับความอับอาย แล้วชวนให้ผู้อื่นทำตามโดยยกย่อง การกระทำนั้นว่าดี ควรเอาอย่าง |
หมาเห่าใบตองแห้ง | คนที่เก่งแต่พูด |
หมายน้ำบ่อหน้า | มุ่งหวังจะได้สิ่งที่ยังมาไม่ถึง |
หมูเขาจะหามเอาคานเข้าไปสอด | คนที่เข้าไปขัดขวางขณะที่ผู้อื่นทำการกำลังสำเร็จ |
หมูในเล้า | สิ่งที่อยู่ในเงื้อมมือ |
หมูในอวย | สิ่งที่อยู่ในกำมือ |
หมูไปไก่มา | ถ้อยทีถ้อยตอบแทนกัน, ให้สิ่งของ แลกเปลี่ยนหรือตอบแทนซึ่งกันและกัน |
หวานเป็นลมขมเป็นยา | คำติมักทำให้ได้สติหรือสำนึกตัว |
หอกข้าวแคร่ | ศัตรูที่อยู่ข้างตัว, คนใกล้ชิดที่อาจคิดร้ายขึ้นเมื่อไรก็ได้ |
หักด้ามพร้าด้วยเข่า | หักโหมเอาด้วยกำลัง, ใช้อำนาจบังคับเอา |
หักลำ | ทำให้เสียท่าหรือเสียเหลี่ยม |
หันหน้าเข้าหากัน | เป็นไมตรีกัน, มาปรึกษากัน |
หันหลังให้กัน | โกรธ, เลิกคบค้า |
หัวกระไดไม่แห้ง | มีแขกหรือคนมาหาอยู่ไม่ขาด ( หมายถึงบ้านที่มีลูกสาวสวยหรือ บ้านผู้มีอำนาจวาสนา ) |
หัวชนกำแพง, หัวชนขวา | ลักษณะที่สู้ไม่ยอมถอย |
หัวมังกุท้ายมังกร | ไม่เข้ากัน, ไม่กลมกลืนกัน, ปนเปกันหลายแบบหลายอย่างจนหมดงาม |
หัวไม่วางหางไม่เว้น | ถูกใช้งานหนักจนไม่ว่างเลย |
หัวหกก้นขวิด | เอาทุกท่าทุกทางโดยไม่มีความหมาย |
หัวหลักหัวตอ | สิ่งสำคัญที่เห็นเป็นไม่สำคัญไป |
หัวหายตะพายขาด | ชอบเที่ยวจนไม่อยู่ติดบ้าน |
หาตัวจับยาก | หาคนเทียมได้ยาก |
หาเลือดกับปู, เอาเลือดกับปู | เคี่ยวเข็ญหรือบีบบังคับ เอากับผู้ที่ไม่มีจะให้ |
หาเศษหาเลย | หาประโยชน์เล็ก ๆ น้อย ๆ ไว้ |
หาห่วงมาคล้องคอ | รนหาภาระมาผูกพันมาใส่ตน ( ใช้เปรียบเปรยผู้ที่จะมีคู่ครอง ) |
หายเข้ากลีบเมฆ | หายลับไปยังไม่ได้พบอีก |
หุงข้าวประชดหมา, ปิ้งปลาประชดแมว | ทำประชดหรือแดกกันในสิ่งไม่ควรทำ รังแต่จะเสียประโยชน์ |
หูผีจมูกมด | รู้เรื่องหรือข่าวอะไรได้รวดเร็วหรือทันท่วงที |
เห็นกงจักรเป็นดอกบัว | เห็นผิดเป็นชอบ |
เห็นขี้ดีกว่าไส้ | เห็นคนอื่นดีกว่าญาติพี่น้อง |
เห็นเขาขึ้นคานหาม เอามือประสานก้น | ทำเลียนแบบคนใหญ่คนโต หรือคนมั่งมีทั้ง ๆ ที่ตนไม่มีกำลัง ทรัพย์ หรือ ความสามารถพอ |
เห็นช้างขี้ ขี้ตามช้าง | ทำเลียนแบบคนใหญ่คนโต หรือคนมั่งมีทั้ง ๆ ที่ตนไม่มีกำลัง ทรัพย์ หรือ ความสามารถพอ |
เหยียบขี้ไก่ไม่ฝ่อ | หยิบหย่งจับจด, ทำอะไรไม่จริงจัง, ไม่เอาการเอางาน |
เหยียบเรือสองแคม | ทำทีเข้าเป็นพวกทั้ง 2 ฝ่าย |
หมวด อ | |
อดเปรี้ยวไว้กินหวาน | อดใจไว้ก่อน,รอสิ่งที่ดีกว่าข้างหน้า |
อ้อยเข้าปากช้าง | สิ่งหรือประโยชน์ผู้ที่ตกอยู่ในมือผู้มีอำนาจ แล้วยากที่จะได้คืน, สิ่งหรือประโยชน์ที่ตกอยู่ในมือแล้ว |
อัฐยายซื้อขนมยาย | เอาทรัพย์ของผู้อื่นซื้อ หรือแลกเปลี่ยนสิ่งของมีค่าของผู้นั้น, เอาทรัพย์จากผู้ปกครองหญิงที่จะขอแต่งงานด้วย มาใช้เป็นสินสอดของหมั้นโดยสมรู้กัน |
อาบน้ำร้อนมาก่อน | เกิดก่อนจึงได้รู้ได้เห็นสิ่งต่าง ๆ มามากกว่า |
อาศัยลำแข้งตัวเอง, พึ่งลำแข้งตัวเอง | ช่วยตัวเอง |
เอากุ้งฝอยไปตกปลากะพง | ลงทุนน้อยหวังผลกำไรมาก |
เอาจมูกผู้อื่นมาหายใจ | อาศัยผู้อื่นมักไม่สะดวก |
เอาทองไปรู่กระเบื้อง | ต่อสู้หรือทะเลาะกับคนพาล หรือคนที่มีฐานะต่ำกว่า ย่อมไม่สมควร |
เอาน้ำเย็นเข้าลูบ | ใช้คำพูดอ่อนหวานหว่านล้อม |
เอาน้ำลูบท้อง | สู้ทนโหยหิวในยามยาก |
เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง | เอาทรัพย์หรือสิ่งของจากคนจน หรือมีน้อยไปให้แก่ผู้ที่มีมากกว่า |
เอาปูนหมายหัว | ผูกอาฆาตไว้,
ขึ้นชื่อไว้ว่าจะทำร้ายภายหลัง, คาดโทษไว้, เชื่อแน่ว่าจะเอาดีไม่ได้, เชื่อแน่ว่าจะเป็นไปตามที่คาดหมายไว้ |
เอาพิมพ์เสนไปแลกเกลือ | ลดตัวลงไปแลกตอบโต้กับคนที่มีฐานะต่ำกว่า |
เอามะพร้าวห้าวไปขายสวน | แสดงความรู้หรืออวดรู้กับผู้ที่รู้เรื่องดีกว่า |
เอามือซุกหีบ | หาความเดือดร้อนหรือความลำบากใส่ตัวโดยใช่ที่ |
เอาไม้ซีกไปงัดไม้ซุง | คัดค้านผู้ใหญ่หรือผู้มีฐานะอำนาจสูงกว่า ย่อมไม่สำเร็จ และอาจ ได้รับผลร้ายแก่ตัวอีกด้วย |
เอาไม้สั้นไปรันขี้ | ตอบโต้หรือทะเลาะกับคนพาลมีแต่ทางเสีย |
เอาเลือดกับปู | เคี่ยวเข็ญหรือบีบบังคับเอากับผู้ที่ไม่มีจะให้ |
เอาหูไปนา เอาตาไปไร่ | แสร้งทำเป็นไม่รู้ไม่เห็น |
ชอบหรืออยากเพิ่มเติมสำนวนไหนกันบ้างค่ะ